Ўқитувчилик шарафли касб, аммо…

Устоз, мураббий, ўқитувчи дея таъриф этилган инсонлар жамиятнинг келажаги ва ишончи бўлган ёш авлодни тарбиялайди. Мамлакатимизда ўқитувчи касбига алоҳида эътибор ва ғамхўрлик кўрсатилаётгани шундан. Президентимиз Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида мамлакатимиз таълим тизимида янги босқич бошланди.

Энди ўқитувчи имтиёзли равишда уй ва машина олиши мумкин. Президентимизнинг “Ёшларни маънавий-ахлоқий ва жисмоний баркамол этиб тарбиялаш, уларга таълим-тарбия бериш тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга кўтариш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори ўқитувчилар учун жуда кенг имкониятлар яратди. Эндиликда, билимларимизни янада ошириб, юксак маънавиятли, қатъи ҳаётий позиция, кенг дунёқарашга эга бўлган фидойи ва ватанпарвар ёшларни тарбия­лаш асосий вазифамизга айланиши керак.

Ҳар қандай одам ўқитувчи бўла олмаслигини ҳаёт тажрибаси кўрсатмоқда. Бу касбни эгаллаш учун кишида қобилият, муайян ижтимоий-психологик малака ва маълум тайёргарлик бўлиши лозим. Аслида, ўқитувчилик касбига ҳавас боланинг ёшлик давридан уйғонади. Йиллар давомида ушбу касбнинг талаблари, мураккаб томонлари, машаққатлари уқтириб борилади.

Ҳозирги давр ривожланишида ўзига хос жиҳатлар мавжуд. Ахборот оқими ниҳоятда кучайган, фан соҳасида муттасил янгиликлар юз бераётган, сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, маънавий-маърифий соҳаларда ўзгаришлар бўлиб турган даврда яшаётганлигимиз ҳар бир кишидан фаол­лик, эътибор, воқеа ва ўзгаришларга зиёли даражасида муносабат билдиришни талаб этади. Айниқса, ахборот олиш имкониятларининг кенгайганлиги, яъни оммавий ахборот воситаларининг ниҳоятда кўпайгани, интернет орқали мулоқот жараёнининг шиддат билан ривожланаётганлиги ўқитувчининг ўз устида доимо ишлаб, билимини ошириб бориши лозимлигини кўрсатади. Акс ҳолда, барча ахборот коммуникация имкониятларидан бемалол фойдаланаётган ўқувчиларнинг талабига жавоб бериш қийин кечади, энг муҳими, ўқитувчи ўз обрў-эътиборини йўқота бошлайди.

Афсуски, олий ўқув юртида олган билими билан чекланаётган, билим доираси дарсликдан нарига ўтмайдиган, янгиликларга бефарқ, ўз устида ишламайдиган ўқитувчилар ҳам орамизда бор. Бундай ўқитувчи ўз ўқувчиларидан орқада қолади.

Ўқитувчининг билим савияси унинг педагогик маҳорати орқали юзага чиқади. Шунинг учун маҳоратни, замонавий педагогик ва ахборот технологиялари соҳасидаги янгиликларни дарс жараёнида қўллаш, пухта ўзлаштиришга эътибор бериш лозим.

Педагогик амалиётнинг самарали бўли­ши етарли салоҳиятга эга бўлган ўқув масканларини танлашга ҳам боғлиқ. Малакали, тажрибали устозлар фаолият кўрсатаётган, замонавий техник ва бошқа воситалар билан жиҳозланган билим масканларида амалиёт ўташ бўлажак ўқитувчи учун муҳим босқич ҳисобланади.

Педагогик маҳоратнинг яна бир кўрсаткичи нутқ маданиятидир. Сўзни ўз ўрнида қўллаш, мантиқли ва изчил жумлалар тузиш, матнни боғлаб баён қила олиш қобилияти энг зарур сифатдир. Бунинг учун ўқитувчи ўз нутқи устида муттасил ишлаши, қисқа ифодада кўп фикр айта билиш маҳоратини эгаллаши зарур. Афсуски, бўлажак ўқитувчиларнинг айримлари нутқ маданиятининг оддий қоидаларига риоя этмаётганлиги, нутқи устида ишламаётганлиги учун амалиёт даврида анча мураккаб вазиятларга тушиб қолмоқдалар.

Ўқитувчи жамиятнинг зиё­ли инсони сифатида омма­вий ахборот воситалари, яъни газета ва журналларни доимий мутолаа қилиб бориши, радио тинг­лаши ва телекўрсатувлардан хабардор бўлиши, шунингдек, интернетдан фойдаланиши ҳам ниҳоятда муҳим. Булар ўзига хос ахборот манбаи сифатида ўқитувчининг жамият ҳаётидан хабардорлиги, ўзгаришларни тезда англаб олиши, жамият турмушидаги ислоҳотларни ўқувчиларга тўғри етказиб бериши муваффақиятда асосий манба ҳисобланади.

Устозлар турмушидан ўрнак олиб, муаллим аввало ўз оиласидаги мавқеи ва ҳурмати билан ҳам элга ўрнак бўлиши лозим. Маънавий гўзал, ахлоқи пок, таълим ва тарбияни чуқур эгаллаган ўқитувчи фақат ўз оиласининггина эмас, балки ҳамма ота-оналарнинг ҳам энг яқин маслаҳатгўйи ва содиқ дўстига айланади.

Гулшод Шарипова,

Самарқанд шаҳридаги 54-умумтаълим мактаби директори.

Ирода Орифжонова,

мактабнинг иқтисод ва география фани ўқитувчиси.

Янгиликларни дўстларингизга улашинг

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

fourteen − 9 =