To'qqizinchi qavat

Muallif haqida: Qulman Ochil — mushtariylarimizga yaxshi tanish. Chiroqchi tumanidagi Ko'kdala qishlog'ida tug'ilgan. O'nlab badiiy, publitsistik, tarjima asarlar hamda kitoblar muallifi.
O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan jurnalist. Mamlakatimizning yirik markaziy nashrlarida, jumladan, “Hurriyat” gazetasida mas'ul lavozimlarda ishlagan. Hozir O'zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi raisining maslahatchisi.

Nazarida, uni kimdir kun bo'yi qadam-baqadam kuzatib yurdi. Ishxonasiga kirayotganida, bozor oralaganida, do'kondan chiqayotganida, bir juft ko'z bezovta tikilib turganini sezdi. Ikki-uch marta ilkis ortiga burilib, yon-veriga sinchkov qaradi. Do'kon derazasidan ko'chaga alangladi, lekin ta'qibchini topolmadi.

“Asablaring charchabdi”.

Yigit mashinalar tizilib turgan torgina beton yo'lak chetida to'xtab, ulovidan tushganida yana o'sha ta'qibchining o'tkir nigohini sezganday bo'ldi. Atrof sim-siyoh. Yalang'och daraxtlar uyqusiragan gungqarg'aday serrayib turibdi. Oxiri tumanga singib ketgan bahaybat imoratning birorta deraza-tirqishida yalt etgan shu'la ko'rinmaydi.

Liq to'la qora yelimxaltani chap qo'liga olib, kalit tugmachasini bosdi. Mashinaning chirog'i yalt etdi-yu, signali horg'in chiyillab qo'ydi. Dimog'iga achchiq gaz hidi urildi.
Ikki chakkasi lo'qillab og'riy boshlagan edi. Buni u yana horg'inlikka yo'ydi. Tezroq to'shakka yetgisi, yetasolib, tappa tashlagancha toshday qotgisi kelayotganini sezdi. Go'yo, bo'yniga zil-zambil tosh osilgan-u vujudida qon emas, qo'rg'oshin aylanayotganday. Chuqur uf tortdi. Yuki og'irgina edi, xaltachaning tagiga qo'l yuborib, ko'kragigacha ko'tarib oldi: “qulog'i” uzilib ketishi mumkin. O'chakishganday, yonidagi telefoni o'chib qolganini esladi.

To'xtadi: xaltani shu topda tepaga quchoqlab chiqishi shartmi? Ertalab, kun yorishgunicha, sabr qilsa, osmon o'pirilib, yerga tushmas. Mashinasining yukxonasida qoldirmoqchi bo'ldi. Erindi. Yo'q, ortga qaytgisi kelmadi. Irim qildi. Irimkashligidan ijirg'andi.

“Shunga shunchami? Ko'tarib chiqaman!”
Yana ikkilandi. To'qqizinchi qavatgacha hansirab piyoda chiqib yurgandan ko'ra, shartta mashinasiga o'tirib, ishxonasiga qaytib ketgisi keldi.
“Birinchi marta emas-ku”.
Kech qolgan kezlari to'rtta kursini qator tizib, ustida uxlash — xonadosh osiylarga xos va mos. Buni xotini ham biladi.
Oyog'i beixtiyor oldinga boshladi. Qadamini g'adir-budur beton yo'lakka avaylab bosgancha eshik tomon yurdi. Qalin butalar panasida nimadir elaslanganday bo'ldi. Cho'nqayib o'tirgan odamning ko'lankasiga o'xshab ketdi. Ko'ppakbashara — tumshug'i uzun, yonoqlari yong'oqday bo'rtib chiqqan barzangi ko'z oldiga keldi. Labini yalaganida tilining uchi burniga kirib ketay deydi:
“Kallangni olib, qo'lingga beraman, shen kalning!..”.
Yigit bu dag'dag'ani eshitib, qo'llariga kishan urilgan barzangiga bir lahza qahrli tikilib turganini va osoyishta, shu darajada osoyishtaki, haligacha o'zi hayron bo'ladi, zavqlanadi, javob qilganini esladi:
“Marhamat! Endi bilganingni yeyver!..”.
Bir siltovi kamga keyin ming siltaganing bilan bir pul. Ajalidan besh kun oldin o'lmasa, tinchimaydi.
To'xtab, butalar tomonga qattiqroq tikilar ekan, atrofga quloq tutdi. Yarim tungacha vag'ir-vug'ur qaynab yotadigan uyning oldi suv sepganday. Kimga zaril kelibdiki, shunday sovuqda ko'chaga chiqsa.

U yana ta'qibchining sharpasini sezganday bo'ldi. Aftidan, u yaqinda, juda yaqinida turardi. Nimadir shitirladi. Shamol emas. Tumanli tunda shabada turmaydi.

“Svetni grafik bo'yicha o'chirishgan bo'lsa-ku, mayli, — degan shubha oraladi ko'ngliga. — Xuddi birov ataylab hamma yoqni zimiston qilib qo'yganga o'xshaydi. Tavba!”

Qaysi bir yili Yakkasaroyda muttahamlar transformatorni ishdan chiqarib, zulmatga cho'kkan mahallada bir oilani bola-chaqasi bilan chavaqlab ketishgandi.
Oyog'ining ostidan nimadir patirlagancha yugurib o'tdi: “Mi-iyo-yov!”.

“Ha, boshingni yegur!”
Tupurdi.
Paypaslab temir eshik qabzasini top­­di. Muzday ekan.
“Ochiq-ku!”
Svet bo'lmasa, elektron qulf qaysi go'rdan ishlasin. Ochiq bo'ladi-da. Yo'lak ichi battarroq zimiston edi. Endi qandaydir sharpa “lip” etib yo'lakning o'ng kunjagiga o'tib, o'zini burchakka olganday bo'ldi. Narigi ko'chaga zorillab burilgan mashinaning chirog'i “lip” etib o'tdi-yu, tovushi tindi.
“Xotinimni chaqirsammikin? — deb o'yladi u bo'sag'ada turgancha. — Nima bo'pti? Harna-da. Yordamlashib yuboradi”.
Yana fikridan qaytdi. Nima deb, qanday chaqirasan? Ona-bola allaqachon uxlab ham qolgan bo'lsa kerak. Yarim tunda butun dunyoni boshingga ko'tarib baqirasanmi?
Oyog'i bilan eshikni kengroq ochdi. Ko'zi qorong'ilikka ko'nikishini kutdi. Behuda. Sekin ostona hatladi. Tash­lansa, tirsakni ko'ndalang qo'yish mumkin. Boshni ehtiyot qilish kerak.
Temir suyanchiqli zina uch-to'rt qadam narida. Eson-omon yetib olinsa, qolgani bir gap bo'lar.
Yana ikki qadam qo'ydi.
“Vahimangni qara-yu!”.
Uchinchi qadamni qo'yishi bilan kimdir o'ng tovoniga tepdi. Oyog'i osmondan kelib, orqasiga gursillab yiqildi. Xaltachadagi kartoshka-piyoz sochilib, yelimxaltaga o'ralgan muzday go'sht naq yuziga tushdi. Bir lahza karaxt yotdi. Bir lahza! Yo'q, hushi joyida edi.
Hech kim tashlanmadi. Tepkilamadi. Urmadi.
Tirsagiga tayanib sapchib turmoqchi bo'lgan edi, oyog'i yana sirpanib ketdi. Paypasladi. Qo'liga yarim tilim po'choq ilindi.
“Tarvuz yemay, o'l! — dedi tishlarini g'ijirlatib. — Padaringga ming la'nat, senday iplosning!”
Shunday deb gapirindi-yu, darhol tilini tishladi. Bu — go'dakning ishi. Po'choqni kattalar tashlamaydi. Balki o'zining o'g'li otib yuborgandir. O'tgan kuni qaynilari tarvuz olib kelishgandi.
Nam qo'lini beixtiyor zamsh kurtkasining biqiniga surtdi.
Inqillab-sinqillab o'rnidan tur­­di va sochilib ketgan xaridlarini topib, xaltachaga solishga tushdi. Boshi, tirsagi qattiq zirqirab ketdi. Ko'ngli ayniganday bo'ldi.
“Xudo-Xudo, miyam chayqalmagan bo'lsin!”.
Bo'yniga yopishgan chumoli ko'kragiga tomon o'rmalay boshladi.
“Qahratonda hasharotga balo bor­­mi?”.
Shosha-pisha ensasiga qo'l yubordi: “Qon!”
“Bu yerdan tezroq qurish kerak! Birov kep qolsa, g'irt mast ekan deb o'ylaydi! Ana sharmandalik!”.
Yangi yilga deb konyak olmoqchi edi. Puli kamlik qildi. Xudo saqlagan ekan. Hozir shishasi sinib, rasvosini chiqarardi. Ko'rku salobati joyida yigit ust-boshi qon, spirt sasib, ostonada ag'anab yotsa.
Kurtkasining cho'ntagida nimadir shitirlaganday bo'ldi: “Gugurt!”.
Yuzi burishib ketdi. Nega shu ordona qolgur avvalroq esiga tushmadi.
Paypaslay-paspaslay ikkinchi qavatga yetib, to'xtadi. “Chumoli” beliga qarab o'rmalab borardi. Hammaning eshigi qalin temirdan. Yo'lakda bomba portlasa ham eshitmaydi. Lekin birorta buzmakor ochaman desa, hali-ku temir, betonniyam teshadi.
Ikkinchi qavatning zina tomonida bir xonim turadi. Qo'shnilarning shivir-shavirlariga qaraganda, “ko'chaga” aloqador. O'zini zodagon qavmidan hisoblaydi, chog'i, ulay-bulayni odam o'rnida ko'rmaydi. Sonini ko'z-ko'z qilib kiyadigan ko'ylagidan ko'ra erini ko'proq almashtiradi. Yangi jazman topgan kuni kvartirasining oldidagi zinalarning rangi o'zgaradi. Erinmasdan bo'yab, devorlariga naqshu nigor, gullar chizdiradi. Yangi erga, yangi poyandoz: “Qadamlaringizga hasanot, akajonim!” Hozir zinalari naparmon, devorlari — pis­toqi. Elning oyog'i tinganda kelib, kun yorishmasdan dumini xoda qiladigan yangi jazmanining ta'bi yashilga moyil, chamasi.
Qorong'ida yigitning yuzida zaharxanda paydo bo'ldi:
“Qo'yabering, o'ynasin!”

…Endi ko'chib kelgan paytlari edi. Hali ko'pchilikni tanimasa-da, ko'ringan odamdan salomini ayamaydi. Tun oqqanida eshik qo'ng'irog'i jiringladi. Ochsa, so'lqillagan oq badan bir juvon. Turishlari boshqacha. Hilviragan qizil ichki ko'ylakda. Siynalari lorsillagan. Bilaklari ilonday. Yelkalari: “kel, meni quch, o'p, erkala!” deydi.
“Kirsam maylimi?” — deb ehtiros bilan shivirladi ayol.
“Tinchlikmi?”
“Angliyskiydan yordamingiz kerak bo'p qoldi. Iltimo-os!”
Ayol fitnagar ko'zlarini suzdi.

“Inglizchani xotinim yaxshi biladi. Men…”
“Xotiningiz yo'q-ku. Qishlog'iga ketgan…”
Yigit nochor kulimsiradi:
“Hozir bandroq edim. Yozuv-chizuv deganday…”.
“Unda, telefon nomerimni yozib oling. Chaqirsangiz, darrov chiqaman. Yo, o'zingiz menikiga tushing. Shilpildoq pishirib beraman”.

Ayol “shilpildoq”ni qichiq bilan aytar ekan, piqillab kuldi va qizilga bo'yalgan og'zi kalishday bo'p ketdi.
“Oshqozonim shilpildoq bilan uncha kelishmaydi”.
Bu gapga yolg'on aralashmagandi: oshqozoni buzilishga doim bahona izlab turadi o'zi.

“Qovurdog'im ham bor. Uyimda hech kim yo'q…”
“Nomeringizni ayting!”
“Yozib olmaysizmi?”

Shiraga to'lgan juvonning terilgan qoshlari chimirildi.
“Xotiram joyida. Eslab qolaman”.
Yigitning vujudida nimalardir junbishga kelib, ayolning yalang'och yelkasini silagisi, hatto o'pgisi keldi, lekin yuragi dov bermadi.

“Javharlari miyasiga urgan kashmiri”.
Og'zidagi gapi bo'g'zida qolgan juvon zarda bilan burilib, zinadan tushib ketdi.

Keyin Xudoning bergan kuni uning ishdan qaytishini kutib o'tiradigan odat chiqardi. Derazasidan ba'zan “keling” deb imlaydi. U bosh irg'aydi: “Shoshib turibman!”.
Yigit bir kuni ishga ketayotganida, eshik oldida gap sotib o'tirgan juvon izidan beposhna gap qildi: “Shunday yigitga bir sahroyi xotinning egalik qip o'tirishi — uvol-da!”
“Obbo! Bu enag'ar hali biror nag'ma ko'rsatmasa go'rgaydi”.
“Alam-o, alam-o!” deb piqillab kulishdi yonidagi ayollar.
…Shipillagan qadam tovushlari va kimningdir hansiragani qulog'iga chalingandek bo'ldi. Yigit to'xtadi. Tomoq qirdi. Sukunat. O'zining nafas olishidan boshqa sas-sado eshitilmadi.
“Vos-vos bo'p qopsan, bola!”

Dimog'iga bo'yoq hidi urildi. Zinalarning chetiga kalta-kulta taxta, yelimchelak, qaqir-ququr to'la qoplar terib tashlangan. Demak, uchinchi qavatga yetibdi. Yil-o'n ikki oy ahvol — shu. Ta'mirlash, sozlash tugamaydi. Hali u qo'shni, hali bunisi — tunu kun tarillatgan, gursillatgan, taqillatgan. Domchilik. O'zining oldidayam shunday besaranjomlik, tashvish turganini eslasa, yigitning yuragi orqasiga tortib ketadi. Necha yillik ijaraxonlikdan keyin yetgan kvartirasida dunyoning ishi bor. Zanglab ketgan quvurlari chirib bitgan, qorayib, qurim bosgan devorlarining yuziga qarab bo'lmaydi. Necha avlod ijarachi-talabalar saltanatidan qol­­gan meros.

Nasib qilgani shu ekan. Olti oy izlab, bundan durustini topolmadi. Xotini bilan xaridor bo'lib keldiyu, to'rt xonali hayxotday kvartiradan ikkalasining ham chiqqisi kelmay qoldi. “Joyi bahavo, ayvoni stadionday kelarkan, — deb shivirladi ayoli. —Kam-ko'stini keyin tuzatib olarmiz”.
Ko'chib kelishdan avval suvaragu qurt-qumursqadan tozaladi, obdon doriladi. Biroq qamoqxona kamerasidagi kabi tamaki-yu terning achchiq hidi haligacha butkul ko'tarilgani yo'q. Songa solishning katta xarajati bor. Gina o'zidan. Qaynotasi uzatgan pulni olmadi.

“Xaridingizga biz ham hissamizni qo'shaylik, — dedi qaynota. — Yaxshi niyat bilan qantarib qo'ygan ikki novvosim binoyigina pul bo'ldi”.
Kuyov ko'nmadi.
Barkashday yuzi qip-qizil qaynotasini o'tgan gal qishloqda, qarindoshining to'yida ko'rdi.
“Mening ko'radigan foydam — shu, to'y-ma'raka, — deb kuldi shirakayf qaynota. — Uyga borsam, o'n jon meni yamlamay yutaman deb kutib o'tiradi. Biri uylanishi, boshqasi erga tegishi kerak. Biroviga ko'ylak kerak, boshqasiga ishton. Qaynonangiz un deb dodlaydi, moy deb dodlaydi. To'yga erta kelib, kechgadovur o'tiraman. Nima qilay, majburman. Mahalla oqsoqolining ishi shu. Kimdir bosh-qosh bo'lishi, tartibni saqlashi kerak-ku. To'g'rimi? Ha, balli! Ertalab turamanu urra qochaman: falon joyda maylis bor! Xudoga shukr, o'zbekning nimasi ko'p — to'yi. Yana to'y, yana ma'raka!.. Siz shoshilmang, kuyov! Yana bir juft, bir juft olaylik. Keyin birga turamiz. Biznikiga boramiz. Allag'aytib kep qopsiz, bir piyola choy ichib ketasiz. Oling, manavi go'shtdan oling. Hiljillabgina pishgan ekan, jonivor…”

Ularning taqdiri o'xshash: qaynotaning otasi ham kuyoviniki kabi yosh ketgan edi. Bir etak bola chirqillab qolgan. Ikkalasi ham avval singillarini chiqargan. Keyin ukalarini uylantirgan. Yetim boshi bilan o'qiganini aytmaysizmi. Qaynota — Samarqandning agrarida. Sirtdan. Kuyov — Toshkentdagi universitetda.

Mana endi, qaynota boshini ko'tarib qarasa, o'zining bolalari katta bo'p qopti. Beshovidan qutulgan. Yana beshovginasi bor.
“O'g'illarim o'qiyman deb temtinmaydi, — deb boshini chayqaydi to'yboshi. — Temtinmasang, enangning qorniga, deyman. Hammasi bekorchi. Na to'yda bor, na azada. Birovning burnini bo'shatmagan odamni kim nazariga iladi? Hech kim! To'pposday bo'lib yotavermay, ishla, desang, ish yo'q deydi. Qirqqa kirgan go'rso'xtaning o'ziniyam, bola-chaqasiniyam ota boqishi kerak. Ota! Qo'lingda bit o'lmasa, ishni qaerdan topasan! O'g'ilmi, qizmi — bandasining ma'nili kasb-kori, hunari bo'lsin ekan, bolam. Bo'lmasa, bu hayotda momosini ko'radi!”.

Qaynota terga botgan go'shtdor qo'lini siltaydi:
“Mayli, hech bo'lsayam, tinch bo'lsin. Lekin sizga tushgan to'ng'ichim, o'zi mayizday qop-qoragina bo'lsayam, aqlli qiz. Chumoliday mehnatkash. O'zimga tortgan. Siz ham kallali yigitsiz. Tirishqoqsiz. Kuyovni qaynotaning tuprog'idan yaratadi… Hi-hi… Oling, bolam, muzdaygina ekan. Yana bittadan olaylik, keyin turamiz…”

Yigit zinalarni bir-bir bosgancha, temir panjaraga tayanib- suyanib chiqib borar ekan, jilmayib qo'ydi. Qo'liga nimadir yopishganday bo'ldi. To'xtadi. Bo'yoqqa o'xshamaydi. Suyuqroq. Qonmi? Yo'g'-e! Suv, shekilli. Sarishta kelinlardan birortasi yo'lakni supurgan ko'rinadi. Qo'lini dimog'iga olib bordi. Siydik! Kimdir tepadan turib choptirgan.
“Iplos!”

Yana labini tishladi. O'g'li — bevoshroq, mushtday bola halitdan tekkanga — tegadi, tegmaganga kesak otadi.
O'tgan yozda, bola-chaqasi qishloqqa ketganida ham chiroq o'chib qolgan. U ayvonning ochiq derazasi oldida tamaki tutatib turgan edi. Tuyqusdan ikki bezot ortidan kelib ikki qo'lini qayirdi. Qulfi almashaverib, shalvirab qolgan yog'och eshikni ochish dordan qochganlarga pisandmi. Yigitni tiz cho'ktirar ekan, oq krossovka kiygani ensasiga kaftining qirrasi bilan yaxshilab tushirganini sezdi. Ko'z oldini tuman bosdi.
Qora etiklisi bo'yniga tizzasini qo'ydi. Etigining qalin poshnasidagi loy g'ira-shirada sarg'ayib turardi.
“Miq etshang, o'lashan, — dedi qora etik. — Bishga pul-muling kerakmash. Bishni ro'yxatingdan o'chir!..”

Ovoz egasini tanidi. Bir marta uchrashgan edi. Og'zida tishi qolmagan. O'ttiz yoshlardagi nokas.
“O'chirashanmi?! Yo'q deshang, uy-puying bilan birga yoqib yuboramish!”
“Tepamda qancha boshliq bor!”.

“Boshliqlaring minan ishing bo'mashin!.. O'chirashanmi?!”.
“Harakat qilaman”.
“Tilingni tiy. Shashingni chiqarshang, bola-chaqang bilan kuyib kul bo'lashan! Chuchnikdingmi?”
“Ha”.

Nimadir qirs etdi. Hushiga kelganida, burnidan oqqan qon polning ustida halqob bo'lib qolgandi.
Keyin yigit alamini oldi:
“Marhamat! Endi bilaningni qil!..”.

U peshob tekkan qo'lini xaltaga artgan kishi bo'lib, zinalar osha yuqoriladi. Hansiray-hansiray oltinchi qavatga yetib, xaltani panjara ustiga qo'ydi.
Yana oyoq uchida yurgan odamning qadam tovushlari, shivir-shiviri kelganday tuyuldi. Zina tomondan liftning oldida turgan odam ko'rinmaydi.
Yigit yo'talgan bo'ldi. Jim-jit.

Bu yerda Umida opa yashaydi. O'tkir ayol. Odamning tillosi. Yigitning xotiniga maktabdan ish, o'g'liga bog'chadan joy gaplashib bergan. Shu opa bilan bordi-keldisi qalin.
Sahroyi xotinga uvol ko'rilgan “mulk” haqidagi gap ayolining qulog'iga yetib borgan ekan, bir oqshom ishdan kelsa, fatila sochlari qo'qigan, yuzlari timdalangan, qalt-qalt titragan. Onasining oyog'iga yopishgan bola tinimsiz orillaydi. Ikki xotin dunyoni boshiga ko'tarib yoqalashibdi.
Erini ko'rib, otasining “aqlli qizi” bir alami ming bo'lib, javrashga tushdi: “Men o'sha hangining boshini yeyman! Boshginasini yeyman!”.

Yigit kuldi.
“Ha-a, o'sha yuvuqsizning gapi sizga juda yoqib ketdimi? — Xotin zotining jag'i ochilmasin, ochilsa, yopish qiyin. — Unda, meni haydab, o'sha ichkinnani oling! Kamlik qilayotgan bo'lsam, ustimga oling!..”
Umida opaning kelib qolgani joniga oro kirdi. Uchib-qo'nib turgan kelinchakning hovurini bosdi.
“Tug'yondan qoching, singiljon! — dedi adabiyot muallimasi. — Shukr deng, eringiz og'irgina yigit. Anavi xotin o'zi shunaqa, sal bo'mag'irroq. Sannayveradi. Aslo parvo qilmang, ichi kuyib o'lsin”.

…Yana bir zarb berilsa — to'qqizinchi qavat. Ro'parada liftyor yashaydi. Hech kimning ko'nglini qoldirmaydigan odam.Chiroq kuysa ham, jo'mrak buzilsa ham, shu odam balogardon. Laliga solib o'tirmaydi, darrov keladiyu, bir zumda tuzatib beradi. Pakanagina, jikkakina. Yumaloqqina yuzi doim kulib turadi. O'zi — teatrning sobiq sahna bezovchi ustasi, ayoli — opera xonandasi. Qo'shnilar piching qiladimi yo chinmi, bilish qiyin, ustaning qo'lidan odam yasashdan boshqa hamma ish keladi. Yolg'iz o'g'lining bangilik boshiga yetgan. Er-xotin uyidagi hojatxonaga ham bog'cha bolalariday qo'l ushlashib, birga boradi, deyishadi. Biri chiqqunicha ikkinchisi eshikning oldida intizorlik bilan kutib turarmish. Ellikdan oshgan ayoli hozirgina chimildiqdan chiqqan kelinchakday, doim yasangan-tusangan.

Tansiq taom pishirsa yo usta bozor- o'char qilib kelsa, shu xotinni qo'shnisining eshigi oldida ko'rasiz: “Shuginani o'g'ilchangiz bilan baham ko'rarsizlar! Aytgancha, bolakay o'zi uydami? Ayting, biznikiga chiqib, amakisi bilan ozgina gurunglashib o'tirsi-in. Iltimo-os, kelinjon!”
Shirintomoq bolaning “tekinga” chiqqisi yo'q. Qand-qurs, o'yinchoq, sayri bog' va'da qilinsa, chol-kampirning oldiga chopadi.

Yigit eshigining oldida to'xtab, xaltani tizzasiga qo'ydi va ensasini siladi. Qon to'xtamagan edi. Kesakining yonidagi tugmachaga o'ng qo'lini yubordi.
Ichkarida qo'ng'iroq qattiq jiring­lab, hammayoq yorishib ketdi.
“Astag'firullo-oh!”

Temir eshikni uyqusirab ochgan juvon erini ko'rib, o'zini orqaga tashladi:
— Voy, o'lmasam! Voy! Kim? Kim qildi? Nima bo'ldi?
— Kim-kim? Kim bo'lardi, somsapaz-da! Hammang go'sht-go'sht, deb chopasan. Uyo-yot emasmi! Piyozdanam totli somsa pishirsa bo'larkan-ku!
— Hazilingizam bor bo'lsin! Ayting axir, nima bo'ldi?
— Nima bo'ldi emish! Tirik qolganimga shukr qilsang-chi! Men senga, tergovchilarga ham oson ema-as, deb aytmaganmidim! Bozoringni qizitguncha, manavi xaltani olsang-chi, axir!..
— Hozir! — xotini mursagining barini yopib, xaltani olarkan chinqirib yubordi. — Dadasi-i, anavi ki-im?.. Anavi nima-a?!
Yigit keskin burilib, shundoqqina oyoqlari ostida qora itning qon sizib turgan kallasini ko'rdi. Kallaning peshonasiga chuqur qadalgan pichoqning qizil dastasida yashil lenta osilib turardi.
U ko'rsatgich barmog'ini labining ustiga bosdi: “Jim!” Uyining eshigini ohista yopib, chordoqqa olib chiqadigan temir zinalar tomon yurdi.

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

2 × 4 =