Ҳаётга кулиб боқинг…

“Рампа чироқлари” номли жаҳон киноси бор. Унинг бош қаҳрамони, қизиқчи Гальверо уйидаги мажруҳ қизни ҳаёт учун курашишга ундаб, шундай дейди:

“Ҳар бир инсон коинотни ҳаракатлантирувчи, табиатни жонлантирувчи қудратли кучга эга!”

Аслида ҳаётнинг ҳар соати биз учун имтиҳон.

Қандай яшаяпмиз?

Гарчи коинотни ҳаракатлантира олмасак-да, айнан шу соатларда кимнингдир тақдирини ўзгартиришга қодир бўлган уйғоқ бир сўзни айта олдикми?

Кимгадир ақалли бир маротаба бўлса-да, меҳр тўла нигоҳимиз билан боқишни унутмадикмикан шу қадрли соатларда?!

Аҳён-аҳёнда булар ҳақида ўйлаб, сўнг ўзимизни, феълимизни мушоҳада қилсак бўлмасмикан?

“Сенга тақдим этилаётган ҳар бир кун мўъжиза, қалб кўзини очсанг, уларни кутиб эмас, борлигидан ҳузур қилиб яшайсан”, дея сабоқ бермишлар Жалолиддин Румий.

* * *

Тонгни қаршилаётиб, ундан завқ олганмисиз ҳеч?

Кўтарилаётган офтобнинг мунаввар шуълалари аста-секин оламни ёритаётганда, сўнг эса бутун мавжудотни бемисл ҳарорати билан иситаётган кезларда бир лаҳза сеҳрланиб қолганмисиз?

Офтоб чиқаётганини кузатамизми?

Йўқ!

Чунки ҳар куни қуёшнинг чиқиши бизга одатий бўлиб кўринади.

Ўйлаб кўринг, мана шу офтобимиз бир неча ҳафталаб осмонда кўринмаса ва нуқул булутли ҳавога кўзимиз тушаверса нима бўлади? Оламни зимистон қоплагандек туюлади. Офтобни соғиниб кетамиз. Жуда-жуда соғинамиз. Чарақлаб чиқса, “хайрият” деймиз, илиқ ҳароратини сезиб, қувонамиз.

Ҳар куни кўриб турган инсонларимиз ҳам худди шу офтоб кабидир. Уларни борлигида қадрласак, қалбининг ҳароратини яқиндан ҳис қилиб, ўз дил ҳароратимиз билан уйғунлаштирсак, қанчалар соз! Мана шундагина елкаларида юк бўлиб босиб турган бир дунё ташвишлардан баландроқ туриш уларга осонроқ кечармиди…

“Ҳар бир учрашув тасодиф эмас, қаршимиздан чиққан ҳар инсоннинг бир сабаби бор, баъзилари дўст бўларлар, баъзилари бизга дарс бўларлар”, дея ёзибдилар Шамс Табризий.

Турмушидаги ташвишларни ўйлайвериб буткул ҳаловатини йўқотган киши бизнинг ёнимизда яшаяпти.

Унга тасалли берсак… “Ҳар қадамда муаммолар бўлиб туриши табиий, ҳали ҳаммаси ўз йўлига тушади”, десак, қанчалар соз бўларди. Ахир аксариятимиз кундалик муаммоларни деб ўзни ўтга-чўққа урамиз, ғам-ташвиш оралиғида ёлғиз қолиб, қаддимиз букилади, озиб-тўзамиз, оқибатда касалликлар ҳам орттириб оламиз.

Тарихий манбаларда келтирилишича, Абу Бакр ар-Розий шогирдлари билан хасталик келиб чиқишининг асосий сабаблари хусусида баҳс юритибдилар.

— Касалликлар, асосан, танадаги аъзолар яллиғланишидан сўнг пайдо бўлади, — дебди ёш ҳакимлардан бири.

— Мен бу фикрга қўшилмайман, — дебди Абу Бакр ар-Розий. — Инсон вужудидаги энг нозик аъзо асабдир, демак, жамики касалликларнинг юзага келиши доимий асаб бузилиши билан боғлиқ.

Баҳсга якун ясалиб, даврадагилар улуғ ҳакимнинг сўзларини таҳлил қилганларича сукутга чўмибдилар.

“Руҳни даволаса, тана ҳам соғаяди”, дейишган қадимги табиблар.

Ўйлаб кўрайлик, дардга туртки берувчи жаҳл, ваҳима, қўрқув, жиззакилик сингари асабийлик ҳолатлари руҳиятимизни алғов-далғов қилиб турса-ю, биз танамизни даволаш учун тинмай шифокорга қатнайверсак! Бундан бирор натижа кутиш мумкинми? Руҳиятимизни соғайтиришга уринсак тўғрироқ бўлармиди…

Ўтмиш донолари шундай маслаҳат берадилар:

— Ҳамма вақт атрофингиздагиларни қадрланг, фикрларини ҳурмат қилинг, билингки, чинакам ғолиблик вазминликдадир.

Чумолининг ҳаракатини бирор марта кузатганмисиз? У кетаётганда йўлини тўссангиз ҳам ортга қайтмайди, бошқа йўл топиб олдинга кетаверади. Қаранг, мана шу митти жонзотлар совуқ тушиши билан уяларига киришаркан, улар бу қиш узоққа чўзилмаслигини, тезда ҳаво исишини биладилар, доим яхши ўзгаришларни кутиб яшайдилар.

Нега айримларимиз арзимаган тўсиққа учрасак, дарров чекинамиз? Бошқа ишончлироқ йўл топиб, қолаверса, яқинларимиз меҳридан куч олиб илгарига бораверсак бўлади-ку!

Гулчеҳра ЖАМИЛОВА,

Ўзбекистон Ёзувчилар

уюшмаси аъзоси.