Қувончингиз ташвишга айланмасин!
Ёки инсон хавфсизлиги ҳар нарсадан устун эмасми?
Кунлар исиб, ҳаволар очилгани сари юртдошларимиз кўркам хиёбонларга, боғларга чиқиб айланишни, кўнгилдагидек ҳордиқ чиқаришни хоҳлаб қолишади. Баҳор узоқ давом этган совуқ кунлардан кейин гўзал табиат бағрига чорлайди. Баҳор таровати ва жозибасидан баҳраманд бўлиш учун кимдир оиласи билан тоғга, яна кимдир чорбоғларга боради. Тоғ ўз йўлига, аммо хусусан, шаҳардаги боғлар, ҳордиқ чиқариш масканларидаги аттракционлар, ўйин қурилмалари тўғрисида мулоҳаза юритмоқчимиз.
Пойтахтимизда замонавий ўйин қурилмаларига эга масканлар ўз бағрига ёшларни чорлаб туради. Ғафур Ғулом номидаги “Dream park”, “Magic city”, “Анҳор-локоматив” каби кўнгилочар масканларда ўзгача табиат таровати, атрофдагиларнинг хушчақчақ кайфияти, болаларнинг шодон кулгусига гувоҳ бўласиз. Афсуски, баъзида хурсандчиликка соя соладиган ҳолатлар ҳам рўй бериб туради.
Масканга айланиш учун борган киши аттракционлар, арғимчоқларнинг ҳақиқий ҳолатини билмайди. Қурилмалардан фойдаланаётганларнинг эса асосий қисмини ўсмир ёшлар ташкил этади.
Баъзи ёшлар аттракционлардан фойдаланишнинг ҳам йўл-йўриғи, тартиб-қоидаси борлигини билишмайди, айримлари билишса ҳам, риоя қилишмайди. Ана шундай қоидаларга амал қилмагани учун аттракционларда тоби қочиб қолганларга, баъзида эса ундан ҳам кўнгилсизроқ ҳолатлар рўй берганига гувоҳмиз.
Мисол учун, Қашқадарёдаги истироҳат боғларининг бирида аттракциондаги одам қўғирчоқдек ҳавога учиб кетиб, ерга йиқилганини кўрдик. Маълум бўлишича, махсус ўриндиқдаги йигит хавфсизлик қоидаларига амал қилмай, ҳимоя камарини тақмаган. Бунинг оқибатида ҳушини йўқотиб ерга учиб тушган.
Шунингдек, ўтган йили ёзнинг ўрталарида пойтахтдаги дам олиш масканидаги аттракциондан эътиборсизлик оқибатида икки нафар юртдошимиз шиддат билан ҳаракатланаётган ўриндиқдан отилиб кетиб, ерга қулаб тушишади ва жиддий жароҳат олишади…
Ҳа, бу каби нохуш воқеалар учраб турибди. Хўш, бундай кўнгилсизликларнинг олдини олиш учун нима қилиш керак? Аввало, ким бўлса ҳам белгиланган хавфсизлик қоидаларига қатъий амал қилиши лозим. Хизмат ходимлари эса мосламалар созлигини, бир маромда ишлашини таъминлаб, уларни назорат қилиб боришлари, бунинг учун ҳар куни уларни техник кўрикдан ўтказиб туришлари шарт!
Ахборот манбаларидан олинган айрим маълумотларга эътибор қилинг. Қизиғи шундаки, дунёда хавфли аттракционларнинг топ ўнталиги ишлаб чиқилган экан. Улар қуйидаги кўринишда:
1-ўринда АҚШда жойлашган эркин тушиш зонаси. У 100 метр баландликка соатига 100 километр тезликда чиқиб, пастга бундан ҳам тезроқ тушади.
2-ўринда ҳам АҚШнинг Лас-Вегас штатидаги “Stratosfera Las-Vegas” меҳмонхонасида жойлашган “Big Shot” катапултаси. Ушбу арғимчоқ 329 метрга 70 километр тезликда тўрт марта кўтаради.
Кучли ўнталикнинг 3-ўрнида очиқ кабиналарда ўтириб ташриф буюрувчилар 300 метр баландликда айланадиган “Insanity” карусели ўрин олган.
4-ўринни “X Scream” вагончаси эгаллаган. Рельс кескин тарзда қийаликда туради ва томнинг четидан ўтиб “тубсизликка” тушади.
АҚШнинг Нью-Жерси штатида жойлашган “Kingda Ka” номли кўнгилочар арғимчоқ 5-ўринни эгаллаган.
Юқоридагилар кучли бешталикдан жой олган.
Кипрда жойлашган “Ayia Napa” паркидаги “Sling Shot”, Япониядаги “Dodonpa”, Бразилиянинг “Fortaleza Beach” паркида жойлашган “InsanIo”, Буюк Британиядаги “Zip World at Penrhyn Quarry” ва сўнгги ўринда эса Япониянинг “Fuji-Q HIghland” боғида жойлашган “Takabisha” арғимчоғидан иборат.
Э, булар чет элларда экан-ку, дея шошилманг. Билсангиз, мамлакатимизда ҳам улкан чархпалак қурилган. У Наманган шаҳридаги “Афсоналар водийси” боғида. Баландлиги 92 метр, жами 54 та кабинага эга. Бир пайтнинг ўзида 216 кишига хизмат кўрсатади. Айланиш даври эса 20 дақиқадан кўпроқ.
Кўнгилдагидек ҳордиқ чиқаришни ният қилиб дам олиш масканларига чиққан юртдошларимиз, айниқса, ёшлар хавфсизлик қоидаларига тўла риоя этиши лозим. Ахир Яратган ҳам эҳтиёт бўлганларни асрайди, деган гап бежизга айтилмаган бўлса керак.
Муҳаммадсодиқ ТЎРАЕВ.