Quvonchingiz tashvishga aylanmasin!

Yoki inson xavfsizligi har narsadan ustun emasmi?

Kunlar isib, havolar ochilgani sari yurtdoshlarimiz ko'rkam xiyobonlarga, bog'larga chiqib aylanishni, ko'ngildagidek hordiq chiqarishni xohlab qolishadi. Bahor uzoq davom etgan sovuq kunlardan keyin go'zal tabiat bag'riga chorlaydi. Bahor tarovati va jozibasidan bahramand bo'lish uchun kimdir oilasi bilan tog'ga, yana kimdir chorbog'larga boradi. Tog' o'z yo'liga, ammo xususan, shahardagi bog'lar, hordiq chiqarish maskanlaridagi attraksionlar, o'yin qurilmalari to'g'risida mulohaza yuritmoqchimiz.

Poytaxtimizda zamonaviy o'yin qurilmalariga ega maskanlar o'z bag'riga yoshlarni chorlab turadi. G'afur G'ulom nomidagi “Dream park”, “Magic city”, “Anhor-lokomativ” kabi ko'ngilochar maskanlarda o'zgacha tabiat tarovati, atrofdagilarning xushchaqchaq kayfiyati, bolalarning shodon kulgusiga guvoh bo'lasiz. Afsuski, ba'zida xursandchilikka soya soladigan holatlar ham ro'y berib turadi.

Maskanga aylanish uchun borgan kishi attraksionlar, arg'imchoqlarning haqiqiy holatini bilmaydi. Qurilmalardan foydalanayotganlarning esa asosiy qismini o'smir yoshlar tashkil etadi.

Ba'zi yoshlar attraksionlardan foydalanishning ham yo'l-yo'rig'i, tartib-qoidasi borligini bilishmaydi,  ayrimlari bilishsa ham, rioya qilishmaydi. Ana shunday qoidalarga amal qilmagani uchun attraksionlarda tobi qochib qolganlarga, ba'zida esa undan ham ko'ngilsizroq holatlar ro'y berganiga guvohmiz.

Misol uchun, Qashqadaryodagi istirohat bog'larining birida attraksiondagi odam qo'g'irchoqdek havoga uchib ketib, yerga yiqilganini ko'rdik. Ma'lum bo'lishicha, maxsus o'rindiqdagi yigit xavfsizlik qoidalariga amal qilmay, himoya kamarini taqmagan.  Buning oqibatida hushini yo'qotib yerga uchib tushgan.

Shuningdek, o'tgan yili yozning o'rtalarida poytaxtdagi dam olish maskanidagi attraksiondan e'tiborsizlik oqibatida ikki nafar yurtdoshimiz shiddat bilan harakatlanayotgan o'rindiqdan otilib ketib, yerga qulab tushishadi va jiddiy jarohat olishadi…

Ha, bu kabi noxush voqealar uchrab turibdi. Xo'sh, bunday ko'ngilsizliklarning oldini olish uchun nima qilish kerak? Avvalo, kim bo'lsa ham belgilangan xavfsizlik qoidalariga qat'iy amal qilishi lozim. Xizmat xodimlari esa moslamalar sozligini, bir maromda ishlashini ta'minlab, ularni nazorat qilib borishlari, buning uchun har kuni ularni texnik ko'rikdan o'tkazib turishlari shart!

Axborot manbalaridan olingan ayrim ma'lumotlarga e'tibor qiling. Qizig'i shundaki, dunyoda xavfli attraksionlarning top o'ntaligi ishlab chiqilgan ekan. Ular quyidagi ko'rinishda:

1-o'rinda AQShda joylashgan erkin tushish zonasi. U 100 metr balandlikka soatiga 100 kilometr tezlikda chiqib, pastga bundan ham tezroq tushadi.

2-o'rinda ham AQShning Las-Vegas shtatidagi “Stratosfera Las-Vegas” mehmonxonasida joylashgan “Big Shot” katapultasi. Ushbu arg'imchoq 329 metrga 70 kilometr tezlikda to'rt marta ko'taradi.

Kuchli o'ntalikning 3-o'rnida ochiq kabinalarda o'tirib tashrif buyuruvchilar 300 metr balandlikda aylanadigan “Insanity” karuseli o'rin olgan.

4-o'rinni “X Scream” vagonchasi egallagan. Rels keskin tarzda qiyalikda turadi va tomning chetidan o'tib “tubsizlikka” tushadi.

AQShning Nyu-Jersi shtatida joylashgan “Kingda Ka” nomli ko'ngilochar arg'imchoq 5-o'rinni egallagan.

Yuqoridagilar kuchli beshtalikdan joy olgan.

Kiprda joylashgan “Ayia Napa” parkidagi “Sling Shot”, Yaponiyadagi “Dodonpa”, Braziliyaning “Fortaleza Beach” parkida joylashgan “InsanIo”, Buyuk Britaniyadagi “Zip World at Penrhyn Quarry” va so'nggi o'rinda esa Yaponiyaning “Fuji-Q HIghland” bog'ida joylashgan “Takabisha” arg'imchog'idan iborat.

E, bular chet ellarda ekan-ku, deya shoshilmang. Bilsangiz, mamlakatimizda ham ulkan charxpalak qurilgan. U Namangan shahridagi “Afsonalar vodiysi” bog'ida. Balandligi 92 metr, jami 54 ta kabinaga ega. Bir paytning o'zida 216 kishiga xizmat ko'rsatadi. Aylanish davri esa 20 daqiqadan ko'proq.

Ko'ngildagidek hordiq chiqarishni niyat qilib dam olish maskanlariga chiqqan yurtdoshlarimiz, ayniqsa, yoshlar xavfsizlik qoidalariga to'la rioya etishi lozim. Axir Yaratgan ham ehtiyot bo'lganlarni asraydi, degan gap bejizga aytilmagan bo'lsa kerak.

Muhammadsodiq TO'RAYEV.