“Neki istarcen, o'zingdan istagil”
Italiya nashri ShOMURODOVni “O'ZBEK MESSISI” deb yozdi
Futbolga unchalik ham qiziqmaydiganlar uchun eslatma: hamyurtimiz Eldor Shomurodov ayni davrda “Benazir” laqabli Joze Mourino qo'l ostida “Roma” klubida to'p tepmoqda. Osiyo qit'asidan shu kunga qadar Yevropa top klublarida yaponiyalik, koreyalik futbol yulduzlari dovruq taratgan edilar. Endi esa O'zbekiston vakilining davri keldi. Xudo xohlasa, u jahonni zabt aylagan birinchi osiyolik futbolchi bo'ladi. “Oltin to'p”ga ega chiqishi ham ehtimoldan xoli emas. Dalil shuki, uncha-munchani tan olmaydigan italiyalik jurnalistlar Eldorni hozirdanoq Messi izdoshi o'rnida ko'rmoqdalar.
Gapning ochig'ini aytsam, hamyurtimiz — Surxon yigiti Eldor Shomurodov “Jenoa” klubida o'z faoliyatini boshlamasdan avval kamina Italiya “A” seriyasi turniriga umuman qiziqmasdim. Ko'hna qit'aning uchta favoriti “Manchestr Yunayted”, “Real” va “Barselona” klublari o'yinlarini kuzatib borardim, xolos.
Eldor Italiyada to'p surishga kirishganidan so'ng “Jenoa”ning har bitta o'yinini televidenie orqali kuzatadigan, mabodo televideniemiz namoyish qilmay qo'ysa, internet sari yuzlanadigan bo'ldim. Shu barobarida futbol gazetasi mushtariysiga ham aylandim.
Pandemiya tufayli tomoshabin kiritilmagan stadionlar osha “Eldor, Eldor!” degan ovozlar jaranglardi. Italiyalik murabbiylar o'zbek yigiti ismini hech buzmasdan talaffuz qilardilar. Yodimda, bir o'yindan so'ng hamyurtimiz italyan jurnalisti iltimosiga binoan o'zbek tilida gapirdi. Kamtarona alpozda, kulimsirab so'yladi. Endilikda u italyan tilida ham intervyu bermoqda.
Ko'pchilikka ma'lumki, Roberto Manchini yetakchiligidagi Italiya terma jamoasi yaqindagina Yevropa chempioni bo'ldi. Gap bunda emas.
Gap shundaki, italiyaliklar chempionatda tartibli va irodali o'yin ko'rsatib, ishqibozlarni qoyil qoldirdilar.
Binobarin, Italiya chempionati jahon miqyosidagi eng kuchli chempionat ekanligi yuzlab mutaxassislar tomonidan tan olindi. Quvonarli jihat shundaki, Yevropa mamlakatlari orasida birinchi bo'lib Italiya sporti mutaxassislari o'zbekistonlik futbolchilar bilan samimiy munosabatda bo'lmoqdalar. Xususan, 2000-yillar o'rtalarida toshkentlik Ilyos Zeytullayev italyanlarning “Verona”, “Jenoa” kabi klublarida o'ynagan edi. Hozir Ilyos Italiyada istiqomat qilmoqda.
Eldor Shomurodov “Jenoa” klubi safida muvaffaqiyatlarga erisha boshlaganidan so'ng sobiq ittifoq hududida yashayotgan ko'plab ishqibozlar O'zbekistonda Jarqo'rg'on degan tuman borligini bildilar. Rossiyalik bloger, YouTube tarmog'idagi “KraSava” kanali boshlovchisi Yevgeniy Savin yurtimiz, aniqrog'i, Surxondaryo viloyatining Jarqo'rg'on tumanida bo'lib, O'zbekiston milliy jamoasi va “Jenoa” klubi hujumchisi Eldor Shomurodov haqida maxsus ko'rsatuv tayyorlab qaytgandi. U yaqinda yetakchi futbolchimiz faoliyatini qamrab olgan videomuloqotni efirga qo'ydi. Eldor ko'rsatuv davomida muallifning qiziqarli savollariga javob bergan. Mavzular turli-tuman: Joze Mourino va “Tottenxem”ning e'tiboriga tushgani, “Yuventus” tomonidan bo'layotgan qiziqish, “Shtutgart” taklifi, vaqtida bozorda ham ishlagani va albatta, O'zbekiston milliy jamoasining qachon mundialga chiqishi…” deb yozadi “Interfutbol” (2021 yil, 13 iyul, 55-son).
To'g'ri, O'zbekiston milliy terma jamoasining mundialga chiqish imkoniyati tezda yakun topgani millionlab muxlislar hafsalasini pir qildi, ammo Eldorning jahon miqyosida tanilayotgani o'ksik ko'ngillarga tasalli baxsh ayladi.
Rossiyalik blogerning “Qiziq, Eldor Shomurodov ta'tilni nega Dubay yoki shunga o'xshash shaharda emas, aynan Jarqo'rg'onda o'tkazmoqda?” degan savoliga Eldor quyidagicha javob beribdi: “Hamisha xorijdaman, ota-onamni kam ko'raman. Shuning uchun bu safar uyga keldim. Qolaversa, shu bahona o'g'lim tug'ilgani sharafiga osh berdik. Bizda shunday odat bor”. Bloger: “ Mash'al” o'z maydonida “Bunyodkor” bilan o'ynaganida, Rivaldo bilan qo'l ushlashib maydonga tushgan ekansan…” deb eslatganida futbolchimiz: “Aslida har doim maydonga amakim bilan (Eldorning amakisi “Mash'al” klubi o'yinchisi bo'lgan. B.R.) tushardim. O'shanda hammasi o'z-o'zidan ro'y berdi — jamoamiz boshqa tarafga o'tdi, keyin Rivaldo aynan men turgan joyga kelib qoldi” deydi.
Har qanday tasodif zamirida qandaydir qonuniyat yashirin. Ehtimol, Ronaldo, Devid Bekxem, Zayniddin Zidanlar bilan bir davrda koptok tepib, jahon futboli yulduzi maqomiga erishgan Rivaldoning Qashqadaryoda yosh futbolchi Eldor Shomurodov bilan qo'l ushlashgani shunchaki tasodif emasdir? Lekin Rivaldo qo'lidan kim ushlaganini bilganmikan?
Blogerning: “Eldor talqinidagi “A” seriyaning 3 nafar futbolchisi kimlar?” degan savoliga hamyurtimiz javoban deydiki: “Faqat hujumchilarni tanlayman: Krishtianu Ronaldu, Romelu Lukaku va Zlatan Ibragimovich”. Biz ham Eldorning tanloviga qo'shilamiz. Misol uchun Krishtianu Ronaldu hozirgi davr jahon futbolining afsonasi. U bilan faqat Lionel Messini taqqoslasa bo'ladi. Yashil maydonda Eldor Ronaldu oyoqlari orasidan koptokni olib qo'yganida telesharhlovchimiz qanchalik hayqirganini eslaylik!
Qanday ajoyib-a, qanday ajoyib! Biz Krishtianu Ronaldu, Zlatan Ibragimovich, Lukakular bilan bir qatorda Eldor Shomurodovning ham o'yinlariga baho bermoqdamiz. Bu esa o'z navbatida 109 yillik yo'lni bosib o'tgan o'zbek futboli yilnomasida yangi zarvaraq ochilganini dalillaydi.
Ushbu maqolani yoza boshlaganimda tahririyatga sport jurnalistlaridan biri Muhammadjon Ahmedov kelib qoldi. Biz u bilan birga “Jenoa” klubi o'yinlarini muhokama qilardik. Hattoki, klub bosh murabbiysi Davide Ballardiniga, Eldorga ko'proq imkoniyat yaratib bering, uni o'yin boshidanoq tushiring, degan mazmunda iltimosnoma ham yozmoqchi bo'lganmiz. Gapning indallosini aytganda, Ballardini klubni qabul qilib olgan vaqtlarida osiyolik hujumchiga unchalik e'tibor qaratmay, uni zaxirada qoldirar edi. Shu bois unga ko'pgina e'tirozlar bildirilgan. Keyinchalik esa Ballardini Eldorga porlash imkoniyatini yaratib berdi. U chunonam porladiki! “Balli, Eldor!” “Jenoa” Italiya “A” seriyasi 36-turida “Bolonya” mehmoni bo'lib, ortga 2:0 hisobidagi g'alaba bilan qaytdi. Eldor Shomurodov bu uchrashuvda “Genuya” jamoasi vakillari orasida eng yuqori ballga munosib ko'rildi, garchi gol urmagan bo'lsa-da. Muhimi, u to'liq vaqt harakatlanib, tinim bilmasligi bilan yaqqol ajralib turdi”. “Hamyurtimiz keyingi tur o'yinida “Atalanta” darvozasini 2 marta nishonga oldi, vaholanki, u maydonga ikkinchi bo'limda tushdi. Aytish o'rinli, Shomurodov Italiyada ilk marta “dubl”ga erishdi” deb yozdi gazeta (“Interfutbol”. 2021 yil, 18 may, 39-son).
E'tibor qiling: “Atalanta” joriy mavsumda Italiya chempionati “A” seriyasida uchinchi o'rinni egallagan jamoa. Shunday favorit jamoa darvozasiga ikkita gol urish hazilakam natija emas-da! Xulosa sifatida aytganda, Eldor Shomurodov o'z klubida Zapakosta, Pandev, Badel, Zays kabi charm to'p ustalaridan ham yaxshiroq o'ynadi. Skamakkaga tenglashib, klubning ikkinchi to'purari bo'ldi. Binobarin, haqli ravishda “Roma” klubi mutaxassislari nazariga tushdi. Aytish joizki, u hamisha sof tarzda, o'zi mehnat qilib gol urdi. Jarima maydonlaridan emas.
Mazkur nashr yozadi: “… Futbol taraqqiyoti ham ayrim iste'dodli shaxslarning porlashlari bilan chambarchas bog'liq. XX asrning 60-yillari o'zbek futbolini Birodar Abduraimovsiz tasavvur qilish qiyin. Xalqimiz shoir va san'atkorlarni qancha ulug'lagan bo'lsa, Birodar Abduraimovga ham shu qadar mehr qo'ygan. Keyinchalik Mirjalol Qosimov o'smirlar va yoshlar o'rtasida jahon chempioni bo'lib, katta shov-shuv ko'tardi. Ravshan Ermatovning hakamlik faoliyati ham futbolimizning alohida solnomasidir. Nazarimizda, o'zbek futboli yana bir yangi tarix arafasida turibdi. Bizningcha, Eldor Shomurodovning “Roma” safiga qo'shilishi shunday bahoga arzigulik voqea hisoblanadi. Bu futbolimizdagi chinakam tarixiy voqea. Ilyos Zeytullayevning bir muddat “Yuventus”da o'ynagani, Eldorning “Rostov”dan “Jenoa”ga ko'chib o'tgani o'z yo'liga. Bunday voqealar futbol hayotida tez-tez uchrab turadi. Lekin “Roma”da, yana Joze Mourino qo'l ostida o'ynash — butunlay boshqa masala” (Muhammad Vali. “Roma”, Shoma va superliganoma”. 2021 yil, 3 avgust).
Alalxusus, “Jenoa” Eldorni “Rostov” klubidan 7,5 million yevroga xarid qilgan. “Roma” O'zbekiston milliy terma jamoasi hujumchisini 17 million yevroga sotib oldi. Hamyurtimiz 2026 yilning 30 iyunigacha “Roma” safida to'p tepadi. Darvoqe, uning yillik maoshi ikki million yevro qilib belgilangan. “Jenoa” klubida Eldor yiliga bir million uch yuz ming yevro olar edi.
Bundan buyog'i juda ham qiziq. Chunki, ta'kidlaganimizdek, “Jenoa” o'rtamiyona klub edi. Mou (bosh murabbiyni shunday atamoqdalar) yetakchiligidagi “Roma” esa yangi mavsumda chempionlikni ko'zlayotgan bo'lsa ajabmas. Boisi, bundan o'n bir yil muqaddam Mou “Inter”ni g'oliblik shohsupasiga olib chiqqan edi. Ballardinidan tafovut qilgan alpozda u Shomaga (Eldorni shunday atamoqdalar) ko'proq ishonch bildirishi mumkin. Keyinchalik Davide Ballardini Eldor to'g'risida: “U chiroyli va samarali o'ynaydi. Mashg'ulotlarda o'ziga xos xususiyatlari borligini angladim. Faqat moslashishi kerak, axir butunlay boshqa futbol olamidan keldi, lekin potensiali katta” dedi.
Yangi mavsumni “Jenoa” yirik hisobdagi mag'lubiyat bilan boshladi. “Inter” klubiga 4:0 hisobida yutqizdi. Bizningcha, bundan hech bir o'zbekistonlik xafa bo'lmadi. Chunki, genuyaliklar yuqori natijalarga erishishni o'ylamaydilar. Ular transferlar miqdoridan quvonishadi, xolos. Rasmiy ma'lumotlarga qaraganda, mazkur klub mutasaddilari yana bir futbolchimiz Ibrohimxalil Yo'ldoshevga qiziqish bildirgan ekanlar.
“… Eldor bilan nega shartnoma tuzdik? Jamoaga tezlik va harakatchanlik kerak, ayniqsa hujumda. Eldorning transferidan mutlaqo qoniqdik. O'sha kunning o'zida bu kelishuvga ajoyib reaksiya kuzatildi. Ko'pchilik buni kutmagandi. Sababi, transferlar bozori — shafqatsiz. Bunday yaxshi xaridni amalga oshirish esa ajoyib, albatta. To'g'ri, tarkibimiz dunyoda eng kuchlisi emas. Lekin hech kim keyingi o'yinda g'alaba qozonolmasligimizni aytolmaydi” dedi Mou.
Portugal “Roma”ga toza nafas olib keldi. Angliyalik qimmatbaho futbolchi Temmi Abraxamning safga qo'shilishi barobarida Eldor Shomurodovga raqobatchi paydo bo'ldi. Raqobat bor joyda esa o'sish voqelikka ko'chadi.
Eldor ikkita o'rtoqlik uchrashuvida maydonga tushib, har ikkisida bittadan gol urib, hisobiga bittadan samarali uzatma yozdirib bosh murabbiy ishonchini qozondi. Yevropa Konferensiyalar ligasi saralashi “pley – off” bosqichi doirasida “Trabzonspor” (Turkiya) ga qarshi bellashuvda hamyurtimiz 81- daqiqada g'alaba to'pini darvozaga yo'lladi. Aytish joizki, 82-daqiqadagina Mou uning o'rniga ispaniyalik Borxa Mayoralni tushirdi. Bu holat esa “A” seriya startida “Fiorentina”ga qarshi Shomurodov boshlang'ich tarkibda o'ynaydi, qabilidagi xulosalarga sababchi bo'lgan edi. Biroq u zaxirada qoldirildi, Abraxamga imkon berildi. Bunga javoban hujumchi ikkita golda ishtirok qildi. “… Shoma ochiq hududlarda juda xavfli, Temmi esa ko'proq “qotgan” holda harakatlanadi. Agar u charchab qolmaganida ham, bir necha daqiqadan keyin o'rniga Shomurodovni tushirardim, baribir” dedi Mou. Alalxusus, birinchi turda yashil maydonda “javlon urgan” Eldor Shomurodovni “zangori ekran” hamda internet saytlari orqali ko'rib nafaqat o'zbekistonliklar, balki, butun Osiyo xalqlari benihoya sevingan bo'lishlari muqarrar.
O'yinga 69-daqiqada qo'shilgan hamyurtimiz uchinchi golga assistent bo'ldi. Uning uzatmasi chiroyli chiqqani bois yodimizga muhrlandi. “A” seriyada “Roma” safidagi debyut o'yin kelgusida qozoniladigan zafarlarning debochasi bo'lsa ajabmas.
Nazdimizda, Eldor Shomurodovga omad kulib boqayotgandek. Dalil shuki, Osiyo qit'asidan Italiyaga borgan hech bir futbolchi bu qadar tez tanilmagan, maqtovlar ila siylanmagan edi. Hayratlanarli jihat: “Gazzetta dello Sport” nashri “Shomurodov — o'zbek Messisi” sarlavhali maqola e'lon qildi. Italiyaning mashhur nashrida chiqqan ushbu maqola ovozaga aylanganini tasavvur etish mumkin.
Alhol, joriy yilning 24 avgust kuni “Roma” klubi yangi futbolchilari — Matias Vina hamda Eldor Shomurodov ishtirokida matbuot anjumanini tashkil qildi. Anjumanni klub bosh direktori Tyago Pinto olib bordi. U jumladan shunday dedi: “Eldor Italiyaga o'tgan mavsum kelgandi. U yaxshi to'p surdi va biz undagi sifatlar ham jamoamiz, ham murabbiyimizga foyda keltirishi mumkinligini tushundik”. Tadbirda yangi o'yinchilarga savollar berildi. Klubga o'tishi xususidagi savolga Eldor quyidagicha javob qaytardi: “… “Roma”dan qiziqish bo'layotganini eshitganimda, darhol, “ha” dedim. Birinchi navbatda, bunga “Roma”ning Yevropadagi yetakchi klublardan biri ekanligi, qolaversa, Mourino singari buyuk murabbiy bilan birga ishlashim mumkinligi sabab bo'ldi”.
Mardga maydon kerak, deydilar. Eldorning ro'parasida ayni davrda “maydonlar ko'p”: “A” seriya, Italiya kubogi o'yinlari, UEFA Konferensiyalar ligasi (Kuni kecha “Roma” o'z “uyida” kechgan javob uchrashuvida “Trabzonspor” klubini 3:0 hisobida “er tishlatdi”) … Yana bir yarim yildan so'ng jabha oladigan Osiyo chempionati saralash bosqichi… Darvoqe, sloveniyalik mutaxassis Srechko Katanes yaqindagina O'zbekiston milliy terma jamoasi bosh murabbiyi rutbasida faoliyatini boshladi. U ham futbolchi sifatida Italiya orqali jahonga tanilgan: “Sampdoriya” klubida o'ynab Italiya chempioni bo'lgan. Xullas, bundan buyog'i Eldorning mahsuldorligiga bog'liq. Navoiy hazratlari iborasi ila aytganda: “Neki istar ersang o'zingdan istagil”.
Bahrom RO'ZIMUHAMMAD.