Ko'nglim o'ynayapti kapalak bo'lib

Muallif haqida:

Nargiza Odinayeva — 1988 yili Qumqo'rg'on tumanida tug'ilgan. “Yo'ldagi maktublar”, “To'rt tomon” nomli she'riy to'plamlari nashrdan chiqqan. She'rlari “Keng­lik ohanglari”, “Teran ildizlar” kabi qator res­publika bayozlariga kiritilgan. O'zbekiston Yozuvchilar uyushmasi a'zosi. Hozirda Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o'zbek tili va adabiyoti universiteti magistranti.

 

                        TUN

Etakda bir o'zi turibdi, ana,

Nursiz miltiragan kimning chirog'i.

Meni hayajonga soladi yana

Shamolning qo'shig'i, terak titrog'i.

 

Zamin jim uxlaydi, tushiga kirgan

Oq otli shahzoda qaytar iziga.

Ko'ylagi idragan yuragim bilan

Kim bo'lib ko'rinsam uning ko'ziga.

 

Qayda o'tiribdi tog' oshgan olam,

Bunda qolgan faqat sado bergani:

Boyqush-karvonidan adashgan odam,

Chigirtka kechaning chaqaloqlari.

                              

Baribir, nimadir kam, biribir, nadir kam,

To'kis bo'lolmaydi avval, na oxir.

Ko'zlarimni yumib, ufqqa tikilsam,

Bunda hech narsa yo'q havodan og'ir.

 

Shomning sukutida kaftlarim zada,

Jonim kelayapti ko'zimga to'lib.

Hammasi o'zgardi, endi olovda

Ko'nglim o'ynayapti kapalak bo'lib.

 

Qaerda to'xtaydi yolg'onning zabti,

Og'rimay yashashga yana nima shart?

Hozir to'layotgan oyda yuribdi

Yerning yuragidan oyoqlagan dard.

 

Bugun ko'chalarga qarab o'ylayman,

Qachon bahor edi, qachon kuz edi?

Dunyo ayblamasin, ertak bilmayman,

Murod labingdagi bitta so'z edi.

 

Borliq o'saversin bo'yi-eniga,

Oq-qora kunlarga, mana, ko'ksim ring.

Faqat… bo'ylaringni sog'insam, nega

Cho'kib borar sening har bahor qabring?

 

                               * * *

To'lqinlab o'ynaydi shamollar – bebosh,

Nafasi entikib qo'yar darchaning.

Boshini kuydirib o'tadi quyosh

Islari eskirib ketgan archaning.

 

Tush ko'rgan tog'larning ko'ylagi g'ijim,

Zamin chayqaladi qo'lning oyasi.

Yo'lning etagidan uzoqlashar jim

Odamga o'xshagan daraxt soyasi.

 

Baxt ta'mini bilar, tong havosida

Xamirdan boshoqni so'rigan chumchuq.

Yoshini berkitib kun orqasida,

Umrimning labiga toshadi uchuq.

 

Yashashga kuch qidir… yig'lashga ulgur…

Mayda tashvishlarim yopishdi qo'lga.

Bugun bekatidan ketib qolmay tur,

Biroz kechikibroq chiqqanman yo'lga.

                               * * *

Daraxtlar qorovul qishning yo'lida,

Armonli qo'shiqday elanadi qor.

Onamning qabargan ozg'in qo'lida

Mening yuragimning ajinlari bor.

 

Osmonning ortida tuproq hovuri,

Oqsoqol kunlarni tunga choriydi.

Qarshimda tug'ilgan yo'qlik shiviri

Qahraton havoga jonni qoriydi.

 

O'rtangan bahor bor umr bo'ynida,

O'lchovli sanoqda aylanadi Yer.

Onam qarimasin qishning qo'ynida,

Xudojon, yaldoning tonglarini ber!

 

So'ngsiz sog'inchlarga ko'milib qoldim,

Yanvar, kunlaringni ziyorat eta.

O'zimni tortishga erinib qoldim,

Nega buncha erta, bunchalar erta?

 

“Sim-sim eshigi”dek “murodim” chaman,

Poyiga to'kilsam, kunlar kibriyo.

Jon to'zg'at… bariga chidab beraman,

Bir ko'nglimga oyoq botirma, dunyo.

                               * * *

Qaytarib bo'lmaydi og'izdagini,

Men shirin deb aytgan suvlar sho'r edi.

Bir junun o'zini qaydan topadi,

Suyak ichidagi ilik quridi.

 

Umr qaerlarda beradi nishon,

Kimni sog'inamiz ufqqa qarab biz.

Ketib borayapmiz bo'shliqlar tomon

Yongan gugurtcho'pday tugab-tugab biz.

 

Momom duo qildi kaklikdek sayrab,

Qolgan aytimini shamolga ildi.

To'rt fasli kuz bo'lgan bog'larga qarab,

Mening ham yelkamdan tutlar to'kildi.

 

Tarozi o'lchaydi nima bilan u,

Ko'rinmay savdolar ko'rinmas bozor.

Qo'llari qorayib ketgan boylaru

Yana tishi butun tilanchilar bor.

 

Nega hamma ta'mga qorishadi tuz,

Nega o'yin tusmol, raqam aldamchi?

Kelolmadim bitta qarorga hanuz,

Bahor deyolmayman bahorning ichi.

 

Garchi olislarda qoldi bolalik,

Garchi ko'zlarimga boqmadi dunyo.

Garchi ko'ksimdagi g'ussam ming yillik,

Mudom musichaman, go'dakman ammo.

 

Shu ko'hna borliqning shom tarafidan

Turna kelayapti arg'imchoq torta.

Jim o'ta olmasding g'irrom ustidan,

Dunyoni bir halol qil, Ota!

                                      * * *

Musavvirning ko'zida yig'lagan rang bo'laymi?!

Hilolning yuzidagi o'ynagan jang bo'laymi?

Yuragini saraton yorgan xarsang bo'laymi?

Dunyo, soqov bag'ringda bitmas yarang bo'laymi?

Daryo oqib o'tmoqda tovonida tosh sudrab,

Yo'llar horib kelmoqda yelkasida bosh sudrab.

Qimirlolmay turibman, shamollarda jon idrab

Dunyo, so'zga sig'magan kuyu nolang bo'laymi?

Oltinini ko'rgan qo'l bozorni aldaydi,

E'tiqodi yarimta mozorini aldaydi.

Yonishni bilmagan ul ozorini aldaydi,

Dunyo, qoshim oralab yozgan chorang bo'laymi?

Men qanotsiz uchaman, nomsiz yo'lning otiman,

Kechalarning rangiman, yomg'irlarning bodiman.

“Och ekanu to'q ekan” shu ertakning mardiman,

Dunyo, murod bermagan yetim bolang bo'laymi?

                          * * *

Ko'rpasiman yulduzlarning,

Meni dunyo kechayapti.

Tun adashgan yo'lda horg'in,

Oy jonimni ichayapti.

Ko'kka boqqan bog'lar bo'ylab

Chizilganda kuzning rasmi.

To'lolmagan rangni o'ylab,

Oy zaminga to'kilmasin!?

Tog' tomonga ketgan shamol

Aylanadi bulutlarga.

Mening umrim ipak ro'mol

Osilgani qanday dorga.

Boshimdagi har kun to'yday

Sochimgacha ohang, yonish.

O'lmaysanmi olov kuydan,

Uyg'onmagan, ey Alpomish.

Umr shunday telba qo'shiq,

Zamin har kun torayadi.

Anglaganim ikki eshik,

Suyaklarim qorayadi.

               TO'RT TOMON

Men aytib beraman ko'zingga qarab

Nimalar yo'qligin kafting ichida.

Kunlarni yondirgan sog'inch oralab,

Umrimni o'lchadim baxt qarichida.

Na menga, na senga eshdur bu dunyo,

Jonimni samandar o'tlarga soldim.

Dunyoga to'zimlar bersin Xudoyo,

Eng katta telbaga aylanib qoldim.

Endi bir lahzamda to'rtta fasl bor,

Endi yelkamdadir yettita osmon.

Endi qo'shig'imga bor ohanglar tor,

Endi ko'zlarimda gullasin armon.

Borliqning kulgusi yetmish xil rangda,

Dildagi halovat qushlarday daydi.

Hech kim yutolmaydi tuyg'usiz jangda

Garchi gunoh payti, garchi ranj payti.

Jismdan soyalar tushmagan yerman,

To'rt tomon ham bir xil aytilgan yo'ldir.

Faqat sukunatdan tug'ilgan she'rman,

Ruhim, vujudimga o'zimni to'ldir.

Bahor, ostonangga “kuzsan” deb yozdim,

Taqdir bu so'ngiga yetmagan farmon.

Garchi bor janglardan aqldan ozdim,

O'zimga aylansin TO'RT TOMON.

 

                                                       Nargiza Odinayeva

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

three − one =