Direktorning SOXTA tavbasi

Bundan 5-10 yil avval Samarqand shahridagi 6-son bolalar musiqa va san'at maktabi bir qavatli, ko'rimsizgina binoda joylashgandi. Bugungi kunda o'sha ko'rimsiz maktab o'rnida 3 qavatli zamonaviy bino qurilib, ishga tushirildi.

Ammo bu maktabga Xayrullo Niyazqulov direktor bo'lib keldi-yu, o'qituvchilarning noroziligi viloyat oshib, respublikagacha yetib bordi. Negaki, X.Niyazqulov ish faoliyatini o'zining oila a'zolari va yaqinlarini ishga olishdan bosh­ladi. Turmush o'rtog'i, farzandi va tanish-bilishlari loyiq bo'lsa, bo'lmasa qanoti ostiga oldi. To'g'ri gap tuqqaningga yoqmaydi deganlaridek, bu ishning to'g'ri emasligini aytgan, bir necha yildan buyon shu maktabda ishlab kelayotgan milliy cholg'u yo'nalishi o'qituvchisi Inobat Maxamova esa direktor X.Niyazqulovning g'azabiga uchradi. Unga nisbatan tazyiqlar kuchaydi.

Bunga chidolmagan tajribali o'qituvchi najot istab qator idoralarga, jumladan, tahririyatga murojaat qildi. I.Maxamovaning shikoyatini o'rganish maqsadida Samarqand viloyati hokimligi Madaniyat boshqarmasi boshlig'i Xo'jaqul Muhammadiyevga uchrashdik. X.Muhammadiyev shikoyat ariza bilan tanishib chiqqach, bizga boshqarma yuristi Abdualim Eshnazarov va mutaxassis Oybek Rahimovni hamroh qilib maktabga yubordi.

Ular bilan birgalikda 6-son BMSM direktori Xayrullo Niyazqulov huzurida bo'ldik. X.Niyazqulov xushlamaygina qarshi oldi. So'ng maktab direktori bosh hisobchi va kadrlar bo'limi noziri Ahmadjon Toshboyevni hamda o'qituvchi I.Maxamovani chaqirtirdi. I.Maxamovani ko'rgan direktor birdan tutoqib ketdi:

— Nimalar qilib yuribsiz! Maqsadingiz meni ishdan olishmi? Bo'shatib qo'yaman! Ammo aytib qo'yay, mendan keyin kelgan direktor birinchi bo'lib sizni ishdan haydaydi!

Direktorning madaniyat xodimiga yarashmagan bunday “madaniyat”li muomalasini ko'rib lol qoldik.

“Muomalangizni to'g'rilab oling!” — deya unga maslahat berishga to'g'ri keldi. Shundan so'ng, A.Toshboyev olib kelgan hujjatlarni ko'zdan kechirib, savollarimizga mutaxassisdan javob olishga harakat qildik.

Joriy yilning yanvar oyida oliy ma'lumotli qiz maktabga dutor o'qituvchisi qilib ishga olishini so'rab murojaat qilganda negadir direktor X.Niyazqulov “ish o'rni yo'q” deb rad etadi.

Ammo oradan hech qancha vaqt o'tmay aynan shu vazifaga 2020 yilda ixtisos­lashtirilgan san'at maktabining cholg'u yo'nalishini tugatgan o'rta-maxsus ma'lumotli Mahliyo Haqberdiyevani ishga olibdi.

Mutaxassis Oybek Rahimovning ta'kidlashicha, M.Haqberdiyeva tugallanmagan oliy, ya'ni o'rta-maxsus, shu sababli uni vaqtinchalik ishga olish mumkin ekan. Qiziq, unda direktor qaysi tartibga asoslanib, oliy ma'lumotli mutaxassisni ishga olmay, o'rta ma'lumotli ayolni ishga olgan?

E'tiborimizni direktorning turmush o'rtog'i Rahima Farmonovaning hujjatlariga qaratdik. R. Farmonova Samarqand davlat san'at bilim yurtini 1983 yilda “Ashula” ixtisosligi bo'­yicha tamomlagan ekan. Ammo maktabda estrada va solfedjiodan dars berar ekan. Bizni mutaxassisligi to'g'ri kelmasa-da, direktor o'z xotiniga ikkita mutaxassislik bo'yicha dars ajratgani ajablanarli.

Maktabdagi 61 nafar xodimning ishga kelib-ketish daftarini ko'zdan kechirganimizda yanada qiziq holatga duch keldik. Direktorning o'g'li Fayozjon Fayzullayev (elektrik), Dono Aminova (kiyim-kechak mutasaddisi), Amritdin Aliqulov (o'qituvchi), Aziz Nurullayev (o'qituvchi) va hokazolar aslida ishga kelishmas, lekin oylik vedemostida bor bo'lib chiqishdi. Jamoadagilar ham ularni tanishligini aytisholmadi. Chunki ishda sira ko'rishmagan. Faqat oy oxirida ular maosh olish uchun hisobchiga uchrab ketaverishadi chog'i.

Maktabdagi “keldi-ketdi” daftarida ham, dars jadvalida ham ularning nomlari qayd etilmagan. So'ng direktorga unda maktab foyesiga o'rnatilgan kamerani ko'rsak bo'ladimi, desak, u: “kamera ishlamaydi”, deya bizga qarab kulib qo'ydi. Kamera direktorning aybini yopish uchun ishlamasa kerak-da, degan xayolga bordik. Ammo qachongacha maktabga kelmaganlar, bir kun ham ishlamaganlar davlatning pulini olib yuraveradi? Bu savolga kim javob beradi? Maktabda 205 nafar o'quvchi o'qiydi. O'quvchilarning kelib-ketishi ham o'lda-jo'lda, ta'lim-tarbiya ham shunga yarasha. Xodimlarning ko'pchiligi ishidan ayrilib qolmasligi uchun R. Farmonovaning nochor qosh-qovog'iga qaraydi.

Direktorning turmush o'rtog'i R. Farmonova har yili bayramlarda ham sovg'a, ham mukofot puli olgan. Biroq 30 yildan buyon ishlayotgan taj­ribali, fidoyi o'qituvchilarning hatto ism-sharifi hamisha ham bunday ro'yxatga kiritilmagan.

Ishonasizmi, yo'qmi, joriy yil 8 mart—Xalqaro xotin-qizlar kuni bayramida direktor faqatgina turmush o'rtog'i R. Farmonova bilan yana ikki nafar xodimlarni, aytishlaricha, “zakonchi” ayollarni maxsus tabriklagan xolos. Nahotki, maktabda ulardan boshqa ayollar ishlamasa? — deya ro'yxatga ko'z yugurtirdik. Yo'q, ro'yxatda erkaklarga nisbatan ayollar ko'proq ekan.

Biz direktor Xayrullo Niyazqulovdan bu kabi holatlarga izoh so'radik. U nima deyishini bilmay, o'qituvchi Inobat Maxamova bilan kelishib ishlashga, muammolarni bartaraf etishga va'da berdi. Lekin, afsuski va'dasining ustidan chiqmabdi. Biz Toshkentga kelganimizdan ikki kun o'tib, I.Maxamova yana bizga qo'ng'iroq qildi. Maktabda vaziyat butunlay o'zgargani, Rahima Farmonova barcha o'qituvchi va o'quvchilarni haqqini talab qilganlarga qarshi qilib qo'yganini, ularni yakkalab qo'yishganini ta'kidlab, xafa bo'ldi…

Ana xolos! Odamzod hammani aldab kun ko'raman desa yanglishadi-ku. Prezidentimiz aytganlaridek, bugungi odamlar kechagi odamlar emas, o'z haq-huquqini taniy boshlagan, ma'nan yuksalayotgan odamlardir, axir!

Biz bu xususda Samarqand viloyati hokimligi madaniyat boshqarmasining rahbari Xo'jaqul Muhammadiyevga qo'ng'iroq qilib ma'lum qildik. Lekin… ulardan kelgan javob xatida shunday deyiladi: “O'rganish davomida murojaatda keltirilgan vajlar qisman tasdiqlandi, ya'ni A. Aliqulov Samarqand ixtisoslashtirilgan san'at maktabi xalq cholg'ular bo'limi bosh­lig'i ekanligi, 6-son BMSMda esa o'rindosh o'qituvchi bo'lib, 0,5 stavkada ishlashi aniqlandi. Dars mashg'ulotlarini ixtisoslashtirilgan san'at maktabida 3 nafar o'quvchiga o'rgatib kelgan”.

Shu o'rinda haqli savol tug'iladi. 3 nafar o'quvchi 6-son BMSMga emas, balki uzoq yo'l bosib transportda o'qituvchining ixtisoslashtirilgan san'at maktabiga borib o'qir ekan, ularning xavfsizligini kim ta'minlaydi?

Javob xatida qolgan direktorning ishlab-ish­lamay maosh oladigan oila a'zolari va tanishlari haqida lom-lim deyilmagan. Xatda yana shunday jumlalar bor: “6-son bolalar musiqa va san'at maktabi direktori mehnat faoliyati davomida yo'l qo'ygan shu kabi xato-kamchiligi uchun birinchi bor jiddiy ogohlantirildi”.

Buni qarangki, biz Toshkentga qaytganimizdan so'ng, direktor xodimlarning “keldi-ketdi” daftarini yo'q qilib, o'rniga bitta oq qog'oz qo'yibdi. Nimadir bo'libdi-yu, 12 aprel kuni R.Farmonova maktabga kelganini yozibdi, ammo soat nechida maktabdan ketganini yozish “esidan chiqibdi”. Direktor qog'ozga kimki, qachon kelib-ketganini yozmasa, bir kunlik ish haqini bekor qilish vazifasini o'rinbosari Bekali Dusanovga yuklagan ekan. B. Dusanov direktorga kirib aynan direktorning ayoli bo'lmish domulla R. Farmonova maktab ichki tartibiga amal qilmagani uchun bir kunlik ish haqini bekor qilmoqchi ekanligini aytganida, X.Niyazqulov tutaqib, “darhol 12 aprel kungi “keldi-ketdi” qog'ozni yo'q qiling, boshqatdan o'sha kuni ishlagan barcha xodimlarga imzo qo'ydirib chiqing”, debdi. Mana ahvol.

Bizga arz qilgan maktab o'qituvchisi Inobat Maxamovaning aytishicha, ta'lim dargohida ishlar rosa “pachava” emish: dars o'tishlar, mehnat qonuniyligiga rioya qilish butunlay o'z holiga tashlab qo'yilibdi. O'quvchilarning musiqa va san'atni chuqur o'rganib, san'atga oshno bo'lishlari nihoyatda sust holda. Shuning uchun ham bu dargohda oldingi vaqtlardagidek iqtidorli yoshlar kamol topishi bilan hech kim qiziqmaydi.

Chunki… chunki qaerda tanish-bilishchilik, oshna-og'aynigarchilik avj olgan bo'lsa, o'sha yerda yuksalish, rivojlanish bo'lmasligi tabiiy hol, shunday emasmi?

Endi Samarqand shahridagi   6-son bolalar musiqa va san'at maktabidagi bunday achinarli muhitga kim va qachon chek qo'yar ekan?

O'ylaymizki, ushbu ta'lim dargohiga tegish­li mutasaddilar befarq ekanlar, balki Samarqand viloyat prokuraturasi muassasadagi qonunbuzarlik, ko'zbo'yamachilik holatlariga huquqiy baho berar?

Xonbibi Himmat qizi,

jurnalist.

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

three × 5 =