«JURNALIST»da jurnalist yo'q-ku!
Afsuski, “Jurnalist” teleserialida haqiqiy jurnalistni ko'rmadik. Umuman, bu serialda jurnalist yo'q! Buni qarangki, shu haqda o'ylab: xo'p shunday ekan, temirchi ustani ham vazir qilib ko'rsatsa bo'lar ekan-da, degan fikrga borib qoldim.
Rostdan ham bu serialning aksariyat lavhalari haqiqatdan yiroq. Nomi umuman voqelikka mos emas. Rejissyorlarimiz jurnalistlar hayotiga oid serial olishga qiziqqan bo'lsalar fidoyi, shijoatli, dovyurak, to'g'ri so'zni aytib xalqning muammolarini hal qilishga yordam berayotgan, jamiyatimizdagi kamchiliklarni ro'y-rost yozayotganlarning faoliyatini mezon qilib olib serial ishlashsa maqsadga muvofiq bo'lardi.
Yoki serial yozishga ishqivozchilik qilayotgan odamlar hech bo'lmasa yozuvchi Abdusaid Ko'chimovning 2019 yil “Cho'lpon” nashriyotida chop etilgan “Buni hayot deydilar” kitobidagi badialarga bir nazar tashlashsa yomon bo'lmasdi. Kitobda muallifning zabardast yozuvchilarimiz Odil Yoqubov, Pirimqul Qodirov, Shukrullo, O'tkir Hoshimov, Barot Boyqobilov, Ma'ruf Jalil, Pirmat Shermuhamedov, Mahmud Sa'diy, Azim Suyun, Qozoqboy Yo'ldosh kabi ustozlar bilan kechgan kunlari, ajoyib va qiziqarli sayohatlari, ularning qisqacha tarjimai hollari bayon etilgan.
Deylik, kitobda Odil Yoqubovning rostgo'y, haqiqatparastligi, hattoki 1980 yilda Moskvadagi Kremlning s'yezdlar saroyida xalq deputatlarining majlisida so'z ololmagani, o'sha paytdagi respublika rahbari bu muammoni hal qilib bergani tasvirlangan boblar har qanday tomoshabinni ham o'ziga jalb eta oladi.
O'shanda Odil Yoqubov xalq chekayotgan alamlar, azob-uqubatlar, og'ir mehnat tufayli 16-17 yoshida 50-60 dan oshgan ayollar singari tarashaday qotib, qizlik jozibasidan ayrilayotgan o'zbek qizlarining ayanchli qismati haqida, Amerikadagi qora tanli qullardan ham xor-abgor dehqonlarning g'arib hayoti to'g'risida, qaramlik, mutelik fojialari, zo'ravonlik kulfatlari to'g'risida so'zlagan.
Aslida ham “Buni hayot deydilar” sevimli yozuvchimiz Odil Yoqubovning mashhur iborasi bo'lgan. Kitobni o'qib, O.Yoqubovning jasoratiga, qatag'on yillarining qurboni bo'lib, peshonasiga “Millatchiligi uchun qamalgan Usmon Nosir va Cho'lponning she'rlarini o'qigan”, “Pessimistik she'rlar yozgan”, “Xalq dushmani” degan tamg'a bosilgan, 25 yilga qamalgan adib Shukrullo domlaning irodasiga qoyil qolmaslikning iloji yo'q.
Urgutlik shoir, o'tkir publitsist, adabiyotshunos olim Barot Boyqobilov o'sha paytdagi tuman hokimi Xolmuhammad Nurillayevga: “Vasiyatim, Kenagas qishlog'i bo'sag'asidagi “Bog'i Xamsa”ga meni dafn etinglar”, degan ekan, oradan bir oy o'tib vafot etgan. Hokim uning vasiyatini ado etibdi. Fikrimizcha, serial uchun haqiqiy syujet bo'lishga arziydigan lavhalar ana shunday bo'ladi.
Kitobni o'qib Ma'ruf Jalilning kamtarligi, Mahmud Sa'diyning odamgarchiligi, Shamsi Odilning samimiyligi, Azim Suyunning shijoatkorligi, Pirmat Shermuhamedovning odamshavanda, o'ta kirishimliligi haqida bilib olasiz.
Xullas, deyarli har oyda televideniening turli kanallari orqali navbati bilan qayta-qayta namoyish etilayotgan “Jurnalist” serialida umuman matbuot, jurnalistning hayotidan asar ham yo'qligiga sira aqlim yetmadi. Hammasi mayda-chuyda, g'iybatnamo gaplar. Shumi jurnalistning hayoti? O'zi serialdan maqsad nima edi? Axir, ssenariy yozaman desa, tarixda ham, yaqin o'tmishimizda ham, bugunimizda ham jurnalistlik qilganlar el-yurt tashvishi, dardi bilan yashab, bu kasbi orqali qancha obro'-e'tibor orttirgan bo'lsa, haq so'zi uchun shuncha dushman orttirgan, boshidan ne-ne og'ir savdolarni kechirgan fidoyi insonlar hayoti nisbat qilinsa, bo'lmasmidi?
Eng qizig'i, bu serialga qanday qilib shunday nom berishgan ekan? U “mutaxassis” kim bo'ldi ekanki, asardagi mantiqni qo'yib, o'zicha tiliga kelganini aylantirib nomlayversa?.. Va bu matohni telekanallarimizning tez-tez takror namoyish etayotgani yana ham g'alati. Go'yo u yerda jurnalistlar ishlamaydigandek…
Rejissyorlarimiz haqiqiy jurnalistning hayoti va bosib o'tgan yo'li bayon etilgan kitoblarni serial qilsagina hayotni real tasvirlagan bo'lardi. Afsus…
Xonbibi HIMMAT qizi