Dil tubiga oqmoq istadim

Ashurali BOYMUROD

Muallif haqida:

Taniqli shoir Ashurali BOYMUROD 1957 yili Bekobod tumanidagi Parchayuz mahallasida tug'ilgan. Jizzax davlat pedagogika institutini tamomlagan. Hozirga qadar shoirning 20 dan ortiq she'riy va publitsistik kitoblari nashr etilgan. Muallifning “Mirzo Bobur” dostoni O'zbekiston radiosining oltin fondida saqlanadi. “Onaginam” nomli she'riy roman muallifi. She'rlari rus va ingliz tillariga tarjima qilingan. “Shuhrat” medali sohibi.

VATAN

Vatan deb dard chekadurmen,

Qalbga anduh ekadurmen,

Jonu tanda neki bo'lsa,

Borim senga to'kadurmen.

Cho'lpon bo'lib kechalaring

Yog'du sochib yoritgaymen.

Ta'rifingga so'z axtarib

Oqshomingni qaritgaymen.

Fitratingman, fikratingman,

Yopinchig'ing nurli osmon.

Chala qolgan she'rlarini

Aytolmasdan ketgan Usmon.

Ibrat bo'ldi aslidakim,

Qodiriyning o'tgan kuni.

G'animlarga tik boqqancha

Sendan rozi ketgan kuni.

Qalbi uchgan bobolarning,

Jismu tani ucholmagan.

O'zlaridan kechgan ular,

Ammo sendan kecholmagan.

Bir musht bo'lib birlashganmiz,

Yonimda do'st, xesh bo'lgaydir.

Ezgulik deb yongan xalqning

Ishlari ham besh bo'lgaydir.

Bu dunyoning mushkulotin

Yolg'iz o'zim yecholmasman.

Men o'zimdan kecharman-u,

Vatan, sendan kecholmasman!

 

TILING BIRLA KO'NGLINGNI BIR TUT

 

So'z erurki, o'q-yoy nishonga,

Mo'ljalni ham aniq olarkan.

Do'stga shodlik, anduh dushmanga,

Bitta so'z ham mangu qolarkan.

Kutgil meni, faqat meni kut,

Tiling birla ko'nglingni bir tut.

 

Charaqlaydi qalbim osmoni,

Yulduzlarim ishq dardin so'zlar.

Oydir ming bir kecha dostoni,

Tong nutqidan ochilgay ko'zlar.

Quyosh yo'lin to'solmas bulut,

Tiling birla ko'nglingni bir tut.

 

Men ergashdim so'zga, navoga,

Haq diydorin ko'rdim o'shanda.

Berilmadim ortiq da'voga,

O'z gulimni topdim gulshanda.

Asrashni bil, boshqasin unut,

Tiling birla ko'nglingni bir tut.

 

Ming yilda ham zanglamas oltin,

O'zing meni yetkazding Haqqa.

Neki olsam, men sendan oldim,

So'z durlarim qolgaydir xalqqa.

Bo'lsin desang toleing bus-but,

Tiling birla ko'nglingni bir tut.

 

Til va ko'ngil egizak erur,

Biri qolib biri o'lmasun.

Ona tilim, o'zligim, g'urur,

Har ikkisi ayro bo'lmasun.

Bo'lmasin hech yuzimiz shuvut,

Tiling birla ko'nglingni bir tut.

 

O'z tilingni asragil, yurtdosh,

Toza bo'lsin iymoning, qalbing.

Tiling erur tilingga dildosh,

Rozi bo'lsin hamisha xalqing.

Rozi bo'lsin sendan ona yurt,

Tiling birla ko'nglingni bir tut.

 

KO'NGIL IQLIMI

 

Yashil makon ichra uyg'onar zamin,

Yashil liboslarga burkanar zamin.

Bitta yurak bo'lib to'lg'anar zamin,

Dunyoni bor darddan tuzatmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

 

Ko'ngilda avj olgan bo'ron, shamollar,

Berkinib olganday go'zal jamollar,

Negadir ketmaydi yomon xayollar,

Barchasin yurakdan tez otmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

 

Ko'ngli ozodaning uyi ozoda,

Yulduzlar olqishlar chaqnab fazoda,

Bundayin baxt yo'qdir kazo-kazoda,

Bul uyni nur ila bezatmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

 

Mening vujudimda borimsan, ko'ngil,

Sen — zamin, osmonim,

yorimsan, ko'ngil,

O'zingni asrayman, orimsan, ko'ngil,

Qayda gard, g'ubordir, tez artmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

 

Suvlar oqib tursin toza qon bo'lib,

Daraxtzor ko'paysin necha son bo'lib,

Olam nafas olsin bitta jon bo'lib,

Ilkimiz samoga uzatmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

 

Tabiat onadir, onani asrang,

Musaffo osmonni, xonani asrang,

Qirdagi qizg'aldoq, lolani asrang,

Onaga chin mehr ko'rsatmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

 

Ko'ngil va tabiat bitta ma'nodir,

Tabib ham o'zidir, o'zi donodir,

Bitta jism bo'lib mudom yonadir,

Unga bir go'zal bog' yasatmoq kerak,

Ko'ngil iqlimini o'zgartmoq kerak.

KERAK

 

Ishq suvratin chizmoqqa bir lahza, bir on kerak,

Ta'rifu tavsifiga she'r ila doston kerak.

 

Tole yulduzi balqib chiqsa gar ko'k toqiga,

Yo'lingni yoritguvchi oy kerak, osmon kerak.

 

Go'zal Shirin qoshida tiz cho'kib poyini o'p,

Farhodning sevgisidek mustahkam qalqon kerak.

 

Ishq o'tida yongaymen, kulmangiz hech holima,

Oshiqligim aytmoqqa menga bir imkon kerak.

 

Derazamga tushdi nur, yor yo'liga intiqmen,

O'ltirib bazm etgali kulbama mehmon kerak.

 

Ozori bor bu ishqning ko'ksima tig' sanchilmish,

Jismima jon berguvchi bir pari paykon kerak.

 

Sevmog'u sevilmoqni o'zingdan o'rganganim,

Zavqimga zavq qo'shgali lol kerak, hayron kerak.

 

Oy chehrasi yonimda, falak menga so'z qotdi,

Dilimning munavvari ul mohitobon kerak.

 

Ko'rganing bog'i Eram, gar oshiqsan, ey Ashur,

Navoiydek bir dilkash, suhbati jonon kerak.

 

SANAM YIG'LAR

 

Tun — qalamqosh, arzin aytib sanam yig'lar,

Tun rangini yoza-yoza qalam yig'lar.

 

Tong visoldir, yetamanmu diydoriga,

Ichimda dard, borin aytib tanam yig'lar.

 

Ozorlarim o'zim bilan, o'zimniki,

Bul dardima topmay chora malham yig'lar.

 

Oy chiqmadi, yulduzchalar hayronadur,

Ko'nglim ichra to'lib-to'lib alam yig'lar.

 

Bir malakning otashida kuydim mano,

Sahar chog'i ul maysazor dalam yig'lar.

 

Ishonganing pand bersa gar o'zingdan ko'r,

Shodlik ketib, g'amni tuygan olam yig'lar.

 

Tong yorishdi, gul ko'tarib chiqdi quyosh,

Bir nurgaki tashna manim xonam yig'lar.

 

Ashur, darding yolg'iz o'shal sanamdandur,

O'z baxtiga yetolmagan odam yig'lar.

 

KUYDIRSIN

 

Ko'rgan dilim g'am-anduhda, qolmadi jon, kuydirsin,

O't ichinda go'yo falak, yeru osmon kuydirsin.

 

Nogoh ko'zlar to'qnashganda qarashlar ham qolar lol,

Qachon bo'lgay asl visol, yo'qdir imkon kuydirsin.

 

Bor nigohim olib qochdim, o't ichinda bu tanim,

Og'ir dardga mubtalomen, mayli, oson kuydirsin.

 

Hech kim mendek yurak ochib bor dardini sochmagay,

Bizning jonni faqat o'shal ofatijon kuydirsin.

 

Chiday olmay firoqiga chirt uzildi yaproqlar,

Dil tubida sog'inch rangi, fasli xazon kuydirsin.

 

Qora bulut ortidagi cho'g' yulduzlar shivirlar,

Oy jamolin ko'rsatmasa, zim-zimiston kuydirsin,

 

Quloching yoz kengliklarga, nur qadriga yet, Ashur,

Shu samoga ko'ksingni bos, quyoshiston kuydirsin.

 

QARO TUN

 

Bo'ynimga osilgan qaro tun yig'laydi,

Bo'yingga teng jodu tovoning tig'laydi.

 

Ko'ksimga yozmoqda tola soch nomalar,

Tun bo'lib yoyildi har yonga xomalar.

 

Kuydirdi bag'rimni, o't bo'ldi qaro tun,

Mehmondir ko'nglima bir motamsaro tun.

 

Men tunni quchoqlab bir g'azal yozgaymen,

So'ng undan dor yasab o'zimni osgaymen.

 

Qaro tun, vahmingni oshirma bunchalar,

Sen kabi vujudim bir hazin kuy chalar.

 

Bo'yingga teng ekan dilbarim, bul kecha,

Men kabi husningga oshiqlar bir necha.

 

Ko'zim ham qamashgay, go'zaldir qarolig',

Qaro tun shunchalar bo'lurmu zebolig'.

 

Bo'ynimga bog'lagin, ayirma boringdan,

Roziman, gar o'lsam osig'liq doringdan.

 

ALAM QILGAY

 

Ta'rifingga she'r bitmakni qalam qilgay,

Shul ta'rifni yozolmasam, alam qilgay.

 

Olam kengdir, go'zallik ham unda bisyor,

Har odamni sevgi asl odam qilgay.

 

Odat erur o'z jamolin ko'z-ko'z etmoq,

Ne go'zallar oy jilvasin karam qilgay.

 

Yillar o'tar, yoddan chiqar hoyu havas,

Endi menga bor yupanchni bolam qilgay.

 

Qanday bo'lsang, shundayliging o'zingga mos,

Tabiat ham o'z suyganin bekam qilgay.

 

“Oshiq bo'lmay Haq diydorin ko'rib bo'lmas”,

Chin oshiqning taqdirini bir kam qilgay.

 

Firoq chekib yupanch topsang, navodandur,

Ashur nazmin dil dardiga malham qilgay.

 

QARO KO'Z

 

Ko'zlaring qarodur, yonding, qaro ko'z,

Olamga bir nigoh solding, qaro ko'z.

 

Ko'z ham bir samodek, gavhari oydir,

Oy bo'lib borimni olding, qaro ko'z.

 

Osmonni yig'latgan quyosh yo shafaq,

Ko'z yoshi yulduzdek qolding, qaro ko'z.

 

Subhidam ko'z yoshing tomar ko'ksima,

Yaproqlar ustina tomding, qaro ko'z.

 

Olamni boricha ko'rmoq istading,

Yig'lading, shodlikdan tonding, qaro ko'z.

 

Samoga boqdimu ko'rdim o'zingni,

Yulduzing ortiqdur sondin, qaro ko'z.

 

Ey Ashur, uyg'oqsen, bo'lma hech g'ofil,

Jonim olar bo'ldi jondin, qaro ko'z.

 

* * *

Vujud huvillaydi, aslo taskin yo'q,

Go'yoki olamda mendek miskin yo'q.

Nahotki bo'm-bo'shdir men ko'rgan dunyo,

Atrofim bo'shliqdir, go'yo hech kim yo'q.

 

Sahro o'rtasida turibman hayron,

To'rt taraf tep-tekis, kimsa ko'rinmas.

Hamrohim garmsel, issiq bir shamol,

To'rt taraf ochig'u mening yo'limmas.

 

Quyosh qizdiradi, aylanar choshgoh,

Kimningdir ortidan chopolganim yo'q.

Ko'ngil sahrosida do'st faqat Alloh,

Men hamon o'zimni topolganim yo'q.

 

* * *

Xatolardan yaralgan inson,

Qo'lin urgan ming bir xatoga.

“Bu so'nggisi, do'st, menga ishon,

Shak keltirmam ortiq Xudoga!..”

 

Shunday deya yupatar o'zin,

Kim ishonar, kimdir esa yo'q.

Xato qildim, qarodur yuzim,

Yuragimni teshgan daydi o'q!..

 

DO'STIM XOTIRASIGA

 

Keyin yetdim do'stning qadriga,

Vujudimni titratdi sog'inch.

Sig'may qoldim she'rlar satriga,

Dardning o'zi bo'larkan ovunch.

 

Siypalayman qabringni nogoh,

Qalbga botgan qaro yerimsan.

Bo'lolmadim sen uchun ogoh,

Sen yozilmay qolgan she'rimsan.

 

* * *

Ishq aslida tiriklikdir,

Sevgan yurak olgay nafas.

Muhabbatin asray olgan

Har odamga qildim havas.

 

Jon rishtasi uzilmasin,

Yashash o'zi bir baxt, jonim.

Ishqi yo'qlar olamiga

Kirmoq hali barvaqt, jonim.

 

* * *

Yuragimga cho'kib boryapman,

Dil tubiga oqmoq — istagim.

Men borimni to'kib boryapman,

O'z-o'zimni topmoq — istagim.

 

Ammo istak qilmas kifoya,

Unutgayman maqtalganimni.

Izlanishda bo'lmas nihoya

Va topurman axtarganimni…

 

* * *

Gulli ko'ylak ichinda

gul yonmoqda, azizim,

Gul vasliga yetolmay

dil yonmoqda, azizim.

Bag'rim kuyar bag'riga

o'zimni otsam nogoh.

Hatto cho'g'dan gul yasab

kul yonmoqda, azizim.

Shohni ham gado etgan

gul badanli nozanin,

Ko'kragin zaxga berib

qul yonmoqda, azizim.

Ashurni ado etdi

gul ishqida yonmoqlik

Qayga boqmay ko'zlarda

nur yonmoqda, azizim.

Gulli ko'ylak ichinda

gul yonmoqda, azizim…

 

MUHABBATDAN

 

Bu olamning dilga mayin

Havolari muhabbatdan,

Ishq ahlini uyg'otguvchi

Navolari muhabbatdan.

Allohning ham mehri tushgan

Bir o'lkada yashaydurmen.

Ming asrki, kuylab kelar

Momolari muhabbatdan.

Qayga boqma, go'zallik bor,

Dil daftarin qo'lingga ol.

Suluv qizlar nazokati,

Ibolari muhabbatdan.

Osmon bilan tutashgandir

Sadoqatning qoyalari,

Bu tog'larning bahor chog'i

Sadolari muhabbatdan.

Asil yorni sevar bo'lsang,

Yulduzlardin izlagaysen.

Ashur qalbin olib ketgan

Samolari muhabbatdan.

 

* * *

Muhabbat ne qilsa ham

har ishni boshdin qildi,

Yo'rgagin gulu tikon,

yostig'in toshdin qildi.

Hijron degan qoyaga

etakladi sahroni,

Tohir oqqan daryoni

Zuhro ko'z yoshdin qildi.

Olib ketdi Laylini

Majnun dil sahrosiga,

Farhod ishq vohasini

soy ila toshqin qildi.

Muhrladi yurakka

sevilmog'u sevmoqni,

Ishqning go'zal suvratin

ul qalam-qoshdin qildi.

Xudo suygan bandamiz,

o'zi solgan yurakka,

Bandasi xato ketsa,

ko'z oldin moshdin qildi.

Joningga jon bag'ishlar

mangu yoshlik faslidur,

O'n sakkiz ming olamni

o'n sakkiz yoshdin qildi.

Muhabbat ne qilsa ham

har ishni boshdin qildi…

 

* * *

Ko'p yo'l yurib qo'ydik,

juda oz qoldi,

Bilmadim, necha qish,

necha yoz qoldi.

Faqat bir narsani

bilaman aniq —

Hali aytilmagan

dardu so'z qoldi…

Bo'g'zimni behuda

bo'g'mangiz, ey, do'st,

Hali aytar so'zim

ushlab turibman.

Oldinda bahoriy

chaqmoq, guldurak,

Biroz nafas olib

qishlab turibman.

Bizni kar, soqovga

yo'yganlar qancha,

Yo'limga tuzoqlar

qo'yganlar qancha…

Adashgan kemada

kezgan sayyohdek

Yo'l yurib qo'yibmiz

behuda, ancha…

Endi ko'zlarimiz

ochaylik katta,

Rost so'zni hayotga

aytaylik shartta.

Boshqa fursat bo'lmas,

bo'lmagay imkon,

Ayt, yurak, ayta qol

faqat bir marta!..