“Beozor” mushtumzo'rlar

qilmishiga yarasha jazoga tortildi

Inson o'zini o'zi tarbiyalamas ekan, uni chetdan turib tarbiyalashga urinish eski, hilvirab qolgan devorni yangidan suvoq qilishday gap. Bir aksirish quvvati yo'q. Freyd ta'limotiga suyansak, gen birlamchi, tarbiya ikkilamchi tamoyildir. Odamning ruhiy tajovuzkorligi turfa jinoyatlarning negizida haqiqiy ko'rinish hosil qilgani kabi shaxsning shaxsiyatparastlikka qulligi uning “men”ida chuqur ildiz otadi. “Qullarning tarixi bo'lmaydi”, degan gap bor. Demak, insonning tanazzuli uning shaxsining yemirilishida yaqqol gavdalanadi.

Nima demoqchimiz? Aytaylik, bir odam uch yoki undan ko'p marta sudlanib, takror-takror jinoyatlar sodir etib, atrof­dagilarning, aynan o'z oilasi va mahalladoshlarining or-g'ururini tuproqqa qormoqda. U sodir etgan jinoyati uchun yana tikanli sim ortiga yo'l olishi mumkin, ammo unga “uqtirilgan” tarbiyaviy soatlar ta'siri to'g'ridagi nishonni orqa tarafdan izlayotgan merov mergan holati kabi mazmun-mohiyatini yo'qotmaydimi? Menimcha, tarbiyada ham tartib va intizom mezoni bo'lishi, to'g'rirog'i, ang­latish tuyg'usi o'zak-yadroga aylanishi lozim. Nega deysizmi? Muqaddam sudlanganlarga nisbatan doimiy nazorat o'rnatilgan. Ammo jinoyat tahliliga nazar tashlasak, jinoyatlarning asosiy ishtirokchilari muqaddam sudlanganlar bo'lib chiqmoqda.

Javohir J. xavfli retsidivist bo'lgani holda takroran sudlanib ham o'ziga xulosa chiqarmadi. To'g'rirog'i, bezorilik hunarini tashlamadi. 2023 yilning 12 sentyabr kuni soat 23:10 larda Qarshi tumanidagi “Kerayit” mahallasi hududida joylashgan “NURBEK AVTO TRANS” MChJga qarashli mehmonxona restoraniga bir nechta tanishlari bilan birgalikda kelib, oldindan jinoiy til biriktirgan holda eski hunarini takrorlashga urindi. Mehmonxona restoranida mijozlarga xizmat ko'rsatuvchi oshpaz Ahmadjon R.ni hech bir sababsiz tuyqusdan do'pposlashga tushdi. Sheriklari uni jilovlash o'rniga birga qo'shilib, oshpazga musht tushira ketishdi. Kaltaklar zarbidan oshpaz muvozanatini yo'qotib, devorga urildi. Restoran ish yurituvchisi I.To'yevning tanishi I.Choriyev ham mushtlashuvdan benasib qolmadi. Uning jag'iga ham musht tushirib, tan jarohati yetkazishdi. Bunga ham qanoat qilmagan mushtumzo'rlar oshpaz Ahmadjonning tanobini tortib qo'yish uchun yana uni do'pposlab, bezorilik jinoyatini qasddan sodir etishdi.

Jinoyatga jazo muqarrar. Ammo sudlanuvchi o'z aybiga iqror bo'lmay, advokati orqali viloyat sudiga kassatsion shikoyat bilan murojaat qilib, yengil jazo berishni so'radi. Ammo kassatsiya instansiyasi sudi himoyachi-advokat X.Xidirovning shikoyatidagi: “Javohir J.ga nisbatan ozodlikdan mahrum qilish bilan bog'liq bo'lmagan boshqa jazo turiga almashtirish” haqidagi vajlarini asosli deb topmadi. Unga nisbatan chiqarilgan sud hukmi o'zgarishsiz qoldirildi.

Yana bir mushtumzo'rlardan biri Shohruh E. 2023 yil 2 sentyabr kuni soat 22:45 larda Dehqonobod tumani, “Aerodrom” mahallasi hududida joylashgan jamoat nazorat maskani oldida mast holda beo'xshov qiliq ko'rsatdi. Avvaliga jang­­ga kirmoqchi xoqondek baland ovozda bo'kirdi, bu ham yetmaganday, og'zidan haqoratli so'zlar chiqa boshladi. Uni tartibga chaqirgan tuman IIB XPB profilaktika inspektori Ahror Yoqubovga faol qarshilik ko'rsatdi. A.Yoqubovning yuz qismiga musht tushirib, unga yengil tan jarohati yetkazdi. Mojaro ustiga yetib kelgan “Aerodrom” mahalla fuqarolar yig'ini raisi U.B.ning ham yuziga shapaloq tortib, musht bilan “siyladi”.

Kayf ustida jamoat joyida o'zgalarning obro'sini to'kib, xurmacha qiliqlar qilgan be­zori sudda ham aybini tan olgisi kelmadi. Sud hukmidan norozi bo'lib, apellyatsiya shikoyati berdi. Biroq uning shikoyati qanoatlantirilmay, sud hukmi asl holicha qoldirildi.

O'ylamay qilingan ish hamisha kishiga pand berishi muqarrar. O'zganing sog'lig'iga putur yetkazganini tan olgisi kelmay, o'zini musichadek beozor tutib, jazodan qutulib qolmoqchi bo'lganlar adashadi. Qonun himoyachilari jinoyat ishlarini xolis ko'rib chiqib, mushtumzo'rlar qilmishiga yarasha jazolanishini, mamlakatimizda doimo adolat tantana qilishini ta'minlaydilar.

Hamid BOBOQULOV,

Qashqadaryo viloyat sudining

jinoyat ishlari bo'yicha

sudyasi.