Zamonaviy ta'limda differensial yondashuv: har bir talabaga individual rivojlanish imkoniyati
Zamonaviy ta'lim tizimida har bir talabaning o'ziga xos ehtiyojlari, bilim darajasi va qobiliyatlarini inobatga olish zarurati ortib bormoqda. Har bir talaba o'rganish jarayonida turli tezlik va usullarda muvaffaqiyatga erishadi. Shaxsiy yondashuvlar va o'quv jarayonini moslashtirish talabalarning o'z imkoniyatlarini to'liq ochishiga yordam beradi va ta'lim sifatini oshiradi. Shu ma'noda, differensial yondashuvlar zamonaviy ta'lim tizimining muhim qismi bo'lib, har bir talabaga individual rivojlanish imkonini beradi.
Differensial yondashuv har bir talabaning o'ziga xos qobiliyatlari, ehtiyojlari va o'rganish uslublarini inobatga olib, ta'lim jarayonini moslashtirishni nazarda tutadi. Bu yondashuv orqali talabalar o'z imkoniyatlarini to'liq ochishlari va ta'limdan maksimal foyda olishlari mumkin.
Talabalar bilan individual suhbatlar, testlar va so'rovnomalar orqali ularning ehtiyojlari va qobiliyatlari aniqlanadi. Bu esa ta'lim jarayonini shaxsga moslashtirish imkonini beradi.
Differensial yondashuv vizual, audial yoki kinestetik o'qitish usullarini qo'llash orqali talabalarni turli o'rganish uslublariga moslashtirishga yordam beradi. Bu usul talabalar orasida o'qishga nisbatan ijobiy munosabatni shakllantiradi va ularning mas'uliyat hissini kuchaytiradi.
Talabalarni guruhlarga bo'lib, birgalikda ishlashga undash orqali ularning ijtimoiy ko'nikmalari rivojlanadi. Bu hamkorlik talabalarning o'zaro muloqot qilish qobiliyatini oshiradi.
Differensial yondashuvni qo'llash bo'yicha o'tkazilgan tadqiqotlar ta'lim jarayonida individual yondashuvlarning samaradorligini tasdiqlaydi. Masalan, differensial yondashuv asosida bo'lajak o'qituvchilarda suggestiv qobiliyatlarni rivojlantirishning pedagogik imkoniyatlari haqida tadqiqotlar olib borilgan.
Differensial yondashuv individual ta'limda talabalarning o'ziga xos qobiliyatlarini rivojlantirishga va ta'lim jarayonini yanada samarali qilishga yordam beradi. Bu yondashuvni amalga oshirish professor-o'qituvchilardan ijodkorlik va moslashuvchanlikni talab qiladi.
Ta'lim jarayonida differensial yondashuvni qo'llash orqali talabalar o'z bilimlarini chuqurroq o'zlashtiradilar, mustaqil fikrlash qobiliyatlari rivojlanadi va ta'limga bo'lgan qiziqishlari ortadi. Shuningdek, bu yondashuv talabalarda o'z-o'zini baholash va o'zgarishlarga tayyor bo'lish ko'nikmalarini shakllantiradi.
Kelgusida differensial yondashuvni yanada samarali qo'llash uchun o'qituvchilarning malakasini oshirish, ta'lim dasturlarini moslashtirish va zamonaviy pedagogik texnologiyalarni joriy etish zarur.
Zuhra NASIROVA,
Chirchiq davlat pedagogika
universiteti maktabgacha
ta'lim fakulteti o'qituvchisi.