Qiziqqonlik balosi

Shunday insonlar borki, arzimagan muammoni deb bir-birining dilini xufton qilish bilan birga hatto qotillikka ham qo'l urishdan toymaydilar.

Aytmoqchi bo'lganimiz Orif ham onasi, bobosi, katta onasi, xolasi va xolasining farzandlari bilan birgalikda katta hovlida yashab kelardi. Chunki ota-onasi qonuniy ajrashmagan. U tug'ilganidan buyon otasi bilan birga yashamasdi. Onasi ruhiy og'ir kasal, 2-guruh nogironi…

Orif Oqdaryo tumani, “Chorbog'” mahallasidagi “Pure-milke” MChJga ishga kirdi. Bo'sh vaqtlarida esa shaxsiy “Damas” rusumli avtomashinasida “Yangirabot-2” mahallasining ichki qishloqlariga yo'lovchilarni tashish bilan shug'ullandi.

Kunlarning birida Orif Uklon qishlog'ining kirish yo'lida yo'lovchi kutib turardi. Shu payt Uklon qishlog'ida yashovchi Shohid “Neksiya” rusumli avtomobili bilan kelib qoladi. Ikkala o'rtada yo'lovchi masalasida kelib chiqqan tortishuv o'zaro janjalga aylanib ketadi.

— Seni oldin odam tashiganingni ko'rmaganman. Yangimisan, o'zingni bosib ol! — dedi Shohid Orifga o'shqirib. Ikkalasi hech murosaga kelmadi. Shohid Orifni kurakda turmaydigan so'zlar bilan haqoratlab, yoqasidan olib, haqoratlay boshladi.

Jasur ismli “Damas” haydovchisi yo'ldan o'tayotib, voqea joyidan chiqib qoladi. Ularga yo'lovchi ustida tortishmaslikni, yo'l hammaniki ekanligi, hech kimning shaxsiy “tomorqa”si emasligini tushuntirishga harakat qiladi. Vaziyat biroz yumshab, “qahramon”larimiz tarqalishadi.

Lekin Orifga Shohidning haqoratlari alam qildi. Shuning uchun bu yigitni yaqindan bilish maqsadida tanishi Shokirning yoniga borib uni obdon surishtirdi. Ikkalovi Uklon qish­log'iga kirib ketadigan yo'lga borishdi. Shu yerda turgan bir kishidan Shohid ismli bola kimligini so'rashdi.

Buni qarangki, Shohid bu kishining jiyani ekan:

— Sen nima uchun o'rtog'ingni yetaklab kelding? Shohid bilan janjal qilmoqchimisan? Chaqiraymi? — deydi o'shqirib.

— Janjallashmoqchi emasman.   U hech bir sababsiz meni haqorat qildi. Nogiron bo'lgan onamni ham kurakda turmaydigan so'zlar bilan so'kkaniga jahlim chiqdi, — deya Orif vaziyatni tushuntirgan bo'ldi.

Baribir Orifning hovuri bosilmasdi. Tushdan so'ng qishloqdoshi Shoakbarga qo'ng'iroq qilib, undan ham uklonlik Shohidni surishtiradi. Shoakbar Shohidning maktabdoshi bo'lib chiqadi. Bo'lib o'tgan voqeani gaplashib olishgach, ular yig'ilib, murosa qilishga kelishishadi.

Ular Orifning avtomashinasiga o'tirib Uklon qishlog'idagi 36-sonli maktab yonida to'xtashadi. Ularning ortidan Jasur ham xabar topib yetib keladi.

Hamma to'plangach, birgalikda Shohidning hovlisiga kirish joyiga borishadi. Shokir Shohidni uyidan chaqirib chiqdi. Shohid avtomashinaning orqa o'rindig'iga o'tirdi.

— Nima sababdan onam­ni haqorat qilding? Otangni chaqir, bu haqida aytaman! — dedi Orif unga.

— Otamga aytib nima qilasan? Meni nega senlayapsan o'zi? Beshigimni teb­ratganmisan? — dedi Shohidning jahli chiqib qo'llarini musht qilganicha.

— O'zimizni ukamiz bo'ladi, janjallashmanglar, — dedi Shokir Shohidga.

— Ukaxoning o'zidan ketib qolgan! — deya Shohid avtomashinadan tushib ketdi.

Shundan so'ng Jasur avtomashinasini haydadi. Ular asfalt yo'lga chiqishdi. Shohid ham o'rtog'i bilan shu yerga chiqib keldi.

To'satdan yana janjal boshlanib ketdi. Ular bir-birini ayovsiz kaltaklab ketishdi. Orif Shohidning yuziga urganida, u yerga gursillab yiqildi. Burni qonab, ko'zlari ochiq bo'lsa-da, ammo gapirmasdan behush bo'lib qoldi.

Qo'rqib ketgan Orif darhol Shohidning burnini futbolkasi bilan artdi. Qon to'xtamasdi.

— Kelinglar, yordam beringlar! — deya tomoshabin bo'lib turgan yigitlarni chaqirdi.

Shu payt Shokir va Shoakbarlar kelib, Shohidga yordam ko'rsata boshladi. Atrof­­da yurgan maktab qorovuli ham voqea joyiga yetib keldi. Orif esa mashinaga o'tirib, hovliqqancha qochib ketdi. Shokir bilan Shoakbar jarohat olib, behush yotgan Shohidga yordam berishga harakat qilishardi.

Kimdir Shohidning tilini tortdi, kim bo'lsa yuziga suv sepdi, xullas, har kim qo'ldan kelgancha Shohidga yordam ko'rsata boshladi. Ammo u o'ziga kelmadi.

Shu payt Shohidning opasi Manzura kelib qoldi. Jigarining qonga belanib yotganini ko'rib, Manzura atrofdagi bolalarga baqira ketdi. Qorovul unga ukasini urgan bola qochib ketganini aytdi. Birozdan so'ng Shohidning otasi yetib kelib, o'g'lini shifoxonaga olib bordi. Shohidning ahvoli og'irlashib, tibbiyot birlashmasiga yetib borgunicha joni uzildi.

Mana, oddiy gap-so'z, bo'lmag'ur tortishuvning oqibati o'lim bilan yakun topdi. Shuning uchun xalqimizda “Gap quvgan baloga yo'liqadi”, degan naql bejiz aytilmagan ekan-da.

Sud Orif Saidazimovni O'zbekiston Respublikasi JKning 104-moddasi 3-qismining “d” bandida ko'rsatilgan jinoyatni sodir etganlikda aybdor deb topib, 9 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosini tayinladi.

Yo'lovchi talashib, janjallashgan Orif endi umrining 9 yilini panjara ortida o'tkazadi. Shohid esa ming afsuski endi yo'q…

Ilyos DONIYoROV,

jinoyat ishlari bo'yicha

Oqdaryo tuman sudining raisi,

Xonbibi HIMMAT qizi,

jurnalist