Xayrullo Bozorov: “2022 yil kamida uch sohada “Farg'ona tajribasi yili” bo'ladi”

Yakunlanib borayotgan 2021 yil Farg'ona viloyatida iqtisodiy-ijtimoiy sohalarda namuna bo'lishga, ibrat olishga arzigulik qator ishlar amalga oshirildi va bu hodisalar “Farg'ona tajribasi” atamasi bilan butun respublikaga yoyildi. Yilni sarhisob etganda esa yurgan manzillar, ortda qolgan o'chmas izlarga bir qur nazar tashlashga ehtiyoj seziladi.

Yil mobaynidagi quvonchli hodisalardan biri o'n yillardan buyon berk bo'lgan, qirg'iz va o'zbek qardosh xalqlari uchun og'riqli muammoga aylangan Rishton- So'x yo'lining ochilishi bo'ldi. Chegaraning ikki tomonida yashayotgan odamlarning necha yillik orzulari ushaldi. Yillar davomida ko'risha olmay, sog'inch azobidan qiynalib yashagan insonlarning shirin diydordan baxtiyor chehralari ikki xalqning et bilan tirnoqdek yaqin ekanini, birini ikkinchisidan ajratib bo'lmasligini isbotladi.

Taqdir taqozosi bilan Rishton tumanining Oqtomir qishlog'ida tug'ilib o'sgan Dilshodjon Imomaliyev hozirda Qirg'izistonning Qadamjoy tumaniga qarashli O'rikzor qish­log'ida yashaydi.

— To'ng'ich farzandim O'zbe­kis­tonda tug'ilgan, ota-onam ham Rishtonda istiqomat qilishadi, — deydi hayajonini yashirmay Dilshodjon. — Ikki yurt chegarasini atigi bitta ariq ajratib tursa-da, ota uyimga kelib-ketish uchun o'n yillar davomida yuz kilometrlab masofa bosib, Vodil chegara posti orqali o'tishga majbur edim. Shunda ham to'y yoki ma'raka uchun oila a'zolarim nomidan telegramma jo'natilishi kerak bo'lardi. O'zbekistondagi yangilik va o'zgarishlar, bunyodkorlik ishlarini televizor orqali ko'rib, hayrat va havas bilan yashardik. Bugungi Rishtonni ko'rib, ko'zlarimga ishonmadim. Qadrdon mas­kan butunlay yangilanib, go'zallashib ketibdi.

Rishton tumanidan qo'shni Qirg'iziston orqali viloyatimizning anklav hududi – So'x tumaniga boruvchi yo'lning qayta ochilish marosimi shu yil 1 apreliga to'g'ri keldi, bu kuni yuraklar hazildan emas, haqiqat sabab sevindi, qalq­­di. 80 km.lik masofa 19 km.ga qisqardi, yo'llarga hamohang dillar, mehr-oqibat, do'stlik masofasi-da qisqardi, yaqinlashdi.

Quvonarlisi shundaki, rahbarlar bilan xalq o'rtasidagi masofalar ham bir odim bo'lib qoldi. Prezidentimizning joriy yil 4-5 fevral kunlari Farg'ona viloyatiga tashrifi doirasida belgilab berilgan yangi yo'nalishlar va vazifalar asosida har bir mahalla, oila va fuqaroning dardini tinglash, muammolarini o'rganish va hal etish, aholi bandligi va daromadini oshirish maqsadida “mahallabay” ishlash tizimi Farg'ona tajribasi sifatida yo'lga qo'yildi. Natijada, qaramog'idagi go'dagiyu keksa ota-onasini tashlab chet davlatlarga “qora ish”ga ketayotgan minglab yurtdoshlarimiz vatanda olib qolindi, ish bilan ta'minlandi, tadbirkorlik faoliyatini boshlab olishi uchun imtiyozli kreditlar berildi, kasb-hunarga o'qitildi.

Qadr – inson hayotidagi o'ziga tegishli bo'lgan va uni inson ekanini his ettirib turadigan oliy tuyg'u, maqom, qadriyatdir. Kasbiy faoliyat, moddiy farovonlik, oiladagi azizlik maqomi – yurish-turishimiz, yashashimiz, borligimiz ana shu tuyg'uning chanqog'ini qondirish atrofida aylanadi. Yangi O'zbekistonning shioriga aylangan “Inson qadri uchun” tamoyili zamirida avvalo, ruhiy xotirjamlik, yuksaklikka yetish turibdi. Asli azal-azaldan o'zbek xalqi, jumladan, farg'onaliklar insoniy tuyg'ularni qadrlaydigan, kattaga hurmat, kichikka izzat ko'rsatadigan xalq. Viloyat hokimi Xayrullo Bozorovning xayrli tashabbusi bilan ana shu ko'ngillarda uchqunlagan mehr alanga oldi. Viloyat rahbari shaxsan shu zamin rivoji uchun kasb-hunari, el-yurtga nafi tegadigan farzandi, go'zal ishlari bilan xizmat qilgan onalarga ehtirom ko'rsatdi. Respub­likada ilk bor Farg'onada “Onalarga ehtirom” festivali o'tkazildi. 25 nominatsiya bo'yicha duogo'ylarimiz, onajonlarimiz e'zozlandi. Dunyo tashvishlari bilan andarmon yurgan farzandlarga “Onangizni e'zoz­lang, borida qadrlang, asrab-avaylang!” degan hayqiriq, chaqiriqdek bo'ldi. “Mehr estafetasi” viloyat miqyosida, shahar-tumanlar bo'ylab shu qadar keng yoyildiki, dovrug'i boshqa viloyatlarga qadar yetib bordi. Bu xayr­­li tashabbusning kelgusi yili mamlakat bo'ylab qanot qoqishidan umidimiz bor.

So'nggi yillarda odamlarga mehr ulashish, qadr-ehtirom ko'rsatish Farg'onada odat tusini oldi. Xususan, Log'onda “Uch avlod uchrashuvi”, “Keksalar haftaligi”, “Yoshlar forumi” kabi tadbirlarning o'tgani har bir avlod vakiliga e'tibor ko'rsatish, e'zozlashga yaqqol misol bo'ladi.

Ko'ngillardagi obodlik ko'chalarga, qishlog'u shaharlarga ko'chdi. “Dasht mo''jizasi” deya atalayotgan, chor tomoni qumloq, toshloq bo'lgan dashtning o'rtasida qad rostlagan “Guliston” shaharchasi 1236 ta xonadondan iborat 61 ta ko'p qavatli uylarni bag'riga oldi. Endi respublika bo'ylab “Bag'dodda nima gaplar?” deya tak­ror so'raladigan, “Bag'dod tajribasi”ni o'rganish uchun uzoq-yaqindan kelinadigan bo'ldi.

Bag'dod tumani markazidan 12-13 km. uzoqlikdagi zamonaviy massivda yangi MFY binosi, qo'shimcha 440 o'rinli maktab, 150 o'rinli bolalar bog'chasi, poliklinika, savdo majmuasi, kovorking markazi, sport kom­­­­­­­p­leksi, madaniyat markazi, istirohat bog'i singari ijtimoiy soha ob'yektlari foydalanishga topshirildi. Elektr energiyasi, tabiiy gaz, ichimlik va oqova suv tarmoqlari tortish, ichki yo'llar qurilishi bo'yicha ham shaharsozlik me'morchiligi an'analari asosida lo­yiha hujjatlari tayyorlandi.

Shuningdek, ishsizlik va kambag'allikni qisqartirish maqsadida “Muruvvat” MFYga yondosh hududda 14,3 gektar maydonda “Mustaqillik” kichik sanoat zonasi, 100 gektar yerda har biri 10 sotixdan limonchilikka ixtisoslashgan issiqxonalar barpo etilyapti. Bugungi kungacha 85 ta issiqxona bitkazilib, hududda qurib bitkazilgan uylarga ko'chib kelgan oilalarga ajratib berildi.

Uyning 1 kv. metr narxi 3,5 mln. so'm bo'lib, ikki xonali xonadonning qiymati 140 mln. so'm, uch xonali uy 168 mln. so'mni tashkil etmoqda. Aytaylik, ikki xonali uyning boshlang'ich to'lovi 21 mln. so'm. Uy oluvchiga 15 foiz miqdorida subsidiya (14 mln. so'm) berilishi natijasida u atigi 7 mln. so'm mablag' evaziga yangi uyga ko'chib o'tadi. Hozirgi kunga qadar “Muruvvat” MFYda 5 ta ko'p qavatli uylar bitkazilib, asosan “Temir daftar”, “Ayollar daftari” va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan oilalarga ajratildi.

Bunday massiv shaklidagi uylar nafaqat Bag'dodda, balki Farg'ona shahrida (29 ta ko'p qavatli uy, 980 ta xonadon), Oltiariq (9 ta ko'p qavatli uy, 258 ta xonadon), Uchko'prik (10 ta – 250 xonadon), Buvayda (11 ta – 380 xonadon) tumanlarida ham barpo etildi. Bu kabi bunyodkorlik ishlarini sanamoqqa oson, ammo aholiga hamma sharoitga ega, shinam, ozoda, shahardan qolishmaydigan uylar, massivlar, bog'larni qurib bitkazish uchun avvalo, viloyatning mutasaddi rahbarlari, mehnatkash xalqi tinim bilmadi.

Davlat rahbarining aholi barcha qatlamlarini uy-joy bilan ta'minlash, bu borada tanlash imkoniyatini kengaytirish bo'yicha bergan topshiriqlaridan kelib chiqib, 2021 yilda ilk bor shahar va tumanlarda taj­riba sifatida ko'p qavatli uy-joylar qurilishini xususiy pudrat tashkilotlarini jalb etgan holda amalga oshirildi. Va natija kutilganidan ham ziyoda bo'ldi.

300 gektarlik foydalanishga yaroqsiz hududda “Eko shahar”ning bunyod etilishi esa alohida mavzu. Giyoh unmas dashtu dala o'rnida yaratiladigan yashil shahar 40 ming nafar farg'onalik uchun boshpana, unga tutash kichik sanoat zonasi 20 mingdan ortiq aholi uchun mehnat maskani bo'lishi ko'zda tutilgan.

Shahar ob-havosini mo''tadillashtirish, hududni “obihayot” bilan ta'minlash maqsadida loyihalashtirilgan yangi kanal qurilishi jadallik bilan olib borilmoqda. Umumiy uzunligi 10 km. dan ortiq bo'lgan tarmoq Farg'ona tumanidagi Shodiyeva nomli kanaldan suv oladi. Ushbu kanal “Eko shahar” hududida 70 gektar maydonda tashkil etiladigan “Yangi O'zbekiston” bog'ini suv bilan ta'minlaydi. Ayni kunda bu yerda qudratli texnikalar, yuzdan ortiq quruvchilar basma-basiga mehnat qilmoqda.

— Bu yerda 7-25 qavatli 313 ta 14 ming 244 xonadonli ko'p qavatli uy-joylar, 10 ta bolalar bog'chasi, 4 ta maktab, 1 ta shifoxona, 2 ta sport majmualari quriladi, 10 ta tik quduq qaziladi, — deydi Farg'ona shahar hokimligi qurilish kompleksi mutaxassisi Bahromjon Fozilov.

Farg'onaning bunyodkorlik salohiyati, yetarli shart-sharoit va imkoniyatidan qoniqqan, o'ziga munosib hamkor deb bilgan xorijlik investorlarning bu zamindan qadami uzilmayapti. Eng so'nggi xushxabarlardan birini olsak, Hindistonning “Apollo Hospitals” xalqaro shifoxonalar tarmog'i bilan hamkorlikda Farg'onada zamonaviy transplantologiya va onkologiya klinikasini tashkil etish bo'yicha memorandum imzolandi.   Bu tana a'zolari transplantatsiyasi, ortopediya, kardioxirurgiya, oshqozon-ichak a'zolari va ko'z kasalliklaridan shifo izlagan Farg'ona va vodiy ahli endi chet ellarga, xususan, Hindistonga borishi shart emas, degani. Farg'onaning o'zida shunday murakkab turdagi operatsiyalar amalga oshiriladi, og'ir kasal­liklarga davo topiladi.

Farg'onada hamisha ilm, ta'lim-tarbiya masalasiga jiddiy qaralgan, ulug'langan. Viloyat hokimi Xayrullo Bozorov yil davomida maktabgacha ta'lim qamrovini 80,2 foizga yetkazmoqchi. Bunda “Farg'ona tajriba”laridan biri – yengil konstruksiyali yo'ldosh konteyner bog'chalarning hissasi katta bo'ldi. Bosqichma-bosqich amalga oshirilgan tizimli islohotlar natijasida bolalarni MTTlarga qamrab olish ko'rsatkichi oshdi, uzoq muddat navbatda turish holatlariga barham berildi. Bitta konteyner bog'chaning qurilishi 100 ta bolani bag'riga olish uchun imkon beryapti. Bugungi kunda 5460 o'rinli 60 ta bunday turdagi yo'ldosh binolar barpo etilgan bo'lib, 50 tasi foydalanishga topshirilgan. Ularning yengil va qulayligi, ayniqsa, qishda issiq, yozda salqin havoni saqlovchi gazobloklardan qurilayotganligi konteyner bog'chalar tajribasi to'g'ri yechim ekanini ko'rsatmoqda. Viloyatda 3-bosqichda yana 2700 o'rinli 30 ta bu turdagi bog'chalar qurilishi belgilangan.

2021 yil Qo'qon shahrida davomat juda pastligi aniqlangach, Feys AyDi (o'quvchilar davomatini yuzdan aniqlash) tizimi tajriba sifatida joriy qilindi. Ota-ona – maktab – mahalla hamkorligini mustahkamlashga qaratilgan ushbu tizim o'zining yaxshi samarasini berdi. Davomat o'sishi 15 foizni tashkil etdi.

Farg'ona viloyati hokimi Xayrullo Bozorov xalq deputatlari viloyat kengashi sessiyasida viloyatni joriy yildagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2022 yil uchun belgilangan eng ustuvor yo'nalishlar xususida xalqqa Murojaatida kelgusi yili Farg'ona shahar “Sayilgoh” ko'chasida turkiyalik loyihachilarni jalb etgan holda, qariyb 100 mlrd. so'm mablag' hisobiga 13 qavatli, barcha sharoitlarga ega bo'lgan zamonaviy IT Park, muhtasham kutubxona va innovatsion til o'rganish markazidan iborat majmua tashkili etilishini ham ta'kidlab o'tdi. Bu ham ilm, ma'rifat, kitobxonlikka qaratilayotgan ulkan e'tibordan nishona.

Asli farg'onaliklar kitob ilmini ham, yer ilmini ham yaxshi o'zlashtirgan xalq. Har bir qarich yerdan daromad topish, gulu bo'stonga aylantirishning ustasi. Xususan, 11 oy davomida 695,1 mln. dollarlik mahsulotlar eksporti amalga oshirildi. Shundan qishloq xo'jaligi mahsulotlari 63,2 foizni tashkil etadi. Bahranlarda tutzorlar, malinazor va pistazorlarning tashkil etilishi nafaqat viloyat, balki respublika iqtisodiyoti, eksport hajmi oshishi, dasturxonlarning mo'l-ko'l bo'lishi, odamlarning hayotdan rozi, turmushi farovon bo'lishida ham muhim rol o'ynaydi.

Ha, mubolag'a emas, Farg'ona so'nggi yillarda barcha jabhada qator yutuqlarga erishdi, erishmoqchi bo'lganlari hali yana oldinda. Xususan, ishsizlikni kamaytirish, qishloqlar infratuzilmasini yaxshilash, xizmatlar sohasini rivojlantirish kabi sohalardagi ayrim muammolar kelgusi yilda yana yangi-yangi vazifalar qo'yishni taqozo etmoqda.

Xususan, viloyat hokimi viloyat aholisiga Murojaatida 2022 yil uch soha, ya'ni korrupsiyaga qarshi kurashish, sog'lom turmush tarzini yo'lga qo'yish hamda tadbirkorlar bilan ishlashda “Farg'ona tajribasi yili” bo'lishini alohida ta'kidlab,   “Qonun ustuvor, jazo muqarrar” tamoyili viloyatimizda har jabhada bosh mezon bo'lishi, aholini keng ko'lamda madaniy va sport tadbirlariga jalb etish, sog'lom turmush tarzi va sog'lom ovqatlanish masalasiga o'rgatish kerakligi, bu borada hokimlar, o'rinbosarlar, madaniyat, sport, televidenie, sog'liqni saqlash, mahalla raislari faollikni qo'lga olishi, tashabbus ko'rsata olmaydigan, yangi-yangi g'oyalarni ko'tarib chiqishga, o'zgarish qilishga intilishi bo'lmagan rahbarlarga nisbatan talab ham, qo'llaniladigan jazo choralari ham juda qattiq bo'lishi haqida ogohlantirdi. Respublikaga o'rnak bo'luvchi “Tadbirkorlar markazi” faoliyatini yanada yaxshilash, ularga yengillik va sharoit yaratish zamon talabi, tadbirkorlar iqtisodiyotning drayverlari ekaniga to'xtaldi.

Biz ham mehnatkash, g'ayrat-shijoatli, sabr-matonatli Farg'ona eli hamda oqil va adolatli mutasaddi rahbarlarga 2022 yil yangi-yangi marralarni zabt etish, yana yangi tajribalar qilishda qat'iyat tilaymiz. Kelajakda innovatsion, istiqbolli g'oyalarni qo'llashga kelganda, butun O'zbekiston “Farg'onada nima gap?” deb turguvchi bo'lsin!

Sevara ALIJONOVA,

jurnalist

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

18 − fifteen =