Yolg'onning “yog'li”si
Muqaddas dinimizda “sidq” degan tushuncha – bor. Bu: “Hamma narsani Xudo ko'rib-bilib turibdi”, – degan aqidaga qat'iy amal qilishni taqozo etadi.
Gap shundaki, yaqinda bir diniy ulamoning e'lon qilingan musohabasida, jumladan, chekka qishloqlarimizdan birida tug'ilib-o'sgani, 48 yoshdaligi, diniy targ'ibotni boshlaganiga 40 yil bo'lgani, 8 yoshida “yuzlab” shogirdlar undan ta'lim olganini aytdi.
Keling, keltirilgan shu faktlarni real hayotga solishtirib ko'raylik.
40 yil burun 1982 yil edi. Tilimizda 100 gacha bo'lgan raqam ko'zda tutilsa, “o'nlab” deyiladi, bordi-yu, “yuzlab” deyilsa, bu 200 dan oshiqni bildiradi.
Demak, 1982 yili 8 yoshli bir bola chekka bir qishloqda 200 dan ortiq bola yoki kishiga diniy ta'lim bergan.
Endi peshma-pesh savollar tug'iladi…
Birinchidan, sho'ro davrining qilichidan qon tomib turgan dahriyona siyosati 1982 yili 200 dan oshiq kishiga yashirincha diniy ta'lim olishga yo'l berib qo'yarmidi? Axir, 1984 yili otasiga janoza o'qitgani uchun bir akademik va bu marosimda qatnashgan bir necha ilmiy xodim O'zbekiston Kommunistik partiyasi XVI plenumi minbaridan turib so'zlangan ma'ruzada qattiq tanqid qilinib, jazolangan edi-ku.
Ikkinchidan, bu diniy ta'lim uchun 200 kishidan oshiq odam sig'adigan qaysi imoratdan foydalanildi ekan?
Uchinchidan, o'sha zamonda viloyatlarimizdan birining chekka bir qishlog'ida 200 dan oshiq kishi diniy ta'lim olish istagida bo'ldimikan?
To'rtinchidan, hatto, hozirgi kunda ham xususiy tarzda diniy ta'lim berish davlat qonuni bilan qat'iyan man etilgan, agar ruxsat berilsa ham, chekka bir qishloqda bugungi kunda ham 200 dan oshiq kishining kelib, diniy ta'lim olishiga kim kafolat beradi?..
Xalqimizda: “Mullaning aytganini qil-u, qilganini qilma!” – degan ajoyib maqol bor. Bu xalqdagi: “Garchi ba'zan o'zi amal qilmasa ham, mulla to'g'ri gapiradi”, – degan qat'iy ishonchning mevasi sifatida yaralgan hikmat.
Mulla kishining bunday “yog'li-yog'li” yolg'onlarni aytib tashlayverishi zamirida nima yotibdi?
Bizningcha, yo: “Mullaman-ku, nima desam, odamlar ishonib ketaveradi, aytaveraman”, degan maqsad, yo… yana odam nima deyishga ham hayronsan.
Kelinglar, xalqimizning: “Mullaning aytganini qil!..” – degan ezgu e'tiqodiga putur yetkazmaylik!
Sultonmurod OLIM,
O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan
madaniyat xodimi