O'zbekiston demokratiya yo'lida
O'zbekiston Parlamenti va mahalliy kengashlarga saylovlar jarayoni xalqaro kuzatuvchilar nigohida
27 oktyabr kuni O'zbekiston Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va xalq deputatlari Kengashlari saylovi bo'lib o'tdi.
Markaziy Saylov komissiyasining dastlabki ma'lumotlariga ko'ra, parlament quyi palatasiga Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati — O'zbekiston Liberal-demokratik partiyasidan 64 nafar, “Milliy tiklanish” demokratik partiyasidan 29 ta, “Adolat” SDP jami 21 ta, XDP 20 ta, Ekologiya partiyasidan 16 ta deputat saylandi.
Saylov jarayonini 850 dan ortiq xorijiy va xalqaro kuzatuvchilar kuzatib bordi.
Xalqaro kuzatuvchilar ta'kidiga ko'ra, saylovga yuqori darajada tayyorgarlik ko'rilgan, siyosiy tadbir ochiqlik va demokratiya prinsiplari asosida bo'lib o'tdi.
Mohd Faiz Abdulla,
Malayziya Strategik va xalqaro tadqiqotlar instituti raisi:
— 27 oktyabrda kunning birinchi qismida to'rtta saylov uchastkasiga bordim. Alohida ta'kidlayman, men bu yerda demokratiyaning juda sog'lom o'sishini kuzatyapman. Saylov komissiyasi mas'ullari o'z faoliyatida shaffoflikni ta'minlash uchun barcha sa'y-harakatlarni amalga oshirishdi.
Jarayonlarga umumiy baho esa yangi demokratiya va unga bosqichma-bosqich borilayotganidir. O'zbekiston juda yaxshi sur'atda bu yo'ldan odimlamoqda. Mana shunday oldinga siljish ham uning mustahkam poydevorga ega bo'lib borishining belgisidir.
Yana bir jihatni alohida ta'kidlab o'tish kerak. Fuqarolarning jarayonlarga faolligi yuqori darajada bo'ldi. Nafaqat O'zbekistonda, balki chet elda bo'lib turgan O'zbekiston fuqarolari ham jarayonlarda uyushqoqlik bilan qatnashdi.
Ayrim nufuzli saytlarni kuzatganimda, O'zbekistonning birgina Moskvadagi elchixonasida odamlar ovoz berishda qatnashish uchun uzun navbatlarda turganini ko'rdim. Bu ularning mamlakatda kechayotgan siyosiy voqealarga befarq emasligini tasdiqlaydi.
Intesar Abdulla,
Saudiya Arabistonining “Neprass” yangiliklar elektron nashri bosh direktori:
— O'zbekistondagi qator konferensiyalarda ishtirok etganman, ammo saylov jarayonlarini kuzatishda ilk bor qatnashdim. Mazkur jarayonlarda meni eng hayratga solgan jihat — bu O'zbekistonda elektron saylov tizimining yo'lga qo'yilgani bo'ldi.
Ushbu yangi tizimni fuqarolar uchun qulay imkoniyat hamda demokratik davlatdagi shaffoflikning yorqin namunasi deb bilaman. O'zim borgan saylov uchastkalarida yaratilgan sharoitni ko'rib xursand bo'ldim.
Shu o'rinda ta'kidlash kerakki, saylov uchastkalari bir nechta davlat maktablarida tashkil etilgan. Men ushbu maktablarni ko'rib, ularning xuddi xususiy maktablar kabi yangicha va zamonaviy qiyofada ekanligidan hayratga tushdim.
Shuningdek, men saylovgacha bo'lgan debatlarda qatnashib, jonli muloqot va muhokamalarni kuzatish imkoniyatiga ega bo'ldim.
Sarmad Ali,
Pokiston Senati a'zosi:
— O'zbekiston parlamenti saylovi jarayonlari dunyoning turli burchagidan kelgan 800 dan ortiq xalqaro kuzatuvchilar ishtirokida o'tgani quvonarlidir.
Bu o'z-o'zidan hukumatning ochiqligiga ishora qilmoqda. Boshqa xalqaro kuzatuvchilar bilan gaplashganimda ular ham xuddi shu fikrlarni ta'kidlashdi.
Saylovda ishtirok etuvchilar va kuzatuvchilar uchun barcha qulaylik va sharoitlar yaratilgan.
Dalia Oltuntepe,
“Niderlandiya-O'zbekiston” do'stlik jamg'armasi raisi:
— Bu mening O'zbekistondagi saylovlarda kuzatuvchi sifatida to'rtinchi marotaba qatnashishim. Mamlakatda ham, saylov jarayonlarida ham har safar ijobiy o'zgarishlar guvohiga aylanayapman. Birgina misol, targ'ibot kampaniyalarining ko'chalardagi bannerlardan boshlanganini ko'rib juda hayratda qoldim. Bu ovoz berish jarayonini yanada jonli qiladi, chunki har kuni odamlar ularni ko'radi, nomzodlarning chehrasi bilan tanishish imkoniga ega.
Yana bir muhim masala, men O'zbekistonda fuqarolik jamiyati kuchayib borayotganiga guvoh bo'ldim. Televidenieda nomzodlar o'rtasida bahslar tashkil qilingan va ular haqiqatan ham mavzularni juda jonli va jiddiy muhokama qilishdi. Bu ham O'zbekistonda saylov jarayoni faollashib borayotganidan dalolat beradi.
Bir nechta saylov uchastkalariga tashrifim chog'ida raqamli ovoz berish tizimi mavjudligini ko'rdim. Bu nafaqat ovoz berish jarayonlarida yengillik yaratadi, optimallashtiradi, balki uning shaffof o'tishiga xizmat qiladi.
Jarayonlarga yosh avlod tomonidan bo'lgan qiziqishning yuqoriligi e'tirofga loyiq. Yana bir men juda qadrlaydigan jihat — bu ayollar kvotasining 40 foizdan kam bo'lmasligidir.
Umumiy holat va jarayonlardan kelib chiqib aytishim mumkinki, O'zbekiston saylovi jarayonlari jahon standartidan ham yuqori. Shu nuqtai nazardan, menimcha, O'zbekiston Yevropa yoki G'arb davlatlari uchun ham namuna bo'la oladigan davlatga aylanish yo'lida juda yaxshi qadam tashlamoqda.
“Dunyo” AA