Vatan sendan ayrilgani yo'q

Usmon AZIM,

O'zbekiston xalq shoiri

 

 

 

 

 

 

AYoL

Bu ayol birovni sevmagan hali,

Shunchaki kimgadir berishgan erga.

Shunchaki farzandlar ko'rgan… Shunchaki,

O'zga bir nafasni his etgan she'rda.

 

Shunchaki saharda otlangan ishga,

Shunchaki  yig'lagan, shunchaki kulgan.

Shunchaki qorishib ketgan turmushga,

Shunchaki devorga boshini urgan.

 

“Yashash shu, o'ylagan ayol, yashash shu –

Dunyo yaralgandir shunday, yaralgan…”.

… Ne  uchun bu odam sochmoqda yog'du,

Nechun so'zlaridan otash taralgan?

 

Qaerda yashagan? Qanday yashagan –

She'rning otashidan bo'lmasdan ado?

Balki bu sahnaga uni boshlagan

Taqdir – bu ayolga etgani jafo…

 

Ayol esa tamom asirga tushdi –

Kechikkan taqdirni tanidi ayon.

Joyida turdi-yu falakka uchdi,

Joyida turdi-yu o'rtandi yomon.

 

Qalblarga o't sochib, ketdi She'r-odam.

Ketarda: – Mensiz ham xush qoling, – dedi…

Ayol bebaxtlikning hukmida bu dam –

Va shu bebaxtlikda baxtli ham edi.

16.02.2024

 

* * *

Taqvim adashmagan. Hali yanvar. Qish.

Bodomlar gullagan Boysun shahrida

Yanvar  bahor kabi yuritardi ish –

Ajib sinoatning sirli bahrida.

 

Bodomlar gullagan Boysun shahrida,

Barcha kuzlariga  bergani barham,

Hayot dengizining oshib sathidan –

Omonat jonini topshirdi akam.

 

Akam bu dunyoga qilmadi parvo!

Barcha fasllarda – monandi bahor –

Ko'nglini  barchaga sochdi, xudo-yo,

Ko'rganga mehrini berdi beozor.

 

Bahor akam manim!..  Fasllar bekor!

Dunyoga chiqsa gar  dil ochib – bekam,

Saraton bilan ham so'zlari – bahor,

Tiyramoh yetsa ham suhbati – ko'klam.

 

Ezgulik hech qachon bo'lmagay afgor!

Negadir qish ishin  Egam tuzatdi:

Yanvarda yetishdi nogahon bahor  –

Akamni bodomlar gullab kuzatdi.

 

17.02.2024

 

 

DOVON. POEZD

Tog'lar kechgan soy so'lu sog'i

Temir yo'llar bilan eshilgan.

Poezd chiqar otilib, tog'ning

Qornidagi qora teshikdan.

 

Tahlika yo'q vagonda.  Zarra

Zo'riqish yo'q. Charchog'u “uf” yo'q.

Soat necha? Yaqindir marra.

Tik yo'llarda qolgan mag'lub yo'q.

 

Yo'l kunlarni aylamas talab,

Zumda bitdi Toshkentda yumush.

Otabekni kutmas haftalab,

Marg'ilonda o'rtangan Kumush.

 

Dovonlarning vahmi yo'qolgan…

Allaqanday  sho'x suhbat boshlar –

Dovon oshish lazzatlaridan

Ayro tushgan betashvish  yoshlar.

 

Bu yigitlar aqlli. Bir zabt! –

Barpo bo'lar o'nglarida tush…

Otabekni kutmas haftalab,

Marg'ilonda o'rtangan Kumush.

 

Ammo ko'nglim mast edi – bemay! –

Dovonlarning dostonligida!..

Allaqanday xavotir borday

Diydor ko'rish osonligida.

20.02.2024

 

QO'RQINCh

Ey, o'rtandim!

Sog'inganim sog'ingan!

She'rni ichsam ham,

Sog'inchim qonmas!

Bu sog'inchda o'lib ketaman

Bir kunmas-bir kun!

 

Senga yetolmayapman,

Parvardigor!

21.02.2024

 

* * *

Hayvonlar ko'paydi bu dunyoda.

Xudodan qo'rqmas hayvonlar.

Yana barchasi odam qiyofasida.

Ammo menga ayon-ku ular!

 

Mana,

Or-nomusni,

halollikni,

imonni –

bori gul dunyoni yeb,

Payhon qilib o'tishyapti.

 

Hayvonlar!..

To'ymaydi bular!…

21.02.2024

 

YaShIL QARTA

Ketaverasanmi?

Qorning to'ysa, bo'ldimi?

 

Tashlab ketayotganing

Axir,

Vatan.

 

Nega yig'lamaysan?

Nega “oh” urmaysan?

 

Ketaver.

Vatanni tanimagan,

Ketaver…

 

Vatan

Sendan ayrilgani yo'q.

 

Vatan qutuldi sendan,

Qutuldi…

21.02.2024

 

XOTIRA

Bolalik dashtu tuz oralab o'tdi.

Tog'lar orasida yashadim, so'ngra

Qaro yer – ajdarho – otamni yutdi –

Uch yoshda edimmi? Yig'ladim ho'ngrab.

 

Dashtda o'roq o'rdim. Tashidim somon.

Ro'zg'orning tashvishi boshimga do'ndi.

Mol-holning ortidan yugurdim sarson –

Onam yig'lamasin – har korga ko'ndim.

Hozir ham esimda g'amning siyog'i,

Elkasi silkinmay yig'layotgan hol –

Ko'ksimdan o'tdi vaqt – molning tuyog'i –

Mitti jonimga ham rahmi yo'q qattol.

 

Dashtning har qiyog'i yodimda qolgan,

Ko'klami, quvrashi, xasligi – turfa.

Dard she'rga yetmasdi. O'rtanib tolgan

Yuragim  muttasil ko'chardi “uf”ga.

 

Osmondan tushmagan hech kim! Xotira

Bo'g'zimga tiqilar – aqlidan ozgan.

She'rlar menikimas.   Ho', o'sha bola

Goh kulib, goh yig'lab yozgani-yozgan…

23.02.2024

 

* * *

Yo'qliklaring yaxshi.

Seni yo'qlab

She'r yozaveraman,

Yozaveraman…

29.02.2024

 

* * *

Ishga ketdi barcha, tashvishga…

Kresloga cho'kkancha og'ir,

Ko'chganimi bir sokin tushga –

O'tiribman ko'z yumib hozir.

 

Va shu tanho o'tirishimda,

O'ylarimni ruhimga artib –

Hatto o'zim sezmas arshimda,

Bermoqdaman yurakka tartib.

 

Allaqanday – solmay ovoza –

Men o'zimga taralayapman.

O, naqadar yuragim  toza…

Yana qayta yaralayapman.

29.02.2024

 

* * *

Tunda tortib qo'yadi

Derazalarining pardalarini.

 

Mahkamlab qo'yar –

Na osmon ko'rinar,

Na yulduzlar…

 

Tunda ixtiyori

O'zidan ketadi, axir,

 

Tunda armonli tushlar

Podshohdir unga…

 

Yulduzlar sori

Uchib ketishidan qo'rqib –

 

Tunda tortib qo'yadi

Derazalarining pardalarini.

 

02.03.2024

 

AYaMAJUZ

Bu kun juda ovora –

Bahoru qishga talash.

Tomda chalar tarona

Ayamajuz – devona –

Qoru yomg'ir aralash.

 

Ayamajuz – sho'r kampir!

Yanvari tashlab ketgan,

Fevrali tashlab ketgan…

Ayamajuz – zo'r kampir –

Qahri bahorga yetgan.

 

Ayamajuz – ko'r kampir!

Bahor kelganin sezmay,

Sovuq ishidan bezmay  –

Bu kunni aylar talash,

Qoru yomg'ir aralash…

04.02.2024

 

* * *

Sen taraf ketgan xayol  –

ko'changda sarson   kezdi-yo,

Uy nogoh  ochdi  eshik,

ko'ngli ne holni sezdi-yo.

 

Sen bu uydin ko'chgan erding.

Mung shamoli yeldimu?

Eshigingni ochg'ani,

armonda sog'inch keldimu?

 

Tushga mengzar bu ko'cha –

sehringni tashlab ketding-o!

Kelsa yor mung'aymasin  –

mehringni tashlab ketding-o!

08.03.2024

 

 

UMR FASLLARIDA SENGA YoZILGAN MAKTUBLARDAN  PARChALAR

“Sen xotiraga borasan,

uchrashsak,

izillab

yig'laydigan xotiraga”…

 

“Sen yurakka  borasan,

ilhomning mavjiga qorishgani –

yurakka

borasan”…

 

“Sen armonga borasan –

tanho tunlarimning

ilojsiz

“uh”lariga”…

 

“Sen g'ussamga  borasan –

she'rdan ham

yashirgan

faryodlarimga”…

 

“Sen she'rimga borasan –

so'nggi nafasimdagi

she'rimga”…

 

“Sen yozolmagan she'rimda qolasan –

o'layotganimda,

birga

jon beradigan

she'rimda”…

10.03.2024

 

IRSIYaT. ILDIZ

Yurakda aylanar  qay  kuch gupirib,

Ruhimni o'rtaydi qay armon yuqi?

Nogahon yetadi sog'inch ufurib,

Olis-olislarning bezovta “uf”i…

 

Tumanday tarqagan meros xotira

Qa'tidan bir sitim  undov  enadi –

Bu chorlov ortidan – nogoh  dovdirab –

Masalan, Oltoyga ketgim keladi.

 

Ot surib Shivirdan G'arbga kelyapman

Shamolga o'ralib,  ilashib she'rga.

Ana, Alpomishni kuylab beryapman,

Dashtimda adashgan   so'qir Homerga….

 

Qipchoq dashtlarida o'ynoqlar har yon –

Hali ham –

“qur–ey”ining mast-asov mavji…

Uyurlar ortidan boqadi, vayron

Moziydan uzilgan ko'nglimning ranji.

 

Qorong'u tushdimi?  Lovullar gulxan.

Turkiy shevalarda gurkirar suhbat…

Davraning chetida bordayman men ham,

Negadir anglayman – borman to abad.

11.03.2024

 

* * *

Yomg'ir. Tong otar.

Derazamda

tomchilar changi.

Ko'z o'ngimda ivib yotar

Kuzning sap-sariq rangi.

 

O, ividi manim ko'nglim ham!..

Yuragimga bo'ldi bir balo  –

O'z-o'zidan bosib keldi g'am,

O'z-o'zidan yig'ladi dunyo.

 

Bir uzluksiz o'rtanish  qalbda…

Yana nelar o'yladi taqdir?

Chaqmoq kabi sochilib – shartta! –

Bahor bo'lgum kelar negadir.

12.03.2024