“Yuksalish” harakati raisi – Bobur BEKMURODOV: “Muammolar yechimini topishga ko'maklashish – asosiy vazifamiz”
Islohotlar rivojlanish sari tashlangan qadamdir. Ular negizida xalq manfaatlari va himoyasini ta'minlashdek ustuvor vazifalar ilgari suriladi. Ushbu xayrli ishlarni amalga oshirishda bir qator tashkilotlar asosiy ijrochi, ko'makdosh hisoblanadi. Bulardan biri 2019 yildan beri O'zbekistonda faoliyat yuritayotgan “Yuksalish” harakatidir. Bugun biz ushbu harakatning faoliyati bilan yaqindan tanishish maqsadida tashkilot raisi Bobur Bekmurodov bilan suhbatlashdik.
— “Yuksalish” harakatining nima ish bilan shug'ullanishini hamma ham bilavermaydi. Barcha uchun muxtasar tarzda ushbu harakat faoliyati haqida tushuncha berib o'tsangiz. Shuningdek, keyingi paytlarda sizlar amalga oshirgan ishlar haqida ham qisqacha so'zlab bersangiz.
— “Yuksalish” harakati o'z nomi bilan jamiyatni yuksaltirish, davlat organlarini islohotlarda qo'llab-quvvatlash, progressiv yuksalish g'oyalarini jamiyatimizga, mamlakatimizga olib kelishda xizmat qiladigan tashkilot desak bo'ladi. Bizning faoliyat yo'nalishlarimiz ham “Yuksalish” nomi bilan bevosita bog'liq.
Harakatning faoliyatiga to'xtalsak, birinchi navbatda mamlakatimiz rahbarining olib borayotgan keng ko'lamli islohotlariga jamoatchilikni, odamlarni jalb qilish, uning asl mohiyatini tushuntirish, davlatning strategiyasi doirasida kelgusida erishmoqchi bo'lgan maqsadlari haqida xalqimizga axborot berish bizning asosiy vazifalarimizdan hisoblanadi.
Odamlar bilan muloqot qilish, jamoatchilikka batafsil axborot berish, islohotlarning ochiqligi va shaffofligi — bu yangilik desak ham bo'ladi. Bilamizki, bundan biroz ilgari davlatimizda yopiqlik siyosati mavjud edi. Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev mamlakatimizga rahbar bo'lib kelganlaridan so'ng ochiqlik tamoyillari hamma jabhada joriy etila boshladi. Shundan so'ng davlat uchun o'zining so'zini jamoatchilikka yetkazishga institutlar, maydonlar kerak bo'ldi. Bunda “Yuksalish” harakati maydon sifatida faoliyat olib bormoqda.
Bizda jamoatchilik nazorati ham mavjud va u joylarda islohotlarning qanday yo'sinda borayotgani va ularga xalqning munosabati qandayligini o'rganadi, Prezident topshiriqlari hududlarda amaldorlar tomonidan to'g'ri bajarilayotganini ham nazorat qiladi.
Har oyda respublika miqyosida kamida 2-3 ta tadqiqot va monitoringlar o'tkazamiz. Xalqimizni qiynayotgan masalalar, ichimlik suvi muammolari, yo'llar, maktablar, tibbiyot muassasalarining qurilishi va faoliyatidagi qonun ijrolari qanday bajarilayotganini doimiy o'rganib boramiz. Natijalarni Prezident Administratsiyasiga, Oliy Majlis, Vazirlar Mahkamasiga tanqidiy shaklda kiritib turamiz.
Shuningdek, biz “Aql markazi” sifatida ham faoliyat yuritamiz. Jamiyatni qiynayotgan turli muammolarni davlat va jamiyatning kun tartibiga olib chiqamiz, ya'ni ma'lum bir muammoni chuqur o'rganib, shu asosda maqbul bo'lgan yechimlarni tegishli tashkilotlarga beramiz.
Shu bilan birga, jamoat tashkiloti sifatida xayriya ishlarini ham olib boramiz. Masalan, ikki yil avval “Hayot ulash” aksiyasini boshlagan edik. Bunda 10 ta hududda quduqlar qazish va odamlarga suv yetkazish ishlarini olib bordik. Bunda tadbirkorlar, homiylar ko'mak bo'lishdi. Bilasizmi, bizning o'zbek xalqimiz juda ham ko'ngli ochiq, saxiy el. Biz shunday fikrga keldikki, O'zbekistonda mavjud suv bilan bog'liq muammolarni bartaraf etsak, suv inshootlarini qursak, xalqimizga suv yetkazib bersak, ularning og'irini yengil qilgan bo'lamiz, degan niyatda ushbu loyihani e'lon qilgan edik. Yana bir loyihamiz — “Biz donormiz” aksiyasi bo'lib, 2 yildan buyon o'tkazib kelinmoqda. Biz Respublika qon quyish markazi va boshqa hamkorlar bilan birgalikda ushbu aksiyani e'lon qilgandik. Yilda uch-to'rt marta o'tkaziladi. Birinchi yilda 500 litr qon yig'ilgan edi. Ayni paytda esa “Yashil makon” nomli umummilliy loyihani olib bormoqdamiz.
— Ma'lumki, yurtimizda ta'lim-tarbiyaga juda katta e'tibor qaratilmoqda. Xususan, o'rta maktablardagi ta'lim-tarbiya sifatini oshirish yuzasidan keng ko'lamli islohotlar olib borilayotir. Bu borada “Yuksalish”ning o'rni va vazifalari qanday bo'lyapti?
— Biz odamlarni qiynayotgan barcha sohalarda ularga ko'mak berishga harakat qilamiz. Shuningdek, ta'limda ham. Bizning ta'lim borasidagi eng muhim vazifamiz — “Ta'lim to'g'risida”gi qonun ijrosini ta'minlashga hissa qo'shish. Umuman, ta'lim doirasidagi jamiki qonunlar ijro etilishi shart va zarur. Masalan, joylarda pedagoglarga oid qonunlar yaxshi ishlamaydi. Majburiy mehnat yoki “Open byudjet” dasturlariga o'qituvchilar jalb qilinishi holatlari kuzatilmoqdami-yo'qmi, biz buni nazorat qilib boramiz. Olingan natijalarni yuqori tashkilotlarga yetkazib turamiz. Yoki biror kapital ta'mirlanishi kerak bo'lgan maktab vaqtida foydalanishga topshirilmasa, noroziliklarga sabab bo'ladi. Biz buni aniqlab boramiz.
Ta'lim bu — uzoq vaqt investitsiya qilinadigan va natijasi ham uzoq vaqtda bilinadigan sohalardan biri. Biz pedagoglarning mavqeini oshirish, turmush sharoitini yaxshilash, yangi maktablar qurishga e'tibor berishimiz kerak.
— Juda katta ko'lamda ish olib borilar ekan-ku. Bu faqat hisobot ko'rinishida bo'lmasa, yaxshi. Yana bir mulohaza: qancha baland inshootlar qurmaylik, qancha yo'llarni ravon qilmaylik, asosiy kuch odamlarning ilm olishida bo'lib qolaveradi. Sizningcha, bugun yoshlarning necha foizi kitob o'qiydi? Bu borada ham silar tomoningizdan birorta o'rganish olib borilganmi? Gazeta-jurnallar mutolaasi bo'yicha-chi?
— Jamiyatning necha foizi kitob o'qishi davlatning madaniy, ilmiy salohiyatini ifodalaydi. Rivojlangan mamlakatlarda kitob o'qish foizi rivojlanayotgan davlatlarga nisbatan yuqori bo'ladi. Jamiyatimizda “Kitob o'qib kim bo'lar eding?” kabi qarashlar ham bor. Lekin kitob o'qish orqaligina biz dunyoqarashi keng, qadriyatlari mustahkam bo'lgan jamiyatni yarata olamiz. Kitob o'qish orqaligina jamiyatda tolerantlik, to'g'ri yo'lni tanlay bilish, halollik kabi qadriyatlar shakllanadi. Ochiq aytish kerak, bizda kitob o'qish darajasi maqtangulik emas. Ammo qarashlar o'zgarmoqda. Yurtboshimizning kitob o'qish bo'yicha tanlovlar, musobaqalar o'tkazilishini e'lon qilganliklari muhim qadam bo'ldi. Kitob o'qigan yoshlarga avtomobil berilayotganligi ijobiy tendensiyalardan biridir. Bugungi jadal taraqqiyot kitob o'qigan odam jamiyatda o'z o'rnini topishini isbotlamoqda. Kitob insonning har bir sohada yetuk va kerakli kadr bo'lishida muhim manba.
Endi gazeta-jurnallarga to'xtalsak. Dunyoda gazetalardan chuqurroq ilmiy bilim olishga intilgan odamlar foydalanadi. Masalan, “Washington Post” jiddiyroq mavzularni topish uchun o'qishsa, yangiliklar uchun ulardan foydalanmaysiz, ijtimoiy tarmoqlardan topasiz. Hozirda nafaqat bosma nashrlarni, balki tezkor xabarlar uchun internet nashrlarni ham o'qib borish kerak. Hozirda gazeta va jurnallar ham raqamlashmoqda. Masalan, biror maqolani saytdan pulga sotib olib o'qish mumkin. Zamonga moslashish kerak. Bizdagi nashrlar ham tezroq raqamlashgan tizimga o'tishi kerak.
— “Yuksalish” harakatining o'zi qaysi nashrlarga obuna bo'lgan?
— Biz o'zimiz har oyda obuna ko'rinishida bo'lmasa ham, markaziy nashrlar bilan tanishib boramiz. O'zbekistonda gazeta-jurnallarning rivojlanishi tarafdorimiz.
— Demak, tashkilot birorta gazetaga obuna bo'lib o'qib bormas ekan-da?
— Obuna bo'lganmiz, lekin ko'p emas. Aytamiz (yordamchisini ko'rsatib), sizga ma'lumot berishadi. (Rahbar yordamchisi ham yelka qisib qo'ydi, xalos. Demak, tushunarli G.I.)
— Yaqinda ijtimoiy tarmoqlarda sizning Rossiyada ishlayotgan yurtdoshlarimizni kamsitish holatlariga jiddiy munosabatingiz e'lon qilingan edi. Buni olqishlaymiz. Haqiqatan ham, mehnat muhojirlariga bo'lgan tahqirlovchi munosabatlarga jim qarab turish kerak emas. Bizning yurtda esa aksincha, bunday narsalar mutlaqo uchramaydi. Sizningcha, bunday ikki xil munosabatga sabab nimada?
— Ma'lumki, O'zbekiston Rossiya bilan ittifoqchilik, mustahkam do'stlik munosabatlarini o'rnatgan. Biz uchun bu davlat ham an'anaviy, ham manfaatli hamkor. Buni hech kim inkor qila olmaydi. Turli davlatlarda tashkilotlar, amaldorlarning xorijdan kelgan migrantlarga munosabatlari yomon ekanligining guvohi bo'lmoqdamiz. Xususan, Rossiya davlat idoralari bu borada ish faoliyatini qayta ko'rib chiqishi kerak. Vatandoshlarimiz halol mehnati bilan pul topyapti va ularga nisbatan insoniy munosabat ko'rsatish tegishli davlatlarning yuridik majburiyati hamdir. O'zbekiston esa bu borada dunyoga namuna bo'la oladi. Yurtimizga kelgan sayyohlar, mehmonlar va ishchilarga doim yaxshi munosabatda bo'linadi. Yaqinda Rossiyadan juda ko'plab ishchilar keldi. Biz ularni “relakant” deb ataymiz. Ular turli sohalarda ishlashmoqda. Bizning jamiyatimizda ularga nisbatan salbiy qarashlar yo'q. Rus madaniyatini hurmat qilamiz. Mamlakatimizda yuzdan oshiq boshqa millatlar bilan, necha asrlarki, birga yashab kelamiz. O'zbekiston bag'rikenglik borasida dunyoga o'rnak bo'la oladi.
— Tashkilotning kelgusi katta rejalari haqida to'xtalib o'tsangiz.
— “Yuksalish” harakati kelgusi yilda ham o'z faoliyatini jadallashtirib, yangi vazifalarni amalga oshirishni rejalashtirmoqda. 2024 yil 26 avgustda qabul qilingan Prezident farmoniga ko'ra, endilikda har yili jamoat kengashlari faoliyati samaradorligi baholanadi. Ushbu tadqiqotlar natijalari “Yuksalish” harakatining rasmiy manbalarida e'lon qilinadi.
Shuningdek, “O'zbekiston-2030” strategiyasini “Atrof-muhitni asrash va “yashil” iqtisodiyot yili”da amalga oshirish bo'yicha Davlat dasturi loyihasi yuzasidan respublika bo'ylab 20 ta jamoatchilik muhokamasi, davlat dasturida belgilangan vazifalarning borishi hamda jamiyatda dolzarb bo'lib turgan mavzularda Oliy Majlis Senati bilan hamkorlikda jamoatchilik eshituvlari, 8 ta mavzuli jamoatchilik monitoringi o'tkazish ko'zda tutilgan.
O'zbekistonda ijtimoiy tadbirkorlikni rivojlantirish va ijtimoiy tadbirkorlarga ko'maklashish maqsadida 25 ta ijtimoiy tadbirkorlik loyihasini amalga oshirayotgan tadbirkorlarga mutaxassislarni jalb qilgan holda treninglar o'tish, “Hayot ulash” aksiyasi doirasida 2 ta viloyatning chekka hududlarida aholini ichimlik suvi bilan ta'minlash uchun quduqlar qazish, respublika bo'ylab 2000 dan ziyod aholini ichimlik suvi bilan ta'minlash kabilar ham rejalashtirilgan.
Suhbatdosh: Guli IKROM qizi.