Ватан деган Ватан бўлажак

Farida AFRO'Z

Muallif haqida:

Farida AFRO'Z — 1956 yili Qo'qon shahrida tug'ilgan. Qo'qon davlat pedagogika instituti (hozirgi Qo'qon davlat pedagogika universiteti)da tahsil olgan. “Qirq kokilligim”, “Iztirob ko'ylagi”, “Tunlar isyoni”, “Ko'zim manim…”, “O'zimdan o'zimgacha”, “Ushshoq”, “Tasbeh”, “O'sha kun bugundir” singari qator kitoblari nashr etilgan. She'rlari rus, turk, ingliz, nemis, fransuz, fors, uyg'ur, ozarbayjon, gagauz, xitoy, koreys kabi xorijiy tillarga tarjima qilingan.

1999 yili “Shuhrat” medali, 2017 yili “Do'stlik” ordeni, kuni kecha “O'zbekiston Respublikasida xizmat ko'rsatgan madaniyat xodimi” faxriy unvoni bilan taqdirlandi.

* * *

Dalaning qoq o'rtasida,

saraton mavjida, tut soyasida,

go'dagini bag'riga bosgan

juvon —

mening Vatanim.

G'o'zasining gullarin o'pib,

har egatga jon terin to'kib,

paxtasining kulganin ko'rib,

ko'zlariga yosh olgan

dehqon —

mening Vatanim.

Yoz chillasi doshqozonida

qovurdoqdek qovurib, garmselda sovurib,

shimolga ham shaftoli tutgan

bog'bon —

mening Vatanim.

Qish-qirovli tunlari bedor,

qashqirlarga bermay omonlik,

qo'zichog'in qo'yniga solib,

xirgoyisi darani tutgan

cho'pon —

mening Vatanim.

Bobosining belbog'in

adolatning bayrog'i qilib,

“Halol, halol, halol!” deya

raqibining kuragini yerga bosgan

polvon —

mening Vatanim…

Millatim, yurtim — oriyatim deb,

tinchlik muddaomdir, pok niyatim deb,

temuriy tulporin minib,

ko'kragini o'qqa tutgan,

yalangto'sh sulton —

mening Vatanim!

MAQOLNOMA ShE'R

Yaxshi noming yomon qilgan

Do'stlaringdan do'st chiqmas,

Etti o'lchab bir bor kessang,

Laxtagingdan ko'st chiqmas.

Kecha-kunduz senga oshno

Bo'lsa agar bir donish yor,

El og'ziga elak tutar,

Hech nojo'ya so'z chiqmas.

Qilgan ishing rejali gar,

Bosgan izing xayri qutlug',

Qosh qo'yarsan va lek ammo,

Aslo-aslo ko'z chiqmas.

Fursat shoshar, vaqt g'animat,

So'roqlarga javobing bor,

Diling ezgulikka shaydirki,

Nolang ham sust chiqmas.

Farid Afro'z, fikring tuzat,

Fikr dunyoning mehvari,

Aytarlaring mag'zi to'q gar,

Ming chaqsa ham puch chiqmas.

* * *

Baxtning qushi qo'ndi, elim, boshingga,

Har yonda tantana qilar adolat.

Endi dunyolar ham kelar qoshingga,

Yurtboshing fayz bersa, gullagay davlat.

Yana nima kerak senga, birodar,

Masjidlar duoda, maqbara uyg'oq.

Aslo tosh otolmas hech bir darbadar,

Yurtboshing mard bo'lsa,

nomardlar yiroq.

Endi sen chin so'yla, yashagin ro'yrost,

Xiyonat qilma, bas, o'zbek, o'zlikka.

Sadoqat ko'rsatib ajdodlarga xos,

Yurtboshing poklagan halol tuzluqqa.

Vatanni sev chindan, onang axir u,

U otang emasmi, qoningda oqqan!

Beshikda jilmaygan bolang axir u,

Yurtboshi jonida olovlar yoqqan.

Elim, o'z baxtingni tanisang bo'ldi,

Adashma, chalg'ima, hushyor, zukko bo'l.

Ko'ksing erk quyoshi nuriga to'ldi,

Yurtboshing qadami — jannatlarga yo'l.

UChINChI RENESSANS —

UChINChI TO'LQIN

Mening tomirimda qonim musaffo,

Buyuklar sururi, ruhi oqadi.

Tarixdan so'z ochsang, mudroq taningda,

Ajdodlar sharafi olov yoqadi.

Olamni yoritdi ilm, fasohat,

Yusuf Xos Hojibdan boshlangan bilig.

“Ma'mun” ustunlari aytadi alla,

Xorazmiy yasagan tebranar beshik.

Forobiy g'ijjagi bashorat berar,

Yassaviy taqvosi, hikmatlaridan.

Dunyoni uyg'otib sadolar kelar,

Beruniy kashf etgan xilqatlaridan.

Termiziy, Farg'oniy, Zamaxshariylar,

Tosh qalblar qa'riga bitdilar bitik.

Qorong'u ko'ngillar yorishdi birdan,

Fikrlar tirildi, tafakkur tirik.

Tovonda qon bilan Imom Buxoriy,

Jonlarga hadisni naqshinday o'ydi.

Ibn Sino keldi, hayratda jahon,

Dunyo yarasiga malhamlar qo'ydi.

Yillar o'tdi, kurash, janglar, istilo,

Kimlar kelmadi axir qilichin qayrab.

Sohibqiron Temur — adolat tongi,

Go'yo quyosh chiqdi nurlarin tarab.

So'z mulki sultoni — hazrat Navoiy,

Shoiri ulamo, shoiri baqo!

Boburiy nafosat, boburiy hikmat,

Asrlar so'nmaydi, berar aks sado.

Mustabid zamonlar, endi xayr-xo'sh,

Elim ozod, hurdir, yurt esa obod.

Har lahza yashamoq baxt endi bunda,

Niyatlar go'zaldir, go'zaldir hayot!

Bugun na'ra tortar uchinchi to'lqin,

Tomirda ko'pirar ajdodlar shaxti.

Bugun omon bo'lsin ilmu fan ishqi,

Haqning inoyati — saltanat taxti!

* * *

Ustozning

qo'lidan

suv ichganlarning

Ko'kayi bog' bo'lar, bog'iston bo'lar.

Bu chaman bag'rida har qush donishmand,

Har chechak bir hikmat, diliston bo'lar.

Ustozning

mehrida

hayot mujassam,

Tomirda nur oqar, olov tafakkur.

Bu rangin dunyoning kamalaklari

Joningga jon berar, beradi surur.

Ustozning

izlari

jannatga boshlar,

Behishtning ifori tutar har yonni.

Biz axir insonmiz, hazrati inson,

Biz uchun yaratmish jumla jahonni.

Ustozning

ko'zi-la

boqsang olamga,

Yuraging kengayar, oy, quyosh bo'lar.

Nigohing sipqorar koinotlarni,

Yer shari kaftingda bir to'ptosh bo'lar.

IQROR

Ustoz Xurshid Do'stmuhammadga

Yo'lingga chiroqlar tutadi,

Kelmasing bilsa ham kutadi,

Qadrsiz, qadringga yetadi,

Dunyoning eng yaxshi odami.

Yo'g'ingdan borliqlar yasaydi,

Shoningga yorliqlar to'shaydi,

Kaftlari otangga o'xshaydi,

Dunyoning eng yaxshi odami.

U borki, tog'laring ko'rkamdir,

U borki, har kuning ko'klamdir,

Darbadar kemangga yelkandir,

Dunyoning eng yaxshi odami.

Shamolda tebrangan anordek,

Yorilib tinglaydi yorondek,

Soyasi ming yillik chinordek,

Dunyoning eng yaxshi odami.

Yurganda maysalar kularlar,

So'z aytsa, qumrilar tinarlar,

Ko'ksiga in qurgan turnalar,

Dunyoning eng yaxshi odami.

Daryo u — irmoqlar shoshguvchi,

To'lqindir qirg'oqdan toshguvchi,

U ishqdir — haddidan oshguvchi,

Dunyoning eng yaxshi odami.

Ruhingga quvvat ham o'shadir,

Eng jonon suhbat ham o'shadir,

Topganing hikmat ham o'shadir,

Dunyoning eng yaxshi odami.

* * *

O'ylabmanki,

Boshimda porlagan otam

Quyosh qancha tursa, turaveradi.

O'ylabman,

Onamning joni qirqtadir,

Yonimda bittasi yuraveradi…

O'ylabmanki,

Bolalik kunlar tugamas,

Mangu dalalarda chopaveraman.

O'ylabman,

Go'shangam osmonu falak,

Bulutlarni to'shab yotaveraman.

O'ylabmanki,

Yorginam yorlik qiladi,

Tashlab ketolmaydi o'lmasdan avval.

O'ylabman,

Jigarlar ozor bermaydi,

Bolalarim baxti to'kisu tugal.

O'ylabmanki,

Fursatim ixtiyorimda,

Vaqtni quvsam, albat, yetib olaman.

O'ylabman,

Taqdirni o'zgartib bo'lar,

G'amdan kechaman-u ishq-la qolaman.

O'ylabmanki,

Hayotning tutgani sharbat,

Zaharlar ichmayman do'stim qo'lidan.

O'ylabman,

Orzular — uchqur chavandoz,

Hasadning itlari chiqmas yo'lidan.

O'ylabmanki,

Armonning manzili boshqa,

Men bilan tutashmas yo'llari aslo.

O'ylabman,

Ayriliq bizga xos emas,

Yaqinlarim o'lmas, bo'lmayman judo.

O'ylabmanki,

Tashvishlar tugar bir kuni,

Ko'nglim-la ketaman ko'ngilzorlarga.

O'ylabman,

Daryoday yuragim bilan

Hayqirib kiraman ko'ksi bog'larga.

O'ylabmanki,

Egnimda shoirlik to'ni

Avliyo yopingan xirqapo'sh misol.

O'ylabman,

So'zlarim eshitar dunyo,

Tinglangani kabi hazrati Bilol.

O'ylabman… Yo'q!

O'yimga yetmadim bugun,

Ki titrab tursa ham kaftimda olam.

O'ylabman…

Tushundim, yo, Tangrim, kechir,

Odamlik qilibman, men nodon Odam!

KEChA EDI U,

BOLA EDIM MEN…

Gulqog'ozdan varraklar yasab,

Dalalarda tinmay chopardim.

Atirgulning ochishin poylab,

Gul tagida uxlab qolardim…

Kecha edi u, bola edim men…

Opam aytgan ertaklar ichra

Semurg' bilan ko'kda uchardim.

Men o'zimcha Oybarchin, Zumrad,

“Yoril tosh”ni borib quchardim…

Kecha edi u, bola edim men…

Qovog'ari uyasin kovlab,

Cho'pak sanchib, buzib qochardim.

Kapalakning xollarin sanab,

Men o'zimcha dunyo ochardim…

Kecha edi u, bola edim men…

Boychechakdan gulchambar yasab,

Sigirimning shoxin bezardim.

Qum dalada oyoqlar kuyib,

Misli sayyoh, jahon kezardim…

Kecha edi u, bola edim men…

Bugun esa…

Bolaman hamon…

Yuzlarda ajin, sochlari oppoq.

Yurak esa, ha, o'sha-o'sha!

Kunlar esa… G'urbati ko'proq!

Bu g'urbatlar zalvorin ko'rib,

Hatto shamol erkin yelmaydi.

Qiziq, ongim ulg'aygan sayin

Sira katta bo'lgim kelmaydi!

Mening ko'nglim fasli bahordir,

Gul rangida, ishqning rangida.

Hali umr uzundan-uzoq,

Hali bulbul sayrar tongida!

Ming aylansa bu charxi davron,

Yana bola bo'lmoq mushkuldir.

Ammo senga, Ey, Qodir Egam,

Bola ko'nglim uchun shukurdir!!!

MADHIYaMIZGA MADHIYa

Qadim-qadim zamonlarda

Yurtga kelgan har bir donish,

Eng avvalo, shu millatning

Qo'shig'ini tinglaganmish.

Magar eli farovondir,

Magar ozod va hurlik yor.

Qo'shig'ida kuylar xalqi,

Qo'shig'ida baxti bisyor.

Alla aytar onalari,

Qut-baraka tilar yurtga.

Yor-yor deydi yorlarini,

Jo'mardlari qaytmas ortga.

Madh etadi bor-budini,

Ko'ngilni hech aldab bo'lmas.

Vatan — obod, Vatan — erkli,

Qo'shiqlari mahzun o'lmas.

Kel, ey, dunyo, kel, ey, jahon,

Madhiyamiz tingla bir bor.

O'zbeklarning boshida toj,

O'zbekiston degan diyor!

* * *

Burgut bo'lsang, samoviy parvozingda uch,

Ohumisan, tog'u tosh qoyalaring quch,

Ey, sen, fitna, razolat — xayollari puch,