Gazetasi yo'q millat tilsiz insonga o'xshaydi (“Ovozi tojik” gazetasi 95 yoshga to'ldi)
Markaziy Osiyoda xabar va yangiliklarning gazeta va jurnallarda chop etila boshlaganiga 100 yildan ortiq vaqt o'tdi. Texnik imkoniyatlar cheklangan, soha mutaxassislari kamchilikni tashkil etgan bo'lsa-da, o'tgan asrning birinchi choragidan boshlab bir guruh erkin fikrlovchi, ma'rifatparvar ziyolilarning sa'y-harakati bilan ko'pgina gazeta va jurnallar nashr etila boshlagan.
Jumladan, mintaqamizdagi yoshi ulug' gazetalardan sanalgan “Ovozi tojik” nashri 1924 yilning 25-avgustida ilk bora chop etilgan. Ayni paytda “Ovozi tojik” gazetasi tahririyati a'zolari ro'znomaning 95 yilligini nishonlashmoqda.
Mabodo bir asr oldingi gazeta va jurnallar hayotiga nazar solsak, ularning taqdiri bir xilda kechmaganligiga amin bo'lamiz. Shu jihatdan iftixor bilan ta'kidlash mumkinki, “Ovozi tojiki kambag'al” (gazeta dastlab shunday nomlangan) ro'znomasi XX asr boshlaridagi dastlabki nashrlardan farqli ravishda zafar quchgan edi.
“Ovozi tojik” dastlab Samarqandda chop etildi. Tahririyatda malakali ishchi-xodimlar faoliyat yuritdi. Gazetaning ixlosmandlari ko'payib bordi. Uning dastlabki sonlaridan boshlab sahifalarida yangi davr tojik adabiyoti va ushbu ro'znomaning asoschisi Sadriddin Ayniyning ma'rifat va ma'rifatsizlik to'g'risidagi maqolalari berib borilgan.
Aytish joizki, “Ovozi tojik” davriy nashr sifatida sobiq komfirqa bilan bir qatorda respublika hukumati rasmiy nashri ham edi. Ushbu yillarda gazeta turli vaziyat va ziddiyatlarga duch kelgan paytlarni ham boshdan kechirdi.
Mustaqillik yillaridan boshlab O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi va O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi “Ovozi tojik”ning bosh muassisiga aylandi. Albatta, yangi davr va sobiq tuzum muassis va nashrlari bir-biridan tubdan farq qilar edi. Ammo har qanday sharoitda, har qanday vaziyatda ham gazeta o'zining doimiy shioriga amal qilib keldi, ya'ni u xalqlar orasida, xususan, o'zbek va tojik xalqlari orasidagi azaliy do'stlik ko'prigi vazifasini o'tab keldi. Bugungi kunga kelib, erkin va ozod faoliyat yuritayotgan kadrlar uchun muvaffaqiyatlar o'z eshigini ochmoqda. Ana shunday bunyodkorlik omillari sabab gazetaning bir guruh xodimlari keyingi yillarda hukumatimizning qator mukofot va ordenlari bilan taqdirlanib kelmoqda. Bu o'z navbatida har bir ishchi-xodimdan o'z vazifasiga yangicha nazar bilan boqishni, o'zini yangi islohotlarning bunyodkori sifatida namoyon etishni talab etadi. Mamlakatimiz tojiklarining ijodiy, ilmiy, madaniy va ma'naviy hayoti ushbu masalaning bir qismi bo'lib, “Ovozi tojik” bu masalaga doimiy e'tibor qaratib kelmoqda.
“Ovozi tojik” — O'zbekistondagi tojikzabon insonlarning yagona minbariga aylanib ulgurdi. Ta'kidlash kerakki, tojik xalqining ijtimoiy va ma'naviy olami bilan bog'liq masalalar nashrning muhim mavzusi hisoblanadi. Chunki tojiklar va ushbu tilda muloqot qiluvchi xalqlar hayotiga doir hech bir masala ro'znoma nazaridan chetda qolib ketmaydi.
Qo'shni davlatlar, xususan, Tojikiston Respublikasi bilan munosabatlarning qaytadan tiklanishi, yurtimiz tojiklarining ilmiy, ta'lim, adabiy va madaniy hayotiga oid ijobiy o'zgarishlarning ko'zga tashlanishi quvonarli hol, albatta. Bularning barchasi mamlakatimizda amalga oshirilayotgan buyuk islohotlar bilan birga bizning oldimizga ko'pgina muhim vazifalarni ko'ndalang qo'ymoqda. Shu o'rinda ulug' adib Sadriddin Ayniyning jonkuyarlik bilan gazetaning ilk sonida yozgan quyidagi so'zlarini esga olish mumkin: “Qavm tili shaxslar tili kabi oddiy bo'lmaydi, balki bir millatning tarjima tili bo'lmog'i kerak bo'lgan vosita bu millat ro'znomasidir”.
Darhaqiqat, gazeta millat oynasidir. Gazetasi yo'q millatni tilsiz insonga mengzaydilar. Shu ma'noda “Ovozi tojik” ro'znomasining o'rni, salohiyati har jihatdan e'tiborga molikdir.
Tojiboy Ikromov,
“Ovozi tojik” gazetasi bosh muharriri o'rinbosari.