“Endi bir umr kutish ekan-da…” yoki banklarda 280-navbat qachon keladi?
To'g'risi, “Hurriyat” gazetasining 2021 yil 17 fevraldagi 7-sonida chiqqan “Banklarda kredit foizlari nega yuqori?” sarlavhali maqolani o'qib, o'g'lim Ma'rufjonning tashvishlarini yozibdi-da, deb yubordim!
Tunov hafta o'g'limga “Mana uyni ham qarz-havola qilib bo'lsa-da, ta'mirlab oldik. Endi ro'za oyigacha bankdan mikroqarz olib to'yni boshlaylik”, dedim. Oradan 2-3 hafta o'tdi. Bu orada o'g'limning poytaxtdagi kirmagan banki qolmadi, hisob. Nihoyat, “Asaka bank” ma'qul ekani, foizini o'ylamasa, ortiqcha qog'ozbozlik bo'lmasligini aytdi. Faqat fuqarolik pasporti va kafil bo'lsa, bas ekan. “Mayli o'g'lim, sen ishlaysan, men ishlayman, olaver, birovimizning oyligimiz kreditga ketaveradi”, dedim xotamtoylik qilib…
O'tgan yilning kuzi edi. Chiroqchi tumanining lalmikor yeridan, ya'ni Dilla Safarov nomli xo'jaligidan amakimning o'g'li Obid Ahmedov 12 gektar joy olib, “Obid Ahmedovich bog'dorchilik va g'allachilik” fermer xo'jaligini tashkil qildi. U lalmi yerga quduq qazib suv chiqarish maqsadida “Agrobank”ning Chiroqchi tuman filialidan kredit so'ragan ekan, “kredit berolmaymiz”, deyishibdi. Amakivachchamning mendan najot istab qilgan qo'ng'irog'idan so'ng, bank xodimlari bilan gaplashdim:
“Axir, cho'ntagingizdan bermayapsiz-ku! G'alla ekkan, g'alladan so'ng lalmi tarvuz ekadi. Qarzdor bo'lib qolmaydi. 33 million so'm kredit olib, quduq qazimoqchi. G'alla orasiga bodom, mevali daraxt ko'chatlarini ekmoqchi…” deganimdan so'nggina, to'g'ri tushundi shekilli, Obidga: “Kafil olib keling, kredit beramiz”, deyishibdi.
Endi buyog'ini eshiting. Kuni kecha fermer ukamiz yana qo'ng'iroq qilib qoldi. Kredit uchun to'plagan barcha hujjatlarini “Agrobank”ning Chiroqchi tuman filialiga olib boribdi, bankning vaqtincha boshqaruvchisi Otabek Ro'ziboyev topshirig'i bilan uning ishi Bahrom degan bank xodimiga topshirilibdi. Kredit bo'limidagi yakka tadbirkorlarga mas'ul Bahrom esa: “Uka, sizning hujjatingiz 280-o'rinda qabul qilindi”, deganmish. Bank kuniga nechta mijozga kredit chiqarayapti, mening navbatim qachon keladi, degan savollarimga esa hech kimdan javob ololmadim”, deydi u hafsalasi pir bo'lib.
Demak, ukamizning kutishdan o'zga chorasi yo'q. Natija bo'lsa, ho'p-ho'p, bo'lmasa-chi? Olov bo'lib, yonib ishlayman, degan yigit kredit kutib yuraveradi. Ololmasa, tanlagan sohasidan ko'ngli soviydi, sinadi. Qizig'i shundaki, Prezidentimizga qo'sh qanot bo'lishga intilgan Obidjonga o'xshagan yigitlar ONA YeR bilan kelgusida tillashmay qo'yadi…
Eng achinarlisi, bir yoqda davlatimiz rahbari tomonidan moliya muassasalari zimmasiga qanchadan-qancha vazifalar qo'yilmoqda. Yer bilan tillashaman degan yoshlarga kerakli yordam berilayotgani haqidagi qanchadan-qancha gap-so'zlaru, va'dalar… Bir yoqda esa banklarda mijozga “chiroqchicha” munosabat!
Darvoqe, o'g'lingiz Ma'rufjonning ishi nima bo'ldi, deysizmi?! O'g'lim 28 yoshda. Ota sifatida uning to'yini bu yildan kechiktirsam, harholda, yaxshi emas. Uylanish-ku, nasib qilsa, albatta, bo'ladi, lekin bu ketishda u qachon UYlanarkan, bilmadim…
“Hurriyat” gazetasining 7-sonini o'qib, maza qildim. Negaki, bironta palag'da maqola yo'q. Vazir Shermatovning “siylangani” deysizmi, Qutlibeka opa bilan suhbat yoki ustoz Ahmadjon Meliboyevning o'gitlarimi, xullas, hammasi zo'r! Qolganini aytmayman, o'zingiz bir o'qib, uqib chiqqaningiz ma'qul.
Erkin ESIRGADIYEV,
jurnalist