Yurt ichidagi yurt

Mahalla asli arabcha so'z bo'lib, “o'rin”, “joy” degan ma'nolarni anglatar ekan. Bu so'zning lug'aviy ma'nosi, xolos. O'zbek uchun mahallaning ahamiyati juda katta. Mahalla bu yurt ichidagi yurt, demakdir. Mamlakatimizda mahallaga nisbatan ma'muriy-hududiy birlik, o'z-o'zini boshqarishning xalqimiz an'ana va qadriyatlariga xos shakli sifatida qaraladi.

Bugungi kunga kelib mamlakatimizda mahallalarga alohida e'tibor qaratilmoqda. Prezident qarori bilan 2020 yilning fevral oyida Mahalla va oilani qo'llab-quvvatlash vazirligining tashkil etilishi davlatimiz boshqaruvida mahallaning o'rni qay darajada muhim ekanini yaqqol ko'rsatib turibdi. Bundan tashqari, o'tgan bir necha yil vaqt davomida mahalla tizimi bilan bog'liq davlat miqyosidagi ko'plab ishlar amalga oshirildi.

Joriy yil fevral oyida davlat rahbarining Namangan viloyatiga tashrifidan xabaringiz bor, albatta. Tashrif chog'ida ko'plab kamchiliklar, mahallalardagi real holat namoyon bo'lgan edi. Shundan so'ng o'tgan qisqa vaqt mobaynida Namanganda ham ko'plab ishlar amalga oshirildi. 1-2 iyul Namangan viloyatining mahallalaridagi o'zgarishlarni, mahalla raislarining faoliyatini ko'rish hamda ommaviy axborot vositalarida yoritish maqsadida Mahalla va oilani qo'llab-quvvatlash vazirligi tomonidan “Mahalla raisi — islohotchi” tamoyili amalda” mavzuida press-tur tashkillashtirildi.

Vazirlik xodimlari hamda ommaviy axborot vositalari vakillari chiqqan ulovlar 1 iyul erta tongdan poytaxtdan yo'lga chiqdi. Bir necha soatdan so'ng yashil daraxtzor, bog', ekin maydonlari, katta-kichik qir-adirlar, musaffo havosi, ajoyib tabiati bilan chiroy ochib turgan Namangan viloyatiga yetib bordik.

Ilk manzilimiz Chust tumanining 5 ming nafardan ziyod aholi istiqomat qiluvchi “Pansada” mahallasi bo'ldi. Mahalla binosiga kirar ekanmiz, qarshimizda hunarmandchilik mehnati mahsuli bo'lmish Chustning mashhur pichoq va do'ppilari, xo'jalik uchun ishlatiladigan buyumlar, kiyim-kechaklar, yumshoq o'yinchoqlardan iborat kichik mahalla yarmarkasi tashkillashtirilgan edi. Mahalla raisi aholining katta qismi hunarmandchilik bilan shug'ullanishini, shuning orqasidan uy solib, mashina olib, to'ylar qilayotganini faxr bilan so'zlab berdi.

Raisning aytishicha, pansadalik xotin-qizlarning 60 foizi do'ppichilik bilan shug'ullanadi. Mahalla ayollari tayyorlagan do'ppilarning bozorini kengaytirish maqsadida, Samarqand, Buxoro, Xorazm viloyatlariga sotishni yo'lga qo'ymoqchi ekanliklari tahsinga sazovor.

“Pansada”da e'tiborimizni tortgan eng muhim jihat shu bo'ldiki, mahalla raisi ta'limga sarmoya kiritishga bel bog'lagan. Mahalla binosi qoshida boquvchisini yo'qotgan, moliyaviy ahvoli og'ir oilalar farzandlariga ingliz va rus tillarini o'qitish yo'lga qo'yilibdi. Xarajatlar mahalla tomonidan tashkil etilgan fond hisobidan qoplanadi. Homiylar ham yo'q emas ekan, albatta. Hozirgi vaqtda o'quv markazida 10 nafardan ziyod bola o'qitilmoqda. Oddiy bir mahalla raisining ta'limga qaratgan e'tiborini ko'rib qoyil qoldik.

Shuningdek, mahallada “Ayollar daftari”, “Yoshlar daftari”da turuvchi aholini ish bilan ta'minlash choralari ham ko'rilmoqda ekan.

Keyingi manzilimiz — 2 ming nafardan ortiq aholi yashaydigan “Baymoq” mahallasi. Bu yer Chust tumani hokimiga qarashli 1-sektorga oid mahalla bo'lib, sezilarli islohotlar amalga oshirilmoqda.

Safarimizning birinchi kunidagi yana bir manzilimiz Namangan shahrining “Bunyodkor” mahallasi bo'ldi. Xabaringiz bor, davlatimiz rahbari Namanganga tashrifi chog'ida kutilmaganda, ushbu mahallaga borgan edi. O'shanda mahalladagi ahvol havas qilarli darajada bo'lmagan, hattoki achinarli holatda edi.

Mahalla juda uzoq yillar davomida e'tiborsiz qolib ketgan, yo'llar, ichimlik suvi borasida nihoyatda katta muammolari bo'lgan. Prezident tashrifidan so'ng qisqa vaqt ichida ushbu mahallada yo'l qurilishi, suv quvurlari o'tkazish va boshqa ko'plab obodonlashtirish ishlari boshlab yuborildi. “Bunyodkor” haqiqiy bunyodkorlik maydoniga aylangan, desak, mubolag'a bo'lmaydi.

O'tgan davr davomida Yangiqo'rg'on tumani hududidan olib kelingan suv quvurlari mahalla bo'ylab to'liq tortib bo'lingan. Bu ishni amalga oshirish uchun 149 milliard so'm sarflanibdi. Suv quvurlari sentyabr oyidan to'liq ishga tushiriladi. Aytish kerakki, shu paytgacha 30 yildan ortiq vaqt mobaynida mahalla aholisi ichimlik suvini sotib olib iste'mol qilishga majbur bo'lgan.

Shuningdek, mahalla bo'ylab 94 milliard so'mlik yo'l qurilish ishlari ham amalga oshirilmoqda. Bu mablag'lar evaziga mahallada 13 kilometr uzunlikdagi 4 qatorli avtomobil yo'li, velosiped va piyodalar yo'llari qurib, ishga tushiriladi. “Bunyodkor” mahallasining 9 ta ichki ko'chalariga to'liq asfalt yotqizib chiqilishi rejalashtirilgan. Bundan tashqari, 4 oy ichida elektr tarmoqlari to'liq ta'mirlanishi ko'zda tutilgan.

Mahalla markazida davlat xizmatlari markazi ham ishga tushirilganligi e'tiborga molik.

“Bunyodkor” mahallasining yangi, zamonaviy binosida xotin-qizlar uchun qo'shimcha davlat granti asosida o'qishga tavsiya qilingan qizlar bilan suhbatlashdik. Ularning quvonchi ichiga sig'maydi.

Biz ham “Bunyodkor”dagi islohotlar izchillik bilan davom etayotganidan mamnun holda yana safarimizda davom etdik. Keyingi manzilimiz Namangan shahrining Davlatobod tumani “Porloq” mahallasi bo'ldi.

Joriy yil 19 mart kuni mahalla markazida 4 qavatli muhtasham bino bo'lmish “Yangi O'zbekiston — yoshlar ziyo maskani” axborot-kutubxonasi ochilgan ekan. Ushbu ziyo maskani hozirda 30 mingdan ziyod turli badiiy va ilmiy adabiyotlar, o'quv qo'llanmalari bilan ta'minlanibdi.

Kutubxona juda zamonaviy va barcha sharoitlar yaratilgan. Bino bir vaqtning o'zida 1200 kishiga xizmat ko'rsatish imkoniyatiga ega.

Yana shuning ham guvohi bo'ldikki, ushbu binoda viloyatning faol mahalla raislari ishtirokida “Mahalla raisi — islohotchi” tamoyili, “Mahallabay” ishlash tizimi, fuqarolar yig'inlari fao­liyatiga oid seminar-mashg'ulotlari ham o'tkazib turilar ekan.

Safarimizning ikkinchi kuni Chortoq tumani “Baliqliko'l” mahallasidagi “Sulton Uvays Qaroniy” ziyoratgohiga tashrif buyurdik. Mahalla raisining aytishicha, bu yerlar ko'p yillar mobaynida qarovsiz ahvolda bo'lgan. 2018 yildan ziyoratgohga e'tibor qaratila boshlangan. Hozirgi vaqtda bu yerda 1400 o'ringa mo'ljallangan masjid va tahoratxona, maqbara yonida ayvon, zamonaviy mehmonxona, milliy muzey va kutubxona, dam olish ayvonlari va xizmat ko'rsatish shaxobchalari qurilibdi.

“Sulton Uvays Qaroniy” ziyoratgohining janubiy tomonida ushbu avliyo shaxsning onasi Bibi Naima ona ziyoratgohi joylashgan. Bu maskanda ham chiroyli qurilish va bunyodkorlik ishlari amalga oshirilgan.

“Baliqliko'l” mahallasida joylashgan ushbu ziyoratgohlar ichki va tashqi turizmni yanada rivojlantirishga shay holatda turibdi.

Ziyoratgohlardan chiqib Namangan shahridagi eng namunali mahalla hisoblanmish “Dashtbog'” sari yo'l oldik. Bir kun oldin davlat rahbaridan “Kelajak bunyodkori” medalini olgan “Dashtbog'” mahallasining raisi Muzaffarjon aka bizni xursandchilik bilan qarshi oldi.

Aholi soni 5 mingga yaqin bo'lgan ushbu mahalla chindan ham maqtasa arzigulik ekan. Raisning aytishicha, birorta ham asfalt qilinmagan ko'cha yo'q, mahalla markazida ko'plab tadbirkorlik loyihalarini o'z ichida jamlagan monomarkaz qad rostlagan. Yosh raisning shijoatidan biz ham ruhlandik.

Shundan so'ng, viloyat kasaba uyushmalari birlashmasi binosida matbuot anjumani tashkil etildi. Unda mahalla va oilani qo'llab-quvvatlash tizimi xodimlari, faol mahalla raislari hamda ommaviy axborot vositalari xodimlari ishtirok etdi.

Anjumanda, mahalla raislarining islohotchi sifatida olib borayotgan ishlari e'tirof etildi. Shuningdek, amalga oshirilgan ishlarning salmog'i katta islohotlarning oldida hali hech narsa emasligi, bundan-da ko'p yutuqlarga erishish, xalqning farovon turmushi uchun tinmasdan fidokorona mehnat qilish lozimligi ta'kidlandi.

Shu bilan Namangan safari o'z nihoyasiga yetdi.

To'nning issig'ini egasi biladi, deganlaridek, har bir mahallalarimizdagi ahvolni mahalla raislaridan yaxshiroq biladigan kishi bo'lmaydi. Shunday ekan, yelkasida mahallalardagi islohotlarga boshchilik qilishdek ulkan mas'uliyat turgan mahalla raislari bellarini mahkam bog'lab, mamlakatimiz rivojiga o'zlarining hissalarini qo'shishiga tilakdoshmiz.

Shahzod Shodmonov

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

ten + 14 =