SMSdan do'st topish mumkinmi?

Kundalik turmushimizda telefonning ham o'rni tobora kuchaymoqda. Ayniqsa, ayollar va bolalar uchun mo'ljallangan dasturlar tobora ommalashmoqda. Bu dasturlar o'g'il-qizlarga yaxshigina yordamchi bo'lib xizmat qiladi. Sababi, bilimga chanqoq, yoshlar kerakli adabiyotlarni internetdan yuklab bemalol o'qimoqdalar. Bu qulay albatta. Ammo tanganing ikkinchi tomoni ham bor.

 

Undagi ba'zi bir dasturlar, o'yinlar yoshlarga psixologik ta'sir o'tkazib ularni odamovi, badjahl qilib qo'ymoqda. Bundan tashqari, ayni paytda telefonlarga kelayotgan “5252ga SMS yuboring va do'stlar orttiring”, “O'z juftingizni qidiryapsizmi? …ga qo'ng'iroq qiling” mazmundagi SMSlar ham yoshlar tarbiyasiga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Sababi, bir xabar boshqa xabar suhbatga ulanib ketishi mumkin.

Bir tasavvur qilib ko'ring. Ko'rmagan, bilmagan insonga qanday qilib ko'ngil qo'yish, do'st tutinish mumkin? Axir, chatdan topilgan “do'stlar”ning aksariyati soxta va qalbaki-ku! Chin do'st og'ir kunda ham, yaxshi kunda ham yoningda turishi lozim.

Ayanchlisi, chatlarda yoshni ham o'zgartirib qo'ysa bo'ladi. Ayrim katta insonlar yoshini o'zgartirib, masalan, 40 yosh bo'lsa 30 yosh, 25 yosh bo'lsa 50 yosh qilib ko'rsatadi. Shu taxlitda oylab, yillab gaplashib yurishadi. Suhbatdoshini aldaydi. Qop-qop va'dalar berib, uchrashamiz, degan-da, aloqani uzib qo'yadi. Ana endi o'zingiz ayting, bundan kimga nima foyda? Bundan tashqari, inson uchun berilgan eng bebaho ne'mat o'z vaqtlarini behudaga sarflagan bo'ladilar.

Yuqoridagi kabi holatlar, ayniqsa, voyaga yetmaganlar, psixologik mukammal shakllanmagan yoshlar orasida keng uchramoqda. Shulardan kelib chiqib, telefon kompaniyalariga bir taklif : ular “Tanishuv chatlariga obuna bo'ling” degan SMSlarni yoshlarga, ayniqsa, maktab o'quvchilariga yuborishmasin.

Yana bir holat, farzandlarining keljagini o'ylagan   ota-onalar bolalariga ko'proq turli xil badiiy va ertak kitoblar olib bersalar, maqsadga muvofiq bo'ladi. Bundan tashqari, o'smirlarni sport majmualaridagi to'garaklarga olib borishsin. Shunda yurtimiz yoshlari ham ma'nan, ham jismonan baquvvat bo'lib o'sadi.

Eng asosiy masalalardan biri, oilada to'g'ri ma'naviy muhit shakllangan bo'lishi kerak. Har kuni ota-­onalar farzandlarini “erkin nazorat” qilishlari lozim. Ya'ni, uni qilma, buni qilma deb qat'iy tergab emas, balki “Buni qilsang yomon bo'ladi” deb misollar bilan tushuntirishlari zarur. Shunda yoshlarga har qanday yovuz kuchlar, “Tanishaylik” qabilidagi SMSlar salbiy ta'sir ko'rsatmaydi. Zero, yurtimiz kelajagi yoshlar qo'lida. Shunday ekan, ularni asrab, barcha imkoniyatlar eshigini keng ochib berishimiz kerak.

Muhammadsodiq TO'RAYEV

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

20 − nine =