Bu ko'hna dunyoga yangi baxt ulash

Ikrom Iskandar

 

Muallif haqida:

Ikrom Iskandar — 1972 yili Jizzax viloyatida tug'ilgan. O'zbekis­ton Milliy universitetini tamomlagan. Shoirning “Yomg'irli fasl”, “Yashil xirgoyi”, “Fasllar ohangi”, “Shamol qo'shig'i”, “Visol qushlari”, “Men sen bilan baxtliman” singari o'nga yaqin kitoblari nashr etilgan.

 

                   * * *

Yo'llar, bu qadim yo'llar,

nurdek bir qatim yo'llar,

goho olis shafaqdek,

gohi bir odim yo'llar.

Aytgil, ravon yo'l qayda,

charog'on yo'l bormikan?

Yurtimning yo'llariday

qadrdon yo'l bormikan?

Dil tubida porlagan

go'zal orzu singari,

yo'llar chorlaydi bizni

kelajak manzil sari.

Dilda tugarmi orzu,

umidlar ham mo'l ekan.

Asli inson umri ham

past-baland bir yo'l ekan.

Insonki, gar istasa,

qush misoli uchgaydir,

samolarga yo'l topib,

yulduzlarni quchgaydir,

lekin ko'hna dunyoning

bir hikmati shul ekan –

barchasidan bir qalbga

yo'l topmoq mushkul ekan.

 

                  * * *

Ashulamas, shu'lamas –

Bu sham to'kkan ko'zyoshdir.

Yorug' olam aslida

Lov-lov yongan quyoshdir.

 

Nur demagil moziydan

Ko'ringanni yaraqlab…

Ochsang o'tmish kitobin,

Yonayotir varaqlar.

 

                              * * *

Nega havas qilmay sobitligingga,

Har bahor qaytadan gullay olmoq – baxt…

Har nechuk, zaminda qadamlarimdan

Sening ildizlaring mustahkam, daraxt.

 

           MANZARA

Quyoshning shashti past

yo bir o'yga g'arq,

ko'zin qisib qarar

olamga befarq.

Nima bo'layotganin

anglolmay karaxt,

atrofga bezovta

boqar har daraxt.

Shamol esa xushhol

topganday tilla –

barglarni birma-bir

yulqir bu palla.

Parvoyiga kelmay

shamolning o'yi,

ishiga qunt bilan

kirishgan ko'yi,

yashil yaproqlarga

berib oltin tus,

bog'da kezib yurar

alkimyogar kuz.

 

               BALKI…

Qirqma qirq o'rim sochni,

Qo'y, qirqma qirq o'rimni.

Po'rim bo'lay demagil,

Qiz soch bilan ko'rimli.

 

O'sma tortma qoshingga,

Qo'lingga xino qo'yma.

Go'zal bo'lay deb yana

O'zingga bino qo'yma.

 

Shunday deymanu, lekin…

Balki, bu pardozmasdir?

Axir sen deb aqlidan

Ozganlar ham ozmasdir.

 

Balki shudir maqsading –

Oshiq g'amin yegaysan,

Ushshoq uchun sochlarim

Dor bo'lmasin degaysan.

Upa surtib yuzingga,

Bo'yarkansan ko'zingni,

Pardoz ortiga, balki,

Yashirgaysan o'zingni.

 

OY VA YuLDUZLAR TEGRASIDA

                           I

Dardim senga yetkazsin deya,

Aytsin deya sog'inganimni,

Huzuringga yubordim oyni…

 

Ko'p kuttirdi, bir oy deganda

Cho'pday ozib yana boshi ham,

Qaytib keldi qaddi bukilib.

 

Yo'l azobi ezdimi uni,

Mahtal qoldi eshigingda yo

Etkazishdan xijolatdami

Sendan olgan xabarni menga?..

 

Yana senga yubormoqdaman,

Omon qaytsin endi, oy borib.

 

                                 II

Sen haqingda yaxshi gaplar aytgan edilar,

Huzuringga boshlab kelgan edilar meni,

Seni kutar, seni sevar, degan bir ulkan

Ishonchni ham yuragimga solgan edilar.

 

Hamroh bo'lib kelgan edi o'zlari hatto…

 

Mana endi ostonangda turibman zor-zor…

 

Chiqarmisan, tezroq chiqa qolsangchi… Axir,

Ko'zlarimdan bekingancha chekka-chekkada,

Qorong'uda milt-milt kiprik qoqib,

                                                           jonsarak,

Xijolatdan yerga boqib turar yulduzlar.

 

                  * * *

Yo aka yoki uka

yoki teng-to'shmi bo'ldim –

bir muddat uch azamat

terakka qo'shni bo'ldim.

Ko'ksida havo to'la,

adl edi bo'ylari,

tun-kun betin shivirda

aks etardi o'ylari.

So'zdan qaytish yo'q, deb ont

ichgan bo'lsa kerak-da,

bir xil shivir-shivirga

sodiq edi teraklar.

Qushlarning nag'masiga

nazar ham solmas edi,

na-da shamol ahdidan

qaytara olmas edi.

Hatto bag'rin o'ysa ham

yomg'irning nayzalari,

asti yo'ldan qaytmasdi,

borardi orzu sari…

Ba'zan turfa tuyg'ular

ezar ekan yurakni,

esga olaman nogoh

uch azamat terakni.

 

                                 * * *

Chiqqil uyingdan sen – shamol kabi yel,

Mana, ostonangda turibman poylab.

Chiqqil uyingdan, men – g'arib sari kel,

Mehr urug'ini ko'ksingga joylab.

 

Chiqqil, izlaringga to'lsin ko'chalar,

Chiqqil, izlaringdan unsin gul-chechak.

Oy to'lgan palladay yorisin bir pas

Nurafshon yuzingdan qorong'u kecha.

 

Bu ko'hna dunyoga yangi baxt ulash,

Chinakam bahorni ko'rsin bog'lar ham.

Toki ko'zlaringda yongan sevinchdan

Ming yillik g'ussalar topgaydir barham.

 

Olam — olam emas, zimiston tunda

Bir parcha ziyoga tashna yurakdir.

Bebahra qoldirma, so'ldirma bexos,

Chiqqil – bu olamga quyosh kerakdir.

 

                        * * *

Hayron bo'lmangki, bul muncha

kezmish deb devonavor,

Ishqida chekkanim mudom

nolayu ranjdir hamon.

Garchi hajrida ko'pdinki

buzilmish ko'nglim uyi –

Ul vayrona ichra vasli

umidi ganjdir hamon.

 

                   * * *

Huzuringga shamolday

shoshilib borajakman,

shovullagan qo'shig'im –

senga bitgan qasidam

avjlaridan daraxtlar

larzaga kelar, yakkam

surating ko'ringaydir

shaffof vaqt oynasidan.

 

Bir zum tin olmoqqa ham

bormidi ixtiyorim,

qachonki dilga vasling

istaklari joylanar –

imkonlarni daraxtday

silkitadi qarorim…

Shamolga dosh berolmay

tars sinadi oynalar.

 

                   * * *

Xayolimda chorlasam gar,

eshitmagin nolamni,

chunki menga sening o'ying,

xayol ham bir olamdir.

Bu olamda sening rasming

parilardan qolishmas.

Bu bir lof yo mubolag'a,

gapni katta olishmas,

xayolimda sen bir hilol,

nur taratib turgaysan,

malaklarga malohatdan

saboq berib yurgaysan.

So'zlarimni simillatib

sog'inchlaring balqisa,

tomirimga mador kirar

har o'yingdan.

   Alqissa,

xayolimda chorlasam gar,

kelib qo'yma tag'in-ay,

seni to'yib o'ylab olay,

mazza qilib sog'inay.

 

                           HANUZ

Qalbing – qoyadagi mustahkam qal'a.

Hanuz chog'lanurman zabt etmoq sari…

Shaxdam qadam tashlab, saf bo'lib

o'tib borar Vaqtning lashkari.

 

                    * * *

Kimlar mening bag'rimni

zarralarga bo'ldilar?

Tanimdagi tarqoqlik

oxir meni o'ldirar.

 

Men shu qora tuproqman,

ko'ngli yara tuproqman,

men bir karra gul edim,

ming bir karra tuproqman.

 

Kaftday ko'nglim yercha keng

ezgulikni tusadi,

kiftimda esa yashnab

xiyonatlar o'sadi.

 

Changlar mening ohimdir,

ko'ksimni sitolmadim –

zarra-zarra ohlarga

aylanib ketolmadim.

 

Dil bandini tortar mung,

bilmam, qayga yetaklar.

Yuragimni silkitsam,

to'kiladi ertaklar.

 

                 * * *

Seni bir bor ko'rdimu,

men ayrildim hushdan, gul,

osmonlardan yurakni

poklash uchun tushgan gul.

Ey, egnida libosi

yurakdan rang olgan gul,

gulzor emas men bilan

sahrolarda qolgan gul,

seni sevib qalbimdan

ardoqlashni qo'ymadim,

har dam yonimdasan lek

visolingga to'ymadim.

 

Ey, yuzlari farishta,

ey, ma'sumu biyron gul,

sen ko'kda oy, men yerda

gungu lolu hayron, gul.

Ey, qalbimga baxt bergan,

ham ayirgan hushdan, gul,

osmonlardan yurakni

poklash uchun tushgan gul,

seni o'ylab dilimni

bir savol ezar karaxt:

men sen bilan baxtliman,

sen topdingmi mendan baxt?

 

                    * * *

Sen tomon borar bo'lsam,

yo'llar o'zi yo'l boshlar,

girdida poyandoz gul

shakliga kirgan toshlar.

Semirgayman simirgan

sarim – sarin havolar.

Daraxtlarning mavjida

avjlanadi navolar –

chamamda, daraxtlar ham

sen haqda o'ylagaydir,

shoxlarida jon qushi

vasfingni kuylagaydir.

Yaqinlashar olislar,

bir g'ubor yo'q orada.

Olam chiroyga, nurga,

sirga to'lib boradi.

Shabadaning qatida

chorloving ilg'ayurman.

Yuragimni shabnamning

suvlariga chayurman.

Ko'kayimni sog'inchlar

selday yuvar guldirab,

oqib ketar g'am-qayg'u,

yo'qoladi kudurat…

 

Ko'zida quyosh kulgan,

sochi tun, qoshi qamar,

sensan borar manzilim,

oshiqman, oshiqaman.

 

                 * * *

Oyparcham, gulistaram,

nafasi yalpiz islim.

Sochlari taram-taram,

o'ynoqi irmoq mislim.

 

Tug'yon bordir tinida,

boqishidan nur olay –

kipriging epkinida

soyalar juft quralay.

 

Gullayotgan bog'larning

quvnayotgan jarangi

yuragimga bog'landi –

oppoq kulgungning rangi.

 

Tegramda namoyishsan,

ko'ksimdagi g'uluvu

hayratimga boissan,

tarchechak, kunsuluvim.

 

                  * * *

Sahardan kechga dovur

quvonchga to'lib-toshgan

tashna vujudi bilan

bahra olar quyoshdan.

Quyosh bilan birga u

osmonlarda sayr etar –

tongda tutgancha qo'lin,

kunbotar qadar ketar,

chopqillaydi, bu visol

yuragiga zavq solar,

unga hech g'ala-g'ovur

va tiqilinch avtolar.

Kun botganda qorong'u

o'ylar o'rtab ko'ksini,

katta ko'cha bo'yidan

qaytar ekan o'ksinib,

taqqa qotar va nogoh

tasavvurga qorishar –

kun aksi ko'z o'ngida

chiroq kabi yorishar…

 

Sen ketganda sog'inching

qadalganday yurakka,

shaharning chiroqlari

uyqu bermas terakka.

 

           YuZINGNI KO'RGALI

Yuzingni ko'rgali oy uyolmishdir.

So'zlaring inju, lablaring bolmishdir.

Agarki husn mulkida bahs etsalar,

Layliyu Shirin poyingda qolmishdir.

 

Bu ne holmishdir, vasling umidida

ko'zlarim yo'llaring poylab tolmishdir.

Orzum ro'yobi ro'yo, necha vaqtkim

betin vaqt kabi tinchim yo'qolmishdir.

 

Bu ne lashkar kabi oh emish, mudom

ayriliq ko'ksima lak-lak solmishdir

kim, hajringda gar bir oh ursa Ikrom

Iskandar kabi dunyoni olmishdir.

 

* * *

Yoz oqshomi osmonning

oqarishib darasi,

dalalarga quyular

yulduzlar sharsharasi.

Yorishadi ko'nglim ham,

yo shunday tuyuladi,

xayoling yulduzlarday

shovullab quyuladi.

Menga shuning o'zi bas,

shuning o'zi baxt kabi,

faqat oqimga qarshi

sakragan baliq kabi

o'ying bilan qonmagan

sog'inch o'rtar gohida…

 

O'yinqaroq bir yulduz

sakrar terak shoxida.

 

* * *

Ko'nglimga qil sig'mas.

Shamol berk derazani

turtar tirsagi bilan…

 

 

 

UMR

Bahor shoshqinligi o'xshaydi selga,

Yoz o'tar mahtal bo'p bir tutam yelga.

Horg'in ko'zlaringga urinadi kuz…

U endi sen bilan qolishga kelgan.

 

POLIZ NATYuRMORTI

Bir taraddud kezar polizda.

Garchi hali osmon moviydir,

qaynoq kunlar qolgan olisda –

tarqayotgan tun salqinida

qovunning badani soviydi.

 

O'tayotgan vaqt talqinida

tasvir topgan qoq qovoqqa boq.

Mana, endi suvlar tinidi,

qanday yetildi u, bir paytlar

handalakdan olgandi saboq.

 

Quyosh hali o'qimay baytlar,

hali qochmay shudringning nami,

tarvuz tongga salomlar aytar –

tarsillagan tarang tanidan

taraladi tarovat ta'mi.

 

 

YaPROQLAR SARG'AYaR…

Tushunaman, shartmas, albatta, afsus,

o'z vaqti-soati bor-ku har damning…

Faqat… nega buncha shoshib kelar kuz,

nega buncha yo'li uzoq ko'klamning?

 

* * *

Hushimni oldimi nozu nag'masi,

dardimni aytganim unga nimasi,

qancha parivashu yuzida oro,

qancha pardoz bo'lsa, shuncha beparvo –

sening toifangdan gul ham chamasi…

 

 

* * *

Mana, yillarki,

huzurimga kelib-ketib yurar,

eski jarohatlarim davolar –

menga unutmoqni o'rgatadi Vaqt.

 

* * *

Yomg'ir yog'ar…

Quloqlarga

    qochib

      kiradi

shitirlab

yomg'irda

   ivib ketgan

       bir

        Tovush.