Maqolaning “dardi” bo'lishi kerak

Ommaviy axborot vositalarida mehnat  qilayotgan yosh va serqirra  ijodkorlar bilan muloqotda bo'lish   insonga ruh bag'ishlaydi. Muhtaram mushtariy, ruhiyatdagi ana shu fayz va tarovatni, ajib taassurotni qalbingiz kengliklariga  yoyib yubormoq niyatidamiz.  Suhbatdoshimiz “Huquq” gazetasi muxbiri, iste'dodli jurnalist Yulduzxon Hojiyevaning jurnalistika bilan bog'liq   o'z qarashlari bor. Shu sabab, bir necha savollar asnosida fikr almashdik.          

— Yulduzxon, o'tib borayotgan yil siz uchun ham salmoqli bo'ldi. Nav­batdagi yilda ham ana shu faollik mezonlarida  qalam tebratasiz degan umiddamiz!

— Rahmat!

— Bugun “Ommaviy axborot vositalarining ta'sirchanligini oshirish masalasi” bot-bot tahlil etil­yapti. Siz ijod jarayonida ana shu masalani nechog'lik yodda tutasiz?

— Men shunchaki o'qib -o'tib ketilaveradigan maqola yozishni o'zimga nomunosib hol deb baholayman. Maqolaning “dardi” bo'lishi kerak. O'ziga xos yuki, zalvori sezilishi shart.

Masalan, birgina ajrimlar masalasini oladigan bo'lsak, to'g'ri bu borada  mahallalarda tashkil etilgan yarashtiruv komissiyalari fao­liyatini  e'tirof etish mumkin. Shunga qaramay, sir emaski, oilaviy ajrimlarga ko'p guvoh bo'lmoqdamiz. Xuddi shu mavzuda yozadigan bo'lsak, aytaylik statis­tik ma'lumotlarni, raqamlarni keltirib qo'ysak, maqolaning hisobotdan farqi bo'lmay qoladi.

Mavzuni atroflicha o'rganib, bugun jinoyat ko'chasiga kirib qolayotgan  o'smirlarning aksariyatini noto'liq oilalarda voyaga yetayotgan bolalar ekanligiga shohid bo'ldim. Chunki  oilaviy nizolarda  kattalar hamisha o'zicha haq, ammo  ajrimlar  natijasida eng ko'p jabr chekkan bu bolalar bo'lib qolayapti. Chunki u baxtli bolaligini yashashi,  ham ota, ham ona mehri va tarbiyasi ostida ulg'ayishi kerak.

Bu borada turkum maqolalar yozdim va uni jinoyat ko'chasiga kirib qolgan bola tilidan hikoya qildim. Boi­­si hech kim onasidan jinoyatchi bo'lib tug'ilmaydi. Uni  oilaviy muhit ne ko'ylarga solganini ifoda etishga harakat qildim.

— Yulduzxon, notinch oila, nizoli xonadonlarda o'sayotgan bolalar ruhiyatiga ham  ozor yetadi. Chunki ota-ona o'z munozarasi bilan band bo'lib,  bolasi uchun vaqt ajrata olmaydi. Shu o'rinda yana bir mulohazani bildirmoqchi edik. Mahallalarda tashkil etilgan yarashtiruv komissiyalariga psixologlarni ham  jalb etish o'rinli  bo'lardi. Nikohning krizis holatlarini tahlil etgan mutaxassis fikricha, kechirish, unutish va olg'a intilish  shart va zarur ekan. Chunki birinchi  oilasi bilan kelisha olmagan yoshlar, ikkinchi bor oila qurgan taqdirda ham  ana shu o'zaro bir-birini to'g'ri tushunish  masalasida qiynalishadi. Xalqimiz “qushning ham uyasi buzilmasin” dey­di. Chunki qush uchib ketishi mumkin, ammo uyasidagi  palaponlarni parvoz baxtidan mahrum etish kerakmas. Siz ayni shu o'rinda oiladagi bekalik mas'uliyatingiz va burchingizni  qanday tushunasiz?

— Aytaylik, ertaga gazeta bosmaxonaga topshiriladigan kun. Uyga odatdagidan juda kech keldim. Biroq bu menga, “charchadim-ku” degan xulosani bermasligi kerak. Men bolalarimning  uy vazifalarini tayyorlashiga ko'maklashishim, mehr va e'tibor ko'rsatishim, oila yumushlarimni ado etishim uchun o'zimda kuch va iroda topa olishim kerak. Chunki biz ziyoli qatlam ham kasbimizning vazifalarini, hamda bekalik-onalik burchini  bekamu-ko'st  bajarishga barcha kuch va bilimlarimizni safarbar etishimiz  lozim.

— Kasbiy bilim va  tajribalaringizni boyitishda aynan nimalarga ahamiyat qaratasiz?

— Ijodkorda o'ziga xoslik bo'lishi kerak. Ustoz jurnalistlarning ijod  mahsullarini o'qib boraman. Ayniqsa,  Ahmadjon Meliboyev, Xurshid Do'stmuhammad, Mahmud  Sa'diy, Farmon Toshev, Ahmadjon Otaboyev, Abdurasul Jumaqulov va hokazo ustozlarning ijodlari qalbimga juda yaqin. Ular mavzuga qanday yondashayapti, qaysi rakurslarda yozayapti, ijodiy muvaffaqiyatini ta'minlayotgan sir-asror nimada? singari savollarga o'zimcha javob izlab, tahlil qilaman. Ulardan o'rganaman va shu asnoda o'z uslubimni shakllantirishga intilaman.

— Sarlavha ijodkorligi borasida  fikringiz qanday?

— Bizda “dejurniy” ya'ni navbatchi  sarlavhalar shakllanib qolgan-da! U maqolagayam, bu  maqolagayam tushib ketaveradigan sarlavhalar matbuot sahifalarida aylanaveradi. Buni bartaraf etish vaqti keldi, deb o'ylayman.

Ba'zida xususiy nashrlarning top­qirligidan biz davlat nashrlari xodimlari qaysidir ma'noda ibrat olishimiz kerak, degan fikrim ham  yo'q emas. Masalan, xususiy gazetalardan birida “Gulsanam  Mamazoitovaning qaynonasi uning san'atiga nima  deydi?”  degan sarlavhani ko'rib qoldim. Gazetani aynan shu sarlavha uchun sotib oldim. Qiziq-da endi! San'atshunos fikrini taxmin qilish mumkin, muxlisning e'tirofini ham  tasavvur qilamiz, ammo qaynonasi nima  degan ekan, degan  fikr meni qiziqtirib qo'ygandi. Uyga yetib borishga ham sabrim chidamay, transportda o'qidim. “San'atiga qarshiligim yo'q”, degan ekan xolos. Biz sarlavha topishda ularning  ishbilarmonligidan  andoza olsak, yomon bo'lmasdi. Demoqchimasman, diltortar  sarlavha tagida oddiy gap bo'lsin, yo'q,  sarlavhamiz  gazetxonning dil shishasini bir chertsa, so'ngra asos­­li mulohazalarimizni taqdim etsak yaxshi bo'lardi.

— Mazmunli suhbat uchun rahmat! Kelayotgan  yil siz uchun ijodiy muvaffaqiyatlar yili bo'lishiga tilakdoshmiz.

Gulzebo IBROHIMOVA

suhbatlashdi.