Kubalik mehmon hayrati
“Guliston menga yoqib qoldi”, dedi Odelis Mas
Ko'p yillar Guliston shahridagi 6-umumiy o'rta ta'lim maktabida dars bergan, ayni paytda Guliston tumanidagi “Oltin o'rda” mahallasida istiqomat qilayotgan mehnat faxriysi Mayramxon Irgasheva yaqinda “Yangi Sirdaryo” gazetasi tahririyati eshigidan kirarkan: “Sizlarga xorijlik mehmonni boshlab keldim”, dedi. Uning yonidagi qoramag'izdan kelgan, sochlari jingalak, ko'zlari katta-katta qiz tabassum qilarkan, qo'lini ko'ksiga qo'yib: “Assalomu alaykum!” dedi. Xorijlik qizning o'zbekona kalomi barchamizni hayratga soldi.
— Xush kelibsizlar, Mayramxon! Mehmoningiz qaerlik, qachon keldi, tashrifining sababi nima, qanday qilib darrov o'zbekchani o'rgandi? — deya uni savolga ko'mib tashladik.
— Bu qiz kubalik, ismi Odelis, biz uni “Odinaxon” deb chaqiramiz, — dedi Mayramxon. — Kelganiga 10 kundan oshdi. Uch yildan beri onasi bilan Moskvada yashaydi. Bilasiz, o'g'lim va jiyanlarim Moskvada istiqomat qilishadi. Odinaxon jiyanim Nigoraxon bilan qo'shni turadi. U xoreograf, raqs klubida mashg'ulotlar olib boradi. O'tgan yili Moskvaga o'g'limnikiga borganimda, kelinim va jiyanim bilan yurtimiz haqida gapirib bergandik. O'shandan beri Odelis O'zbekistonga kelishni orzu qilarkan. Yaqinda orzusi amalga oshdi. Oilamiz bilan uni aeroportda kutib oldik va xonadonimizga olib keldik. Ramazon payti bo'lgani uchun uni ham saharlikka uyg'otdik. Erta saharda turib, tamaddi qilayotganimizdan, ayniqsa, kelinimning tongda turib, katta hovlini supurib-sidirishidan hayron bo'ldi. Men unga Ramazon oyining xususiyatlari, nega ro'za tutilishi, o'zbekona urf-odatlar, udumlar, bekalik, kelinlik fazilatlari to'g'risida gapirib berdim. Mehmonimiz gaplarimni tinglarkan: “Menga ham o'zbekchani, milliy odatlaringizni o'rgating”, dedi. Bir haftada ancha o'zbekcha so'zlarni, ayniqsa, salomlashishni o'rganib oldi. Endi qaerga borsak, birinchi bo'lib salom beradi.
Odelis uch yil ichida rus tilini ancha mukammal o'rganibdi, shu bois u bilan bemalol suhbatlashdik. Kuba maktablarida 12 yil o'qitilar ekan. U mamlakat poytaxti Gavanada maktabni tamomlagach, oilaviy sharoiti tufayli onasi bilan Moskvaga ishlagani kelishgan ekan. Yaqinda vataniga borib, yaqinlarini ko'rib kelibdi.
— Raqs klubida vaqtincha ishlayapman. Kelajakda shifokor bo'lishni orzu qilaman, hozir oliy o'quv yurtiga kirishga tayyorlanayapman, — dedi Odelis. — Yashirib nima qilaman, bizning mamlakatimizda hayot havas qilarli emas. Ayniqsa, yoshlar uchun imkoniyatlar kam. O'zbekiston haqida ko'p eshitganman. Kelganimga ko'p bo'lgani yo'q, lekin Guliston shahrining ko'p joylarini ko'rdim, xiyobon va istirohat bog'larini tomosha qildim. O'z nomiga munosib, chiroyli, ajoyib shahar ekan. Bozorlardagi, supermarketlardagi to'kinchilikni, arzonchilikni, ko'chalardagi orastalikni ko'rib, hayratga tushdim. Odamlarning bir-birlariga munosabati, e'tibori, muomalasi juda yaxshi ekan. Bu yerda mehmonni xush ko'risharkan, qaerga borsam, uylariga, dasturxonga taklif etishadi. Milliy taomlari, nonlari, ayniqsa, palov menga juda yoqdi. Deyarli har kuni palov yeyapman. Mayram opadan palov pishirishni o'rganayapman. Uyimga qaytgach, uni onamga o'z qo'lim bilan pishirib beraman. Milliy liboslaringiz ham menga yoqdi. Mayram opa menga uzun atlas ko'ylak tiktirib bermoqchi. Sochlarimni maydalab o'rdirmoqchi edim-u, mening kalta jingalak sochimni epaqaga keltirib bo'lmadi. O'zbekistonlik yoshlarga havasim keldi, shunday go'zal, obod, farovon mamlakatda yashash baxt ekanligi ularning yuz-ko'zlaridagi quvonchda yaqqol ko'rinib turibdi. Hali ancha vaqt turaman. Mayram opa bilan qadimiy shaharlardagi tarixiy obidalarni, Toshkent-Siti va poytaxtning boshqa diqqatga sazovor joylarini tomosha qilishga boramiz. Yurtingizni bir ko'rgan odam yana ko'rgisi kelarkan, ohanrabosi bormi, deyman. Har kuni o'zim uchun bir yangilikni, yangi manzaralarni, yangi ranglarni kashf etayapman.
Shuningdek, Odelis mezbon oila a'zolariga tomorqadagi yumushlarni bajarishda, ko'chatlar ekishda ko'maklashayapti. U ko'chat ekib, yonidagi taxtachaga o'zining ismini yozib qo'yibdi. Mayramxonning aytishicha, Odelis: “Keyingi gal kelganimda bu daraxtning mevasini o'z qo'lim bilan uzib yeyman”, deb niyat qilganmish.
— Yaqin kunlarda mehmon qizni Samarqandga sayohatga olib borishni rejalashtirganman, — dedi Mayramxon Irgasheva.
Shu kuni “Yangi Sirdaryo” va “Novaya Sыrdarya” gazetalari tahririyatida O'zbekiston Jurnalistlar uyushmasi viloyat bo'limi xodimlari hamda bir guruh yosh ijodkorlar xorijlik mehmon bilan suhbatlashdilar. Odelis Mas ularga yurtimiz, Guliston shahri haqidagi taassurotlarini gapirib berdi.
Xolida PARDABOYEVA.