Sun'iylik nega kerak?
Hali universitetga kirmagan bo'lsam-da, tasvirga olish jarayonlarini o'rganish uchun televideniega ko'p boraman. Jurnalist sifatida ishlash uchun bu tajriba, albatta, muhim deb hisoblayman. O'rganayotganlarim kelajak uchun foydali, lekin ba'zi taraflari menda salbiy taassurot qoldirdi.
Negadir teleko'rsatuvlarimizda kundan-kunga sun'iylik oshib borayotganday. Bu teletomoshabin uchun har doim ham sezilmasligi mumkin, biroq ekran ortidagilar bu holatni bilishadi-ku. Misol uchun, ko'rsatuv tugaganidan so'ng, operatorlar bizdan yana kulib turishimizni va shu kadrlarni ham alohida tasvirga olib, dastur ichiga qo'shib yuborishlarini ko'p aytishadi. Lekin ana shu ko'rsatuvning o'zida ham kulib gapirish mumkin-ku. Yoki qarsak chalish kerak bo'lgan ayrim kadrlarda aynan o'sha qarsak sahnasi uchun ham qanchadir vaqt sarflanadi.
Meni ranjitgan eng achinarli holatlardan biri shunday: biron-bir reportaj tayyorlash jarayonida intervyu beradigan har bir kishiga operator yoki reportyor tomonidan nutq tayyorlab beriladi. Intervyu bermoqchi bo'lgan kishi mana shu gaplarni o'zi ayta olmaydimi? Menimcha, jarayon haqida o'zining fikrini aytish ko'pchilikning qo'lidan keladi.
21 mart kuni Sirdaryo viloyatida Navro'z bayrami katta shodiyona sifatida nishonlandi. Tabiiyki, ushbu tantana ham televidenieda yoritib borildi. Dasturni tayyorlash jarayonida bir jurnalist opamiz 4-5 yosh atrofidagi qizchadan intervyu olayotganiga ko'zim tushdi. Ijodiy jamoa qizchadan bayram taassurotlarini aytishni iltimos qildi. Qizcha endigina to'lib-toshib gapirayotgan edi hamki, uni to'xtatib qo'yib, adabiy so'zlar bilan nimalar deyishini tushuntirib, yodlatib qo'yishdi. Bu jarayonni ko'rib, yana kayfiyatim buzildi. Katta odamlar o'rgatgan sun'iy so'zlardan ko'ra, qizaloq tilidan olingan samimiy tilaklar afzalroq emasmi? Qizchaning ishtiyoqini so'ndirib bayram taassurotlarini eshitishdan xalqimizga ham, televideniega ham, qizchaga ham foyda yo'q-ku.
Xullasi kalom, teledasturlarda yasamalikdan qochish vaqti allaqachon kelgan. Uning o'rniga samimiy, tabiiy kadrlar bilan ko'rsatuvlarni boyitish barcha uchun yanada qiziqarliroq bo'ladi, menimcha.
Zuhra TOJIBOYEVA.
Guliston shahri