Birinchi chiziq
Hoji bobo qari gujum ostida mudrab o'tirgan edi, shovurdan ko'zi ochilib ketdi. Katta qizining o'g'li qadami chalkashib, u tomon dadil kelar, hayajonidan oyoqlari to'g'ri tushmasdi. Qo'l yetar joyga yaqinlashgach, gilamga tizzasi bilan tashladi-da, xuddi o'rgatilgandek, dadil so'z boshladi:
— Bobo, duo bering.
Murg'ak qalbning o'ktamligi cholni to'lqinlantirdi, u bugun kinolarda ko'p takrorlanadigan sahna — shogirdning pir oldida tiz bukib turishiga taqlid qilayotgandi. Mayli-da, sharafli kunlar qalbiga ko'chibdi; atrofida zurriyotlari “milliy an'analar ruhida” to'kis ulg'ayayotganidan cholning ko'ngli o'sdi.
— Ha, o'g'lim, tinchlikmi?
Bola yerdan ko'zini uzmay, odob bilan javob kutib turardi.
— Ertaga olimpiada bo'ladi. Shunga matematika bo'yicha qatnashaman.
Duo bo'lsa, duo-da. Muqaddas joylar tuprog'ini tavof qilib kelgan hoji bobo sidqidildan bolakayni alqadi, unga katta zafar tiladi. Botinida “Zora, birinchi o'rinni olsa, ulug' joylar sharofatiga ham, o'zining kuchiga ham ishonchi ortardi”, deb o'yladi.
Shundan keyin nabira qorasini ko'rsatmay qoldi. Chol esa “Bola-da, hali 12-13 yoshli o'smir nimani bilardi? Chalg'ib ketdi, duoning ajrini aytmadiyam”, deb miyig'ida kulib qo'yaverdi. Nihoyat, bir gal tengdoshlari bilan quvlashmachoq o'ynab yurgan “matematik” yo'lakda duogo'y bobosiga yuzma-yuz kelib qoldi. Hoji bobo uning asta bilagidan ushladi-da, mehr bilan termilib: “O'g'lim, duoning haqini bermaysizmi? Bilimlar bellashuvi qanday bo'ldi?” — deya savolga tutdi. Shunda bolaning tutqundan qochish uchun shaxt bo'lib turgan vujudi birdan bo'shashdi, lekin boshini ko'tarib, g'azabli nigoh bilan boqqancha dedi:
— E, bobo, bu dunyoda haqiqat bormi?
Ha, bizning avlodimiz ana shunday tushuncha bilan iyagi ko'tarilayapti, dunyoga qadam qo'yyapti.
Hakim SATTORIY.