“O'zbek jurnalistikasi antologiyasi” kitobining ilk nusxasi chop etildi
O'zbek jurnalistikasi uzoq va boy tarixga ega. Bu tarixni tadqiq etish, milliy jurnalistikamizning shakllanish va rivojlanish bosqichlari haqida kengroq ma'lumotga ega bo'lish, har bir davrning eng yaxshi jurnalistik materiallarini kelgusi avlodga yetkazish muhim masala.
To'g'ri, shu paytgacha media sohaga doir ko'plab darslik va qo'llanmalar, milliy jurnalistikamiz shakllanishi va rivojlanish bosqichlariga oid ma'lumotlar o'rin olgan kitoblar nashr etilgan. Ammo ayni kunga qadar o'zbek jurnalistikasi antologiyasi yaxlit holatda yaratilmagan edi.
Bir necha yil avval ham mazkur ishni amalga oshirish uchun harakatlar bo'lgan, lekin muayyan sabablarga ko'ra, ish har doim yakunlanmay qolaverardi.
Prezidentimizning 2022 yil 27 iyundagi “Ommaviy axborot vositalarini qo'llab-quvvatlash va jurnalistika sohasini rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi qarori bilan tasdiqlangan 2022-2023 yillarda ommaviy axborot vositalarini qo'llab-quvvatlash va jurnalistika sohasini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari dasturida “O'zbek jurnalistikasi antologiyasi” kitobini nashrga tayyorlash belgilangan edi. Shu asosda zarur mablag' ajratildi. Natijada tarixiy kitob — milliy jurnalistikamiz antologiyasini yaratish imkoni tug'ildi.
Yuqorida ta'kidlangan dasturda qayd etilganidek, O'zbekiston Jurnalistlar uyushmasi, Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi, O'zbekiston Milliy axborot agentligi va O'zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi mas'ullari hamkorligida ishga kirishildi. Dastlab ushbu muhim kitobni nashrga tayyorlash masalasi soha olimlari, ustoz va tajribali jurnalistlar, media uchun kadrlar tayyorlovchi oliy ta'lim muassasalari professor-o'qituvchilari ishtirokida keng muhokama qilindi, ishchi va ijodiy guruhlar shakllantirildi. Mahalliy va xalqaro tajribalar o'rganildi.
O'rganishlar, bildirilgan taklif va tavsiyalar asosida “O'zbek jurnalistikasi antologiyasi” kitobini nashrga tayyorlash bo'yicha reja ishlab chiqildi. Unda belgilanganidek, yaratiladigan antologiya “Qadimgi davr jurnalistikasidan lavhalar”, “O'rta asrlar adabiyoti — milliy jurnalistika shakllanishi va takomilining asosi”, “Jadidlar va Ikkinchi jahon urushigacha bo'lgan davr”, “O'zbekistonning Ikkinchi jahon urushi davri jurnalistikasi”, “Turg'unlik davri jurnalistikasi: murakkab siyosiy jarayon va matbuotdagi evrilishlar”, “Qayta qurish va oshkoralik davri”, “Mustaqillik davri o'zbek matbuoti”, “Mustaqillik yillari televideniesi va radiosi”, “Mustaqillik davri internet jurnalistikasi” davrlarini o'z ichiga olishi kerak, degan to'xtamga kelindi. Har bir davrga oid materiallarni tayyorlovchi ishchi guruh a'zolari va rahbarlari tayinlandi.
Bir so'z bilan aytganda, ushbu kitob jildlarini nashrga tayyorlash oson kechmadi. Ish jarayonida arxiv va kutubxona fondlarida saqlanayotgan tarixiy hujjat va gazetalardan fotonusxalar, turli davrlarda chop etilgan eng sara publitsistik maqolalar, ocherk va felyetonlardan namuna va parchalar olishga to'g'ri keldi. Alisher Navoiy nomidagi O'zbekiston Milliy kutubxonasi mas'ullari bu borada yordamini ayamadi.
Uzoq vaqt izlanish va hamkorlikda qilingan mehnat natijasida 2 jildli “O'zbek jurnalistikasi antologiyasi” kitobi nashrga tayyorlandi. Mazkur antologiyaga milliy jurnalistikamiz shakllanish bosqichlariga doir eng muhim ma'lumotlarni kiritishga harakat qilindi. Ilk nusxasi chop etilgan ushbu kitobning har bir jildi yaqin vaqt ichida “O'zbekiston” nashriyoti tomonidan ming nusxadan nashr etiladi.
Antologiyada kamchilik va noaniqliklar, sohada o'z o'rniga ega yoki milliy jurnalistikamiz rivojiga katta hissa qo'shgan ba'zi ustozlar kitobga kirmay qolgan bo'lishi mumkin. Uyushma bu boradagi ishni davom ettirib, mazkur kitobning 3 va 4 jildlarini ham nashr etishni maqsad qilgan. Demak, o'sha kamchiliklar o'rnini to'ldirish, milliy jurnalistikamiz va uning chin fidoyilari va ustozlari haqida to'liq ma'lumot beradigan bir necha jildli kitob dunyoga keladi.
Milliy jurnalistikamizning rivojlanish bosqichlari bilan bog'liq muhim va qimmatli ma'lumotlar jamlangan “O'zbek jurnalistikasi antologiyasi” yurtimiz ommaviy axborot vositalari vakillari, ijodkorlar, tadqiqotchilar, jurnalist kadrlar tayyorlovchi oliy ta'lim muassasalari o'qituvchi-talabalari uchun muhim manba bo'lib xizmat qiladi, degan umiddamiz.
Xolmurod SALIMOV,
O'zbekiston Jurnalistlar
uyushmasi raisi
vazifasini bajaruvchisi
“Yangi O'zbekiston” gazetasining 2025 yil 15 mart,
53-sonidan olindi.