Orzu izidan
Dars tugashi bilan mahallamizdagi bolalar birgalikda dalaga mol boqishga chiqardik. Qo'limda mahkam tutilgan arqonda bitta sigirimiz bo'lardi.
Uchinchi sinfdan boshlab to'qqizinchi sinf tugagunicha faqat shu bitta sigirni boqdim.
Sheriklarimning mollari yil sayin ko'payardi, har yili ikki-uchtadan buzoq qo'shilardi. Ular quvonch bilan buzoqlarni boqishar, sevinchdan ko'zlari porlardi. Mening esa har yili qalbimni yulib, ko'z yoshim bilan bozorga sotadigan bittagina buzog'im bo'lardi.
Bahorning oxirida sutdan to'yingan, har qaraganda ko'z quvonadigan buzoqchamni yetaklab mol bozoriga otlanardim.
Bozorda buzoqni boshqalarga ko'z yoshimni ko'rsatmasdan, yig'lab-yig'lab sotardim.
Lekin sotmasdan iloj yo'q edi. Sababi, shu buzoqning puliga g'alla olib, qishga ozuqa tayyorlardik. Ba'zan yozda nonni ham o'lchab yegan kunlarimiz bo'lgan. “Keyingi bug'doy pishig'igacha yetishimiz kerak”, derdi enam.
Ammo shunday sharoitda ham yuragimda umid o'chmasdi. Men orzu qilardim shaharga ketishni, o'qishni, katta inson bo'lishni.
Dalalarda mol boqarkanman, bekor o'tirmaslik uchun kitoblar o'qirdim. “O'tkan kunlar”, “Mehrobdan chayon”, “Ot kishnagan oqshom”, “O'n sakkizga kirmagan kim bor”… Ular men uchun yurakni orzular bilan sug'oruvchi so'zlar, ruhni issiq qiladigan shijoat manbai edi.
Mahallaning katta yoshli yigitlari esa meni masxara qilishardi:
— Senga o'xshagan bechoralardan kim o'qirdi? Shaharda boylarning bolasi o'qiydi. O'zi yashashga uylaring bo'lmasa, shaharda kimning ko'zi uchib turgan ekan? — derdi ular.
Lekin ichimda bir ovoz shivirlardi: “O'kinma, bir kuni sen ham kerak bo'lasan…”
Ha, kelajakka ishonar edim. Toshkentga kelganimda, turli qiyinchiliklarni boshimdan o'tkazdim. Ancha yillar Qo'yliq dehqon bozorida arava ham tortdim. Azob edi. Taqdir meni imtihon qilar, men esa birma-bir sinovlardan o'tishga intilardim.
Institutni tugatdim, qiynalib bo'lsa-da ishga kirdim. 10 yildan ortiq vaqt ichida turli tashkilotlarda mehnat qildim, ko'p ustozlardan saboq oldim.
Kuni kelib, har doim havas bilan qaragan, ishlashni orzu qilgan tashkilotga qabul qilindim. Va taqdir taqozosi bilan, birinchi marta qatnashgan yig'ilishim aynan “kadrlar tanlovi” mavzusida bo'ldi.
O'sha yig'ilishda tashkilot rahbari, ko'p yoshlarning ustozi, yuksak fikrli inson shunday dedi:
— Bizga tanishi bor, puli bor insonlar emas, iqtidori bor, orzu qilgan, xatosidan saboq oladigan va Yaratganga suyanadigan vijdonli yoshlar kerak.
Bu so'zlar butun vujudimni larzaga soldi. O'tmishim ko'z oldimda jonlandi: sigir boqqan kunlar, buzoq sotilgan saharlar, orzu bilan o'qilgan kitoblar, kimlargadir masxara bo'lgan paytlarim, qishloqning dalasidan turib osmonga boqqancha Xudoga shivirlagan shunday duolarim: “Bitta imkoniyat, faqat bittasini ber…”
Agar o'sha payt masxara qilgan yigitlarga ishonganimda, men bugungi manzilda emas, balki o'sha xira umrning bir burchagida qolib ketgan bo'lardim.
Chunki ular orzuni o'ldiradigan, aqlga emas, jahlga suyanadigan insonlar edi.
Shuning uchun, agar imkonim bo'lsa, o'sha vaqtda yuragimni og'ritgan yigitlarga aynan shu rahbarning so'zlarini yetkazgim keladi: “Bizga tanishi bor, puli bor insonlar emas, iqtidori bor, orzu qilgan, xatosidan saboq oladigan vijdonli yoshlar kerak”.
Ishonchim mustahkamlandi. Hayotning og'rig'i bilan sug'orilgan orzular bir kun kelib gullashi mumkin ekan!
Zero, cho'lda ham bahor kelishini kutayotgan nihol ildizi bo'lishi mumkin. Ehtimol, uning o'sishiga yoz yomg'iri, bir kutilmagan imkoniyat kifoya qilar.
Elbek ShOYIM