Besamar ketmagan yillar
Menga Qobilbek aka bilan bitta jamoada ishlash va u kishining ilmiy-ma'naviy, siyosiy iqtidoridan bahramand bo'lish, albatta, har tomonlama ibrat bo'lib keladi. “Men yoshlik chog'larimdan boshlab teleko'rsatuvlarga, ayniqsa, siyosiy mavzudagi ko'rsatuv va eshittirishlarga havasmand edim, — deydi Q.Karimbekov. — Buning uchun qaysi fanlarni ko'proq o'qishim kerakligini maktabda ustozlarimdan so'raganman. Shu tariqa, tarix, adabiyot, geografiya darsligini qunt bilan o'rgandim. 5-sinfda o'qib yurgan paytim jahondagi 50 dan ortiq davlatlarning tarixi, geografik joylashuvi, iqtisodiyoti, aholisi to'g'risida ma'lumotlarni yoddan bilar edim”.
Bolalikdagi havas Qobilbek akani 1973 yili Toshkent davlat universiteti (hozirgi O'zbekiston Milliy universiteti) ning tarix fakulteti Xalqaro munosabatlar bo'limiga boshlab keldi. 5 yillik ta'lim beiz ketmadi. U xalqaro munosabatlarning turfa jihatlariga qiyosiy va tahliliy nuqtai nazardan nigoh tashlash sirlarini o'rgandi.
“Ustozlarim qistovi bilan universitetni tugatib, shu dargohda o'qituvchilik qildim. Ilmiy-tadqiqot ishlarim sabab nemis tilini o'rganishga to'g'ri keldi. Keyin bilsam, nemis tili nafaqat Germaniyada, balki Yevropaning Avstriya, Belgiya, Niderlandiya, Fransiya, Daniya, Lixtenshteyn, Lyuksemburg va Shveysariya kabi mamlakatlarda ham ancha ommalashgan ekan. Chexiya va Slovakiyaga qilgan safarim chog'ida ham ushbu mamlakatlarda nemis tili ancha ustuvor ekanligiga o'zim guvoh bo'ldim”, degandi bir suhbatimizda Q.Karimbekov.
O'tgan asrning 80-yillarida Qobilbek akaning orzulari ushaldi, u O'zbekiston televideniesida xalqaro masalalar bo'yicha turkum ko'rsatuvlar tayyorlay boshladi. Ko'pchilik eslaydi, o'sha kezlari avvaldan yozib olish degan narsa qariyb mavjud emas edi. Ayniqsa, xalqaro mavzudagi ko'rsatuvlar jonli tarzda efirga uzatilardi.
“Oynai jahon” Q.Karimbekovga katta maktab bo'ldi. Bir tomondan ilmiy-pedagogik faoliyatini mustahkamlagan bo'lsa, ikkinchi tomondan 10 yil mobaynida televideniening “Axborot” tahririyatida o'rindoshlik asosida xalqaro sharhlovchi vazifasida charxlandi. “Shu o'rinda, bir mulohazam bor, — deydi Q.Karimbekov. — Keyingi yillarda 3-4 bor ekranda ko'ringanlar titriga siyosiy sharhlovchi yoxud sharhlovchi deb yozilmoqda. Agar shu nomga ular loyiq bo'lsa, marhamat. Ammo nafaqat men, ancha tajribali siyosiy sharhlovchilarni ko'pincha oddiygina jurnalist deb tanishtirishardi”.
Qobilbek Karimbekov 1992 yilning yozida “Axborot” tahririyatiga rasman siyosiy sharhlovchi vazifasiga qabul qilingan. Eng muhimi, o'sha paytlar televidenieda O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan artist Farhod Bobojonov, O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan jurnalist Tursun Qoratoyev, O'zbekiston san'at arbobi Ubay Burhon (oxiratlari obod bo'lsin), Bahodir Muhammedov, Tal'at Soliyev, Muyassar Saidxonova, Bahodir Abdullayevlardek zabardast sharhlovchilar orasidan o'ziga munosib o'rin topish anchayin mushkul edi. Shunga qaramay, Qobilbek aka o'z iste'dodi, dunyoda bo'layotgan voqealarga o'z fikri, munosabati borligi uchun ham bora-bora ustoz sharhlovchi darajasiga ko'tarilib bordi.
O'tgan davrdagi efir bilan hozirgi efirni taqqoslash mushkul. U kezlari asosan “O'zbekiston” kanalidagina siyosiy ko'rsatuvlar efirga uzatilardi. “Bugun olamda nima gap?”, “Xalqaro panorama”, “Xalqaro sharhlovchilar davrasida” va boshqa mazmundagi ko'rsatuvlarni asosan, Q.Karimbekov bilan bir qatorda ustozlardan Tursun Qoratoyev, Nasriddin Muhammadiyev, Ahmadjon Meliboyevlar katta mahorat bilan olib borishardi.
“Hali-hali yodimda, — deya eslaydi Q.Karimbekov. — 1992 yildan 2000 yillargacha “Axborot” ko'rsatuvi uchun “Xorij xabarlari”, “Jahon hafta ichida”, “Sayyoramiz sadosi” singari 3-4 daqiqalik lavhalar tayyorlardim. Ba'zida bir oy mobaynida 20 ga yaqin videosharh tayyorlashga to'g'ri kelgan. “Axborot”da to'liq stavkada ishlaganim uchun zimmamda qo'shimcha vazifalar ham bor edi. Masalan, 15-20 daqiqaga mo'ljallangan mualliflik ko'rsatuvlarimdan “Etti iqlim sadosi”, “Savol bering — javob beramiz”, “Xalqaro voqealar sharhlovchi nigohida” kabi”, deydi u.
1992 yilning yanvarida Toshkentdagi talabalar shaharchasida bo'lgan ko'ngilsiz voqealar to'g'risida Q.Karimbekovga shoshilinch ko'rsatuv tayyorlab, o'sha kunning o'zida efirga uzatish vazifasi topshirildi. Va bu ko'rsatuvlar yanvar oyining ikkinchi yarmi va fevral oyi boshlarida “Yuzma-yuz” nomi bilan 7 bor efirga uzatildi.
“Bu ham mayli, tezkorligi sabab, teledasturga kiritilmagan bo'lsa-da, 1999 yil fevral voqealari, Qirg'izistonning Botkent hududidagi, 2000 yil yozidagi Sariosiyo va Uzun tumanlaridagi terroristik xurujlar, 2001 yil 11 sentyabr AQShda yuz bergan qo'poruvchilik, 2004 yil mart oyida Toshkent va Buxoroda sodir bo'lgan voqealar, 2005 yilning may oyidagi Andijon to'qnashuvlari bo'yicha tayyorlangan maxsus ko'rsatuvlarni tayyorlash ham mening zimmamga yuklatilgan edi.
Bugun yillar o'tib, o'sha zahmatlar besamar ketmaganligiga qayta-qayta ishonch hosil qilaman. O'sha ko'rsatuvlarni faqat o'zim tayyorlaganman, degan fikrdan mutlaqo yiroqman. Chunki, ko'rsatuvni tayyorlash chog'ida butun jamoa bilan birgalikda mehnat qilardik. Ustozlarimga, texnik mutaxassislarga, ayniqsa, rejissyorlarimizga alohida minnatdorchilik bildirmoqchiman, aynan ular ba'zan yo'l qo'ygan xatolarimni tuzatishga, hech bo'lmaganda montaj chog'ida sayqal berishga imkon topganlar”, deydi Qobilbek aka.
Bugun ota kasbini munosib davom ettirayotgan iqtidorli jurnalist Shohsanam Karimbekova 15 yillik faoliyati davomida oddiy muharrirlikdan to bosh muharrirlikkacha bo'lgan mashaqqatli yo'lni bosib o'tdi. Eng muhimi, ko'rsatuvlari rang-barang, jozibali, ovozida ham jarangdorlik, ham shiddat yaqqol namoyon bo'lib turadi.
2007 yilning 8 iyuni edi. O'zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi rahbariyati topshirig'i bilan Oliy Majlis Senatida ommaviy axborot vositalari to'g'risida Q.Karimbekov ma'ruza qilgandi. O'shanda minbarda Senatning fan, ta'lim va madaniyat masalalari bo'yicha qo'mita raisi, O'zbekiston Qahramoni, xalq shoiri Erkin Vohidov bilan birga Milliy teleradiokompaniyamizning rahbari ham bo'lgan. O'sha ma'ruzadan keyin telekompaniyada ajoyib gap tarqalgandi, Erkin Vohidov: “Qobilbek, siz o'zingiz kabi zabardast sharhlovchilarni tayyorlang. Bo'lajak ko'rsatuvlarga siz kabi katta tajribaga ega bo'lgan sharhlovchilar juda zarur”, degan ekan.
Darhaqiqat, ustoz jurnalist, mahoratli siyosiy sharhlovchi Qobilbek Karimbekovdan hali hamkasblar, ayniqsa, yosh jurnalistlar ko'p narsani o'rgansa bo'ladi. Eng muhimi, ana shunday ajoyib inson bilan birga ishlayotganimizdan, zamondosh ekanligimizdan faxrlansak arziydi.
G'ofur JAMOLOV,
O'zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining
“Dunyo bo`ylab” telekanali bosh muharriri