Bugungi o'quvchining talabi katta
Poytaxtimizdagi Sergeli tumanida joylashgan 301-maktabda “Temurbek vorislari”, “Yosh kitobxon”, “Ochiq dars” to'garaklari mashg'ulotlari nainki ishtirokchilarni, balki o'qituvchi va o'quvchilarni ham ko'proq jalb etadi. Ayniqsa, badiiy asarlar asosida sahnalashtirilgan kichik epizodlarni ko'rib, o'quvchilar o'zlarini teatr zalida o'tirgandek his qilishi ustozlarni ham mamnun etayotgani ma'lum bo'ldi.
Bundan tashqari, “Kitobxon oila” to'garagi a'zolari har bir o'qigan kitobini oilaviy tahlil etishi, asarda ilgari surilgan g'oya nimayu uning o'quvchiga beradigan ma'naviy ahamiyatiga ko'proq e'tibor qaratishi maqtovga loyiq.
Har gal to'garak yig'inlarida ishtirokchilar o'zgacha shijoat, chanqoqlik bilan qatnashishlarini ko'rib havasingiz keladi. Ayniqsa, bugungi “Yosh kitobxon”lar kechagi kitobxonlardan anchayin farq qilishadi. Ular, eng muhimi, badiiy jihatdan saviyasi baland asarlarni pala-partish, bo'sh, saviyasiz yozilgan asarlardan ajrata olishadi.
— To'garagimizga o'quvchilar o'zlari xohish bildirib a'zo bo'lishgan. Kitobni faqat yod olib o'qish bilan cheklanishmaydi, balki ma'no va mazmunini o'zlashtirishga harakat qilishadi. Meni quvontirgani: o'quvchilar eng yaxshi kitobni tanlay oladi. Hatto ba'zida menga ham o'qigan kitobining ta'rifini maroq bilan so'zlar ekan, mening ham o'qishimni tavsiya etishadi. Garchi bu asarni o'qigan bo'lsam-da, “xo'p, albatta o'qiyman”, deyman. Ularning zavq bilan hikoya qilishini eshitib ich-ichimdan xursand bo'laman. Axir qilayotgan ishing foydali va ma'lum ma'no kasb etsa, kimgadir nafing tegsa bundan ortiq baxt bormi?! — deydi “Yosh kitobxon” to'garagi rahbari Muborak Muhitdinova.
Biz maktabda bo'lganimizda ona-tili va adabiyoti fani o'qituvchisi Shahnoza Umarova 5-“v” sinf o'quvchilariga mashhur adib, O'zbekiston xalq yozuvchisi O'tkir Hoshimov hayoti va ijodiga bag'ishlangan “Ochiq dars” olib borayotgan ekan.
Asarni shunchaki o'qish emas, balki yozuvchining maqsadini bilish, asar mohiyatini anglash o'ta murakkab vazifa. Bir narsaga amin bo'ldikki, “o'smir-yoshlar kitob o'qimay qo'ydi”, deyotganlar aslida ularning ichki kechinmalaridan xabardor emaslar, bugungi o'smir-yoshlarning qiziqishi, tasavvur dunyosi, badiiyatni qabul qila olish imkoniyati darajasi anchayin baland. Ammo ayrim havaskor ijodkorlarning o'z puliga chiqargan, ya'ni Respublika Yozuvchilar uyushmasining nasr bo'limi tahriridan o'tmagan, har tomonlama saviyasiz kitoblarning maktablarga turli yo'llar bilan kelib qolishi ba'zi o'quvchilarni chalg'itib qo'ymoqda.
Ular ayni vaqtda chop etilayotgan, taniqli ijodkorlarning asarlari kutubxonada yo'q ekanligini, agar bo'lganda, albatta, o'qishlarini aytishdi.
Yusuf JO'RAYEV