100 ming so'ming bor bo'lsa…
Yurtimizda minimal iste'mol xarajatlari belgilandi
Joriy yilning 31 may kuni O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligida “O'zbekistonda minimal iste'mol xarajatlari qiymatining dastlabki hisob-kitoblari to'g'risida” matbuot anjumani o'tkazildi.
Tadbirda O'zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag'allikni qisqartirish vazirining birinchi o'rinbosari Ilhom Norqulov, moliya vaziri o'rinbosari Jamshid Abruyev, YuNISEFning O'zbekistondagi vakolatxonasi ijtimoiy-siyosat bo'yicha maslahatchisi Umid Aliyev hamda Jahon banki eksperti Vinayak Nagaraj ishtirok etdi.
Qayd etish kerakki, O'zbekistonda birinchi marta rasmiy darajada minimal iste'mol xarajatlarini baholash e'lon qilindi va bajarilgan ishlar, uning natijalari haqida mutasaddilar tomonidan tushuntirish berildi.
— Masalan, olti kishilik oilani oladigan bo'lsak, xususan, ota-ona va to'rt nafar farzand. Bu oila uchun bir oyda 2 million 640 ming so'm minimal iste'mol xarajati miqdori hisoblanadi. Ko'p holatlarda bunday oilalarda faqat bir kishi, ya'ni ota ishlaydi. Oy davomida erkak kishi kamida 3-4 kun farzandlarining oldida bo'lishi kerakligi va dam olishini inobatga oladigan bo'lsak, bunday oilalarda kunlik daromad 100 ming so'mni tashkil etishi kerak.
Bu bugun e'lon qilingan minimal iste'mol xarajatlarining kishi boshiga miqdori 440 ming so'm etib belgilandi. Yoki besh kishilik, 3 nafar farzandli oilani inobatga olsak, bu yerda kunlik daromad kamida 80-90 ming so'm atrofida bo'lishi lozim, deya ta'kidladi Ilhom Norqulov.
Minimal iste'mol xarajatlarini hisoblash uchun 2020 yilda respublikaning barcha hududlaridan tanlab olingan 5 400 ta oilada so'rovnoma o'tkazildi. Ushbu oilalar 10 ta guruhga bo'lindi va ushbu oilalar orasidan eng kam xarajat va daromadga ega bo'lgan 30 foiz xonadon ajratib olindi.
Ekspertlarning fikriga ko'ra, O'zbekistonda minimal iste'mol xarajatlarining miqdorini belgilash — 30 yil davomida kun tartibidan chetda turgan masala. Bu bo'yicha bir qarorga kelinishi iqtisodiy sektor uchun murakkab va mas'uliyatli qadamdir.
Hisoblangan minimal iste'mol xarajatlarining jon boshiga to'g'ri keladigan yalpi ichki mahsulotga nisbati (YaIM) 26,8 foiz bo'lib, mazkur ko'rsatkich rivojlanayotgan mamlakatlarda, asosan, 4-20 foizni tashkil etadi.
Abdulaziz AHMEDOV