Yong'oq tagidagi targ'ibotchi
Davlatimiz rahbari ijodkor, jurnalistlarni qo'llab-quvvatlash barobarida, maktablarda ma'naviy-ma'rifiy ishlarni yo'lga qo'yishga yordam berish maqsadida “O'zbekistonning yangi taraqqiyot davrida ta'lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi Farmonni imzolagan edi. Farmonga muvofiq har bir umumta'lim muassasasida Ijodiy-madaniy masalalar bo'yicha targ'ibotchi lavozimi joriy etildi. Ushbu vazifaga Yozuvchilar va Jurnalistlar uyushmasi tomonidan tavsiya etilgan taniqli shoir, yozuvchi, jurnalist va ijodkorlar, oliy ta'lim muassasalarining ijtimoiy gumanitar kafedralari professor va o'qituvchilari jalb qilinishi kerak edi, biroq…
O'z viloyatimizdan kelib chiqib tahlil qilsak, targ'ibotchi lavozimi “uloq”qa aylanib ulgurdi. Yozuvchilar, Jurnalistlar uyushmasi viloyat bo'limlari tomonidan tavsiya etilgan nomzodlar maktablarga borib, ish boshlab ko'rishdi. Biroq maktab direktorlari tomonidan turli xil bahonalar, “haftada 5 kun kelasiz, sizni ish joyingiz bor ekan” degan iddaolar bilan vazifasidan bezdirilib yoki “o'z xohishlari”ga ko'ra chetlatildi. Norin tumani maktablarining birida targ'ibotchi bo'lib ishga kirgan ijodkor Qimmatxon Mamajonova ishga borgandagi holatni she'rga solib, targ'ibotchilar guruhiga joyladi:
“Targ'ibotchi sifatida direktordan to'garak uchun joy so'rasam, yong'oqning tagidagi o'rindiqni berdi. Meni qidirib maktabga kelganlar, manzil: yong'oqning tagi…
Ulug' shoh bir ulug' farmonlar qildi,
Tushungan, suyungan qadrimiz bildi.
Kim nazarga ilmay, kimlardir ildi,
Yong'oqning tagidan joy tegdi mana.
Zulfiyalar keling, Usmonlar keling,
Gulchehralar keling, Dilbarlar keling.
Joy tegmay qolmasin, yuguring, yeling,
Yong'oqning tagidan joy tegdi mana.
Yong'oqning tagidan o'tganmisan deb,
Yong'oqning ustidan kulishgandi xo'b.
Yong'oqning obro'si hammasidan ko'p,
Yong'oqning tagidan joy tegdi mana.
Aslida yong'oqning ostimi, usti,
Shoirga farqi yo'q bo'lsa kam-ko'sti.
Endi men bugundan yong'oqning do'sti,
Yong'oqning tagidan joy tegdi mana.
Ha, ayrim maktablarda targ'ibotchilar vazifasini to'laqonli tushunmagan yoki tushunishni xohlamagan direktorlar shu lavozimdan ham “unumli” foydalanib qolishmoqchi va buni uddasidan chiqishmoqda. Ijodkorlar mehnatidan, ijodidan bahra olishni xohlamaydigan rahbarlar o'z kadrlarini “tiqishtirish” bilan ovora. “Dod”ini aytib charchagan ijodkorlarning ko'plari yana o'z “olam”lariga sho'ng'ib ham ketishdi. Farmonning ijrosi to'laqonli ta'minlanmayotganidan bevosita xabardor viloyat xalq ta'limi boshqarmasi, tuman, shahar xalq ta'limi bo'limlari ham bu holatlarga jimgina qo'l siltab qo'yaqolishgan. Aslida mazkur targ'ibotchilarga yosh avlodni ma'nan barkamol etib tarbiyalash, maktab o'qituvchilari va faol o'quvchilarining ijodiy ishlarini keng jamoatchilikka yetkazishga ko'maklashish, turli xildagi viktorinalar, mushoiralar, adabiy kechalar, qiziqarli darslar, kitobxonlik va she'rxonlik musobaqalarini tashkil etish vazifalari yuklangan. Bu yumushlarni esa ulargina uddalay olishardi. O'quvchilarimiz internetga, telefonga mukkasidan ketayotgan “o'tish” davrida ijodkorlar ma'naviy olamga yetaklashi, yangi iste'dodlarni kashf etishi juda muhim masala edi fikrimcha. Ayrim maktab direktorlarining “3 kun ertadan-to kechgacha maktabda bo'lsangizgina, ishlang” degan talablari noo'rin menimcha. Ijodkor vaqt, masofa, makon tanlamaydi, albatta. Biroq maqsad ma'naviy muhitni yaxshilash. Qo'yib bering, ijodkorlarni topsin, vaqtini nazorat qilmang. Ijodkor, birinchi navbatda – erkin inson. Moddiyatga qiziqmagani uchun ham arzimagan maoshiga baraka tilab, sizga o'sha lavozimni tashlab ketyapti. Bundan manfaatdor rahbarlar “o'zi ketib qoldi” deya, “tanish”larini joylaganidan xursand. Belgilab qo'yilganiga qaramay, ijrosi ta'minlanmayotgan mazkur farmon ham og'riqli masalaga aylandi.
Farmon chiqqan kezlari davlatimiz rahbarining e'tiboridan boshi osmonga yetgan ijodkorlarning ko'plari yana o'z “manzillari”da qolishdi. Tortishishni, maktab rahbariga elanishni ep bilishmadi. Balki, farmonning ijrosi bilan mas'ul tashkilot rahbarlari shug'ullanib ko'rishar… Bu vazifada kim ishlayotgani, hukumatning millionlab mablag'idan kim foydalanayotganini nazoratga olishar… Harqalay lavozimga o'z egalari o'tirsa, maqsadga muvofiq bo'lardi…
Saida Ismoilova,
jurnalist.