O'rikning so'nggi himmati

Muhabbat HAMIDOVA

Muallif haqida:

Muhabbat Hamidova — 1955 yilning 20 martida Qibray tumanida tug'ilgan. Toshkent davlat universiteti (hozirgi O'zMU)ning jurnalistika fakultetini tugatgan.

“Asabingizni asrang”, “Izingizdan boramiz”, “Qora jo'ja”, “Sehrgar bola”, “Kokilli ilon” kabi nasriy kitoblari chop etilgan.

Uning “Yangi uch og'ayni botirlarning sarguzashtlari” nomli  jajji qissasi 2000 yilda “Eng yaxshi kitob” Respublika tanlovining “Bolalar uchun yozilgan eng yaxshi kitob” nominatsiyasi g'olibi bo'lgan.

O'zbekiston Yozuvchilar va Jurnalistlar uyushmasi a'zosi.  II darajali “Sog'lom avlod uchun” ordeni va “Shuhrat” medali sohibasi.

Muhabbat Hamidova “Gulxan” jurnali bosh muharriri o'rinbosari lavozimida faoliyat olib bormoqda.

O'rikning  so'nggi  himmati

(Hikoya)

Sur'at akaning  hovlisida    o'rik daraxti bor… uni  dadasi  Isfaradan  olib kelgan. Mevasi unchalik  yirik ham emas, biroq judayam chiroyli. Bir tomoni qahraboday  sap-sariq, yarmi yoqutday qip-qizil. O'sha keksa o'rik  bu yil shunaqangi  mo'l hosil qildiki, uning zalvoridan shoxlari larzon-larzon  egildi.

— Voy-bo', ishqilib o'zini boshini  yesin, o'rik jonivor  qariganda ham  meva beraverarkan-da.  Tog'a, o'rik qalamchasidan ham ko'karaveradimi, olib borib ekardim, — dedi  mehmonga kelgan jiyani hovliqib.

— Men ham shunga hayronman.   Qurib qolgan shoxlariga  ham  bu yil jon kirdi. Barcha  shoxi birday gulladi.  Ko'rib turganing hosilni yarmi. Yarmini  dovchaligidayoq  qo'ni qo'shni bilan baham  ko'rdik, — jilmaydi Sur'at aka mamnun. —  Mana bir haftadirki mahalladoshlarga chelak-chelak o'rik tarqatyapmiz.  Jonivor bir pishsa  baravar pishadi. Vaqtida terib olmasang to'kilib uvol bo'ladi. O'rikni yegan  borki,   meni, uni ekkan  otamni  duo qil­yapti.

— Ammo o'zi  juda qari-a, tog'a. Men esimni taniganimdan  bilaman.  Balki vaqti soati bitgandir.  Sham ham o'chish oldidan bir o'chib yonadi-ku, — jiyan  qo'lidagi o'rikni danagidan ajratib yarmini og'ziga soldi. Shu danak  undan esdalik, olib borib  ekib qo'yaman.

— E, nafasingni issiq qil, jiyan. Shukr qilaylik. Alloh nasibamizni yetkazib, qari  o'rikka  kuch berganiga.  Shahardagi    hamma hovlida ham bunaqa  mevali  daraxt  o'savermaydi. O'rigim hali veri qurimaydi. Elning duosini oldi u, — jiyanining  o'ylamay  gapirganidan Sur'at akaning dili g'ashlandi.

— Aytdim qo'ydim-da, tog'a. Suyaksiz til har nima deyaveradi-da, — uzrli  ohangda dedi jiyan.

Bu suhbat  unutilib ham ketgandi. Biroq kuzga yaqin mahalla o'rtasidan  katta yo'l tushishi munosabati bilan  ko'cha yuzidagi uylar  buziladigan bo'ldi. Sur'at akaning hovisi ham ana shu loyihada bor ekan. Ularga  shahar chekkasidagi  ko'p qavatli uylardan  joy berishdi. Ammo  Sur'at aka  juma namozini  eski mahallasidagi  qadrdon Suzuk ota masjidida  o'qishni kanda qilmadi. Qish oyoqlab qolganda Sur'at akaning negadir  hovlisiga  o'tgisi kelib qoldi. Borsa, bu yerda qurilish jadal ketayotgan ekan. Tusmollab  hovlisini topdi.  Topgandayam  mung'ayib qolgan  o'rik daraxtidan topdi. U bir umr soya solib o'tgan oshxona ham buzilib ketibdi. Daraxt yonida ikki yigit gap­lashib turgan ekan. Yugurib kelib  Sur'at aka bilan  so'rashishdi. Yonlarida elektr arra. Hovlilarda qolgan daraxtlarni  o'tin qilamiz deb  kesib  olishayotgan ekan. Ular  o'zlarini,  oltiariqlikmiz, deb tanishtirishdi.

— Juda azamat daraxt ekan. Tanasi ham zarang bo'lib ketibdi o'ziyam. Kamida  bir oy uyimizni isitadi.  O'rikning cho'g'i  oyoqdagi  og'riqlarga  shifo. Buvimning sandaliga  solib bersam, joni kiradi”, — dedi yigitlardan biri.  Sur'at akaning yuragi g'alati bo'lib ketdi. Asta o'rik yoniga keldi. Qadrdoni bilan ko'rishganday quchoqladi. Tanasini siladi. Negadir uning tanasidan suv oqardi.

Nega yig'layapsan, qadrdon, —  dedi Sur'at aka uni silab. – Sen juda yaxshi yashading. Odamlarga  nafing ko'p tegdi. Biz sendan rozimiz. Sen ham rozi bo'l. Qara  so'nggi damlaringda ham odamlarga yaxshilik qilishga yarabsan. Shu choq daraxtning tepasidagi shoxda qolib ketgan bir dona turshak tap etib oyog'i ostiga tushdi. Shoxni silkitgan qarg'a esa cho'chib havoga ko'tarildi. Keyin qo'narga shox topolmay uzoqqa  uchib ketdi. Yigitlarni arrani ishga solishga shaylanganini ko'rgan Sur'at  aka jadal yurib  bu yerdan   uzoqlashdi. Biroq  bir  maromda g'irillayotgan elektr arraning ovozi qulog'iga qadrdon o'rigining  vidolashuv nolasi bo'lib eshitildi.