Har giyoh ko'ksida nafas olar ishq

Inobat RIZAYEVA

Muallif haqida:

Inobat RIZAYEVA — 1962 yili Marg'ilon shahrida tugilgan. 1979 yilda 16-o'rta maktabni oltin medal bilan tugatgan. 1984 yilda Farg'ona davlat pedagogika institutining o'zbek filologiyasi fakultetini imtiyozli diplom bilan tamomlagan.

She'rlari “Gulxan”, “Yoshlik”, “Sharq yulduzi”, “Saodat” jurnallarida, “Go'zal bir dunyo”, “Yoshlar ovozi” kabi adabiy to'plamlarda chop etilgan.

Hozirda Qo'shtepa tumanidagi 2-son ixtisoslashtirilgan davlat umumta'lim maktabida ona tili va adabiyot fanidan dars beradi. Oliy toifali o'qituvchi. Xalq ta'limi a'lochisi.

VATAN MADHI

Vatan — tabarruk so'z, qadrdon tuyg'u,

Million yil aytsam-da, ketmas ohori.

Aytsam, chekinadi ming yillik qayg'u,

Qahraton tugamay kelar bahori.

 

Vatan — eng totli so'z, aytsam, yayrar til,

Har giyoh ko'ksida nafas olar ishq.

Yonib yashamoqqa undar muttasil –

Tonglarni uyg'otgan muqaddas qo'shiq.

 

Vatan, noming aytsam, Somon yo'lidan

Nur sochmoqqa shoshib chopar yulduzlar.

Mitti yaproqlarning tutib qo'lidan

Tuproqni mahkamroq quchar ildizlar.

 

Vatan, noming aytdim, yengil tortdi tan,

Quyosh nurqalamda chizib berdi yo'l.

Yaqindir saodat manzili, zotan,

Kelajakning o'zi cho'zayotir qo'l.

 

Har tong osmoningni oftobli ko'ray,

Oqshomingni yorug' — mohtobli ko'ray.

Ko'ksimga ulug'lik, g'urur baxsh etgan

Nomingdan o'rgilay, Vatan, o'rgilay!

 

* * *

Bahor kunlarida bir juft qaldirg'och

Ayvonim shiftiga kelib uy qurdi.

Ulug' niyat bilan yoyib keng quloch,

Biri suv keltirsa, biri loy urdi.

 

Hademay uy bitdi — go'yo koshona,

Ikki qush vijirlab charx urdi shodon.

Qo'sh yurak mehridan berib nishona,

Uyada ko'z ochdi ikki polapon.

 

Ota suv tashidi, ona — don, ushoq,

Chug'urlash darsin ham berdilar bot-bot.

Ikki murg'ak asta qanot yozgan chog'

Parvozga chorladi ularni hayot.

 

Bir tuyg'u ilitdi jon-u jismimni,

Bir hikmat shuurim yoritdi shu dam:

Bunda o'zbekona mehr rasmini

Ardoqlab yashaydi hatto qushlar ham.

 

28 DEKABR

Bilaman, qutlashga hech kim kelmaydi,

Do'stlar yodida ham yo'qman, ehtimol.

Ona, sizdan boshqa birov bilmaydi:

Ko'nglim osmonida kechmoqda ne hol.

 

Umr degan karvon qo'ng'iroqlarin

Zil zarbi urildi ko'ksimda yana.

Bir dunyo o'y, hayrat, titroqlar ichra

Bugun yana bir yosh ulg'aydim, ona.

 

Ko'zlarimda olis kunlar surati,

Boshimda aylanar ming bitta savol:

Men shuncha yashabman, biroq kim bo'ldim —

Kimga quvonch bo'ldim, kimlarga — malol?

 

Izlarimda qancha xatolar qoldi,

Nelar zohir bo'ldi ich-u toshimda?

Ismim chorlab ne-ne sadolar qoldi…

Bir umr kimnidir kutdim.

Boshimga

 

Qancha bahorlarning yomg'irlari-yu,

Qancha qahratonning qorlari yog'di.

Uzilgan har bitta za'faron yaproq

Bir qismat shaklida ko'nglimga og'di.

 

Kechagina tamom o'zgacha edi

Yashash haqidagi tasavvurlarim.

Bugun ko'zlarimga og'ir botmoqda

Manzil izlayotgan tazarrularim.

 

Bilaman, bu kecha hamon siz bedor,

O'ylaysiz ne qilsam ekan deb tortiq.

Axir bu dunyoda o'zi nima bor

Issiq diydordan-da, mehrdan ortiq?

 

Sizning borligingiz baxtdir yagona,

Shuning o'zi menga tortiq bus-butun.

Bu lahza men sizni qutlayman, ona,

Muqaddas dunyoga tashrifim uchun!

 

Ko'nglim kechmishlarin go'yo bilganday,

Eng yaxshi kunlardan berganday xabar,

Bir go'zal umrni va'da qilganday

Ostonamda kulib turibdi Yanvar!

 

YaNGI YIL TILAKLARI

Ona zamin vujudida sirli titroq,

Sirli yoqqa shoshar yurak, yugurar vaqt.

Ne chog'liq baxt bu oqshomda orzu qilmoq,

Shodliklardan goh kulmoq, goh yig'lamoq — baxt.

 

Yil-ku o'tdi, kunlardan-da ko'ngillar to'q,

Fasllarning fayzi bilan yondi dilim.

Yo'q, men hali orzulardan to'yganim yo'q,

Roz aytayin, kelayotgan xushbaxt yilim:

 

Kel, ortingdan ming xil turfa ranglar bilan

Serfayz bahor, saxovatli yozlar kelsin.

Hur mehnatga chorlaguvchi tonglar bilan

Xirmonlarni orqalagan kuzlar kelsin.

 

Boshoqlarning barakasin bersin to'kis,

Har xonaga halol rizq-ro'zlar kelsin.

Qay yurakda bo'lsaki ishq-muqaddas his,

Mehr, baxtni olqishlab to'y-sozlar kelsin.

 

Go'zal taqdir yozilgandir peshonamga,

Qo'shig'im bor: har bir yurak kuyga to'lsin.

Ulug' niyat bilan kelding ostonamga,

Tashrifingdan jumla olam nurga to'lsin.

 

Bu oqshomning ko'ngli yorug', g'ubori yo'q

Tuyg'ularim sochilmishdir osmoniga,

Yangi yilning shavqi dilga tashlaydi cho'g',

Shukronam bor o'tgan umrim har oniga.

 

Qadamlaring qutli bo'lsin, Yangi yilim,

Qadamlaring qutlug' bo'lsin, Yangi yilim,

Meni aziz qilgan yurtning bag'ri doim

Baxt-iqbolga to'liq bo'lsin, Yangi yilim.

 

* * *

Shovullab to'kildi yaproqlar,

Og'ochlar boshini egdi jim.

Ko'k bag'rin titratdi chaqmoqlar,

Men unga qo'shilib yig'ladim.

 

Tun bo'yi derazam oynasin

Tomchilar chertdilar basma-bas —

(Yurakka o'y botdi bir hazin)

O, nega sen emas, sen emas?

 

Kuzaki yomg'irlar ostida

Ko'nglingdan ne kechdi — bilmadim.

(Sog'inchli dunyoning dastidan)

Men bo'lsam o'kinib yig'ladim…

 

* * *

Kunlar yuragingga taskin berdimi?

Fursatlar yarangga qo'ydimi malham?

Bir marta bo'lsa ham ko'rging keldimi?

Sog'inch qandayligin totdingmi sen ham?

 

Aldama, hech qachon davo bo'lmas vaqt —

Bo'lishi mumkindir eng og'ir jazo.

Yana qay naqldan ovunyapsan, ayt,

Yana qay sababni qilyapsan da'vo?

 

Balki, mag'rurligim, jur'atsizligim

Senga ozor berdi takror va takror.

Men ham endi sendan ko'rarim ko'rdim:

Sukutlar — ozordir, sensizlik — ozor…

 

YuRAK YO'LLARI

Maktub keldi olis vohadan:

“Ismingizni qizimga qo'ydim…”

Yosh edim-da u payt, daf'atan

Mehrnimi, baxtnimi tuydim.

 

Yillar o'tdi. Goh bo'ldi unut,

Goh yurakda yashadi uzoq

O'sha maktub, notanish yigit

Va Inobat otli qizaloq.

 

Yoshlik degan durkun daraxtni

Yamlab o'tgan vaqt shamollari

Qachondir men his etgan baxtni

Surolmabdi ko'ngildan nari.

 

Dilim jo'shar zavqdan ziyoda

Horg'in yodim yorishgan damlar:

Uzoqlarda — Qashqadaryoda

Yashar meni bilgan odamlar.

 

Omonmisiz, olisdagi do'st,

Ketmadimi fursatlar beiz?

Ko'ksingizda yummadimi ko'z

Menga tanish havaslaringiz?

 

Salomatmi ismim olgan qiz,

Yillar o'tib oyday to'lgandir?

Latofatda, husnda tengsiz

Eng baxtiyor ayol bo'lgandir?

 

Bolalari bordir bir etak —

Yumushlari yotgandir toshib?

Uzun tunlar aytarmi ertak,

O'z ismining tarixin qo'shib?

 

Goh qo'lida qalam va qog'oz,

Tuzib chiqar nazm yo nasr.

Balki, so'zga oshnoligi rost,

Shu edi-ku orzungiz axir!

 

Umr o'tib ketmoqda…

Ba'zan

Unga tomon borgim keladi —

Hali o'zim ham tanimagan

Inobatni ko'rgim keladi…

 

Olisdamiz, olislardamiz,

Uchrashtirmas, ehtimol, yillar.

Bog'lab turar bizni, shubhasiz,

Yuraklarga ochilgan yo'llar.

 

KEChIKISh

Qizil chiroq yondi.

Chorraha tirband,

Bir, ikki… Sanayman hovuchlab jonni.

Bu gal ham yo'lchiroq, afsus, berdi pand,

Bu gal ham boy berdim bitta imkonni.

 

“Axir kechikyapman, borishim kerak!”

Hamrohim beparvo qarab qo'yadi.

Haydovchi oynadan ko'z tashlab andak,

“Mengami?” deganday qovoq uyadi.

 

O'tib borayotir, ana, qarshimda

Biri yayov, yana ulov minganlar.

Baxtliday tuyular mening nazdimda

Yo'llarida yashil chiroq yonganlar.

 

Uzoq yo'lga o'xshar, aslida, hayot,

Uning hikmatini bilsak agarda.

Balandlab uchsak-da ostimizda ot,

To'xtashga majburmiz chorrahalarda.

 

…Qizil chiroq yondi.

Ayni lahzada

Kimdir mendan oldin manzilga yetdi.

Kimdir toqati toq, yuragi zada

Meni kuta-kuta qo'l siltab ketdi.

 

DO'STLARING BORMI, BOLAM?

Otlanasan saharda

Yo'lga — olis safarga.

Qishloqdami, shaharda

Do'stlaring bormi, bolam?

 

Oldinda katta dovon,

Sabring sinar beomon.

Yo'lda yolg'izlik yomon,

Do'stlaring bormi, bolam?

Hayot bu — jang, beayov,

Qismat bunda qilar ov.

Qalqon bo'lguday birrov

Do'stlaring bormi, bolam?

 

Do'st uldurki, ochsang qalb,

Nurday kirsa yaraqlab.

Men o'tdim uni izlab…

Do'stlaring bormi, bolam?

 

Umr — lipillagan sham,

Puflab turar uni g'am.

Shamga o'xshayman men ham…

Do'stlaring bormi, bolam?

 

Kamoling qildim havas,

O'zi qo'llab tursa bas.

Ko'ksimda bir o'tli sas:

Xotirjam olay nafas —

Do'stlaring bo'lsin, bolam,

Do'stlaring bo'lsin, bolam!