ShHT sammiti: Yuksak darajadagi hamkorlik va tarixiy tashabbuslar
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Xitoyga rasmiy tashrifining tadbirlarga boy dasturi yakuniga yetdi
Ma'lumki, Davlatimiz rahbari shu yilning 31 avgust kuni rafiqasi bilan birga Tyanszin shahridagi “Meyszyan” kongress markazida Shanxay hamkorlik tashkiloti sammitining norasmiy tadbirlarida ishtirok etdi.
O'zbekiston etakchisi 1 sentyabr kuni ShHT Davlat rahbarlari kengashining navbatdagi yig'ilishi va “ShHT plyus” formatidagi uchrashuvda qatnashib, ko'p tomonlama hamkorlikni yanada mustahkamlash hamda tashkilot faoliyatini takomillashtirish bo'yicha o'z nutqlarida qator tashabbuslarni ilgari surdi.
2 sentyabr kuni Pekin shahrida Xitoy raisi Si Szinpin bilan rasmiy delegatsiyalar ishtirokida muzokaralar bo'ldi. O'zbekiston va Xitoy yetakchilari strategik sheriklikni mustahkamlash masalasini muhokama qildilar.
Uchrashuv avvalida Davlatimiz rahbari Xitoy yetakchisi va do'st Xitoy xalqini G'alabaning 80 yilligi hamda Shanxay hamkorlik tashkilotining Tyanszin shahridagi sammiti muvaffaqiyatli o'tkazilgani bilan tabrikladi.
O'zbekiston Prezidenti XXR raisining global boshqaruv bo'yicha tashabbusi o'z vaqtida ilgari surilgani va dolzarb ahamiyatga ega ekanini yana bir bor ta'kidladi. Davlat rahbarlari o'tgan yillar davomida ikki tomonlama munosabatlar rivojida katta yutuqlarga erishilganini e'tirof etdi. Barcha darajalardagi aloqalar sur'ati oshib borayotgani, siyosiy muloqot mustahkamlanib, muhim masalalar yuzasidan tomonlar bir-birini qo'llab-quvvatlayotgani alohida qayd etildi.
“Yagona Xitoy” siyosatini qo'llab-quvvatlash hamda “uch yovuz kuch” – terrorizm, ekstremizm va separatizmga qarshi kurashish masalalarida O'zbekistonning pozitsiyasi o'zgarmas ekani alohida ta'kidlandi.
O'zaro savdo-iqtisodiy, texnologik va moliyaviy-investitsiyaviy hamkorlik jadal rivojlanmoqda. O'tgan yili tovar ayirboshlash 14 milliard dollardan oshdi, yil boshidan esa yana 23 foizga o'sdi. Sanoat va qishloq xo'jaligi mahsulotlarini o'zaro yetkazib berish orqali bu ko'rsatkichni 20 milliardga yetkazish vazifasi turibdi.
Uchrashuvda innovatsion loyihalarni ilgari surish va mutaxassislar tayyorlash uchun O'zbekiston – Xitoy sun'iy intellektni rivojlantirish markazini tashkil etish taklif qilindi.
“Xitoy – Qirg'iziston – O'zbekiston” strategik temir yo'li qurilishining amaliy bosqichi boshlangani qayd etildi.
Ilm-fan, tibbiyot, ta'lim va turizm sohalaridagi sheriklikni kengaytirish zarurligi ta'kidlandi. Mamlakatda Shimoli-g'arbiy qishloq va o'rmon universitetining filiali hamda Xalqaro matematika markazi ochildi. Sian neft universiteti filialini ochish to'g'risida bitim imzolandi. Pekin texnologiya instituti filialini ochish rejalashtirilgan.
Joriy yilda O'zbekistonda ikkinchi ta'lim forumi o'tkaziladi. Xitoy tilini o'rganishni kengaytirish va o'zbekistonlik yoshlarni o'qitish uchun kvotalarni ko'paytirish, Konfutsiy institutlari faoliyatini rivojlantirish qo'llab-quvvatlandi.
Mamlakat hududlarida energetika, mashinasozlik, sun'iy intellekt, tibbiyot, qishloq xo'jaligi sohalari uchun mutaxassislar tayyorlaydigan O'zbekiston – Xitoy “Lu Ban ustaxonalari”ni tashkil etish ko'zda tutilgan.
Sayyohlar almashinuvi o'sishi uchun sharoit yaratish maqsadida aviaqatnovlar soni oshirilmoqda, ikki mamlakat o'rtasida vizasiz tartib joriy etildi.
Tashrif doirasida o'zaro madaniyat markazlarini ochish to'g'risida tarixiy bitim qabul qilindi.
Uchrashuvda xalqaro kun tartibi yuzasidan ham fikr almashildi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti, ShHT, “Markaziy Osiyo – Xitoy” formati va boshqa ko'p tomonlama tuzilmalar doirasidagi muvofiqlashuv va o'zaro qo'llab-quvvatlashni davom ettirish muhimligi qayd etildi.
Muzokaralar yakunida O'zbekiston yetakchisi Xitoy rahbarini O'zbekistonga tashrif bilan kelishga taklif etdi.
Uchrashuv yakunida amaliy hamkorlikning ustuvor yo'nalishlari bo'yicha ikki tomonlama hujjatlarning salmoqli to'plami imzolandi.
Shuningdek, Prezidentimiz Rossiya Federatsiyasi Prezidenti Vladimir Putin bilan uchrashdi.
Uchrashuvda ikki tomonlama masalalar va hamkorlikni yanada rivojlantirish muhokama qilindi.
Suhbat avvalida Rossiya yetakchisi Davlatimiz rahbari va O'zbekistonning ko'p millatli xalqini Mustaqillik kuni bilan samimiy tabriklab, farovonlik, barqaror taraqqiyot va ravnaq tiladi.
Ilgariroq bo'lib o'tgan oliy darajadagi muloqotlar chog'ida erishilgan kelishuvlarni amalga oshirish nuqtai nazaridan O'zbekiston – Rossiya keng qamrovli strategik sheriklik va ittifoqchilik munosabatlarini yanada kengaytirish hamda mustahkamlash masalalari ko'rib chiqildi.
Savdo-iqtisodiy va investitsiyaviy hamkorlik sur'atini saqlab qolishga qaratilgan muvofiqlashtirilgan chora-tadbirlarni qabul qilish muhim ekani ta'kidlandi.
Iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlarida loyihalarni tayyorlash hamda amalga oshirishni jadallashtirish, hududlar o'rtasida va tashkil etilgan qo'shma sanoat parklari doirasida kooperatsiya aloqalarini rag'batlantirishga alohida e'tibor qaratildi.
Gumanitar sohada, eng avvalo, madaniyat, san'at, fan va ta'lim yo'nalishlarida samarali hamkorlik qilinayotgani katta mamnuniyat bilan qayd etildi.
O'zbekiston va Rossiya yetakchilari xalqaro ahamiyatga molik masalalar yuzasidan ham fikr almashdilar.
Davlatimiz rahbari Xitoy bosh vaziri Li Syan, xorijiy delegatsiyalar rahbarlari va ishbilarmon doiralar vakillari bilan ham samarali uchrashuvlar o'tkazdi.
Jumladan, XXR Davlat kengashi bosh vaziri Li Syan bilan bo'lgan uchrashuvida ko'p qirrali amaliy hamkorlikni, eng avvalo, savdo-iqtisodiy, moliyaviy-investitsiyaviy va gumanitar sohalarda yanada kengaytirish masalalari ko'rib chiqildi.
Uchrashuv avvalida mamlakatimiz rahbari XXR Davlat kengashi bosh vaziri va butun Xitoy xalqini buyuk G'alabaning 80 yilligi hamda Shanxay hamkorlik tashkilotining Tyanszin sammiti muvaffaqiyatli o'tkazilgani bilan tabrikladi.
Ikki mamlakat yetakchilarining siyosiy irodasi va birgalikdagi sa'y-harakatlari tufayli O'zbekiston – Xitoy munosabatlari yangi davrda barcha sharoitlarda strategik sheriklik va ko'p qirrali yetuk hamkorlik darajasiga ko'tarilgani ta'kidlandi.
O'tgan yili tovar ayirboshlash 14 milliard dollarga yetdi va barqaror o'sishda davom etmoqda. Bu ko'rsatkichni mahsulot yetkazib berishni ko'paytirish, eksport va import mutanosibligini ta'minlash orqali 20 milliard dollarga yetkazish imkoniyati borligi qayd etildi.
Shu maqsadda O'zbekistonda standartlarni uyg'unlashtirish va mahsulotlarni Xitoy talablari asosida sertifikatsiyalash uchun qo'shma Kvant metrologiya markazi va Mintaqaviy sanoat standartlashtirish markazini ochish taklif qilindi.
Bundan tashqari, Xitoyning yetakchi bank-moliya institutlari bilan amaliy hamkorlikni kengaytirish masalalari ham ko'rib chiqildi.
Bu galgi tashrif doirasida madaniyat markazlarini o'zaro ochish to'g'risida bitim imzolangani qayd etildi.
Joriy yil O'zbekistonda ikkinchi Ta'lim forumi bo'lib o'tadi. Chunsin shahrida ilk bor Kasb-hunar ta'limi forumi o'tkazildi, ushbu yo'nalishda “O'zbekiston – Xitoy alyansi” tuzildi. O'zbekiston hududlarida “Lu Ban ustaxonalari” ochiladi.
Toshkent va Samarqanddagi Konfutsiy institutlari samarali faoliyat yuritayotgani ta'kidlandi.
Tomonlar aviaqatnovlar sonini yanada ko'paytirish va sayyohlar almashinuvini faollashtirish muhimligini qayd etdi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev Pekin shahriga tashrif doirasida “China National Petroleum Corporation” (CNPC) kompaniyasi direktorlar kengashi raisi Day Xoulyan bilan ham uchrashdi.
Xitoy milliy neft-gaz korporatsiyasi uglevodorod xomashyosini qazib olish va qayta ishlash bo'yicha yuqori texnologik loyihalarni mamlakat ichida va tashqi bozorlarda amalga oshirishga ixtisoslashgan dunyoning eng yirik energetika kompaniyalaridan biridir. Kompaniyaning bozor kapitallashuvi 200 milliard dollardan ziyod.
Uchrashuvda mamlakatimizga «CNPC» kiritgan investitsiyalar hajmi 5 milliard dollardan oshgani ta'kidlandi. Xitoy kompaniyasi bilan investitsiyaviy hamkorlik portfelini kengaytirish va yerosti tabiiy gaz saqlash inshootlarini qurish, infratuzilmani modernizatsiya qilish, zamonaviy metrologik standartlar hamda innovatsion yechimlarni joriy qilish loyihalarini ilgari surish rejalari ko'rib chiqildi.
Shuningdek, Shavkat Mirziyoyev “China National Nuclear Corporation” (CNNC) raisi Shen Yanfen bilan uchrashdi.
Xitoy milliy yadro korporatsiyasi fuqarolik yadro dasturlari sohasidagi eng yirik davlat korxonasidir. Kompaniya uranni qidirish va boyitishdan tortib, Xitoy va xorijda atom elektr stansiyalarini qurishgacha bo'lgan loyihalarning to'liq zanjirini amalga oshiradi.
Uchrashuv avvalida davlat rahbari “CNNC” raisi va jamoasini Xitoy atom sanoatining 70 yilligi bilan qutladi. Muloqot davomida O'zbekistonda istiqbolli loyihalarni amalga oshirish masalalari muhokama qilindi.
Xitoy kompaniyasining zamonaviy texnologiyalar transferi va uran konlarini o'zlashtirishdagi ishtiroki, istiqbolli maydonlarda geologiya-qidiruv ishlarini olib borish, shuningdek, tinch atom sohasida kooperatsiyani kengaytirish masalalariga alohida e'tibor qaratildi.
Bundan tashqari, Shavkat Mirziyoyev “Henan Investment Group” kompaniyasi bosh direktori Chju Xunbin bilan uchrashdi. Xitoyning energetika va infratuzilmani rivojlantirish sohasidagi yetakchi kompaniyalaridan biri bo'lgan “Henan Investment” qurilish, sanoat, energetika, ekologiya va sog'liqni saqlash sohalarida loyihalarni amalga oshirmoqda. Kompaniya aktivlari 50 milliard dollardan ziyod.
O'zbekistonda ko'mir konlarini o'zlashtirishda ilg'or texnologik yechimlarni joriy qilish, zamonaviy elektr stansiyalari, energiya saqlash tizimlarini loyihalashtirish va qurish, biomahsulotlar ishlab chiqarish, chiqindilarni qayta ishlab, toza energiya ishlab chiqarish bo'yicha kooperatsiya loyihalarining amaliy jihatlari muhokama qilindi.
Yurtboshimiz 3 sentyabr kuni Pekin shahrida Ikkinchi jahon urushi yakunlanganining 80 yilligi munosabati bilan o'tkazilgan g'alaba paradida ishtirok etdi.
Juda samarali va yuksak darajadagi hamkorlik rishtalarini yanada mustahkamlagan, Prezidentimiz tomonidan tarixiy tashabbuslar ilgari surilgan ShHT doirasidagi tadbirlar yakunlandi. Oliy martabali mehmonlarni Xitoy rasmiylari kuzatib qo'ydi.
OAV xabarlari asosida
tayyorlandi.