Karantinda o'rganganlarim
Jurnalistlik faoliyatim, ijod, boz ustiga oila, onalik mas'uliyati, qaynonalik majburiyati, buvilik baxti, eh-hey, hammasiga qay darajada vaqt topardim? Karantin menga nimani o'rgatdi?
Aslida davralarni unchalik xush ko'rmayman. Opa-singlim, ukalarimga biroz vaqt ajratardim, go'yo qaergadir kech qolayotgandek, shoshilib yurardim. Ba'zan farzandlarim ish vaqtida telefon qilishsa bormi, “tezroq gapir, ishim juda ko'p”, derdim, ular istagancha vaqt ajratolmasdim.
Endi uyda o'tirib o'ylasam xatolarim juda ko'-o'p ekan. O'zi asliyatimda kechirim so'rashni xush ko'raman, lekin g'ururim hech yo'l bermagan ekan. Endi kelin qolib, har kun tongda o'zim nonushtaga tayyorgarlik ko'raman. Shirchoyni ham qaynonam o'rgatganlaridek tayyorlayman. Erta ketib, kech ishdan qaytishlarimga chidagan, mening jurnalist bo'lishimda, yutuqlarimda o'z hissasini qo'shgan insonimga termulaman: “Meni kechiring, dadasi,” degim kelayapti. Nevaram uyg'oniboq o'zini bag'rimga otadi. Go'dakning xushbo'y iforidan rohatlanarkanman: “Shu vaqtgacha senga, sen istaganchalik mehr ko'rsata olmaganim uchun buvingni kechir, bolajonim”, deyman. U nima deyayotganimni tushunmasa-da, jajji qo'lchalarini sarak-sarak qilib, ko'ksiga qo'yadi, xuddi: “Rahmat, rahmat”, deyayotgandek. Xavotirli va qanchalik tahlikali bo'lmasin, davlat ishiga otlangan, xalq xizmatida bo'lgan o'g'limni duo qilaman: “Hamisha omon bo'l, yaxshi borib kel, bolam!”.
U bilan birga ishga chiqib ketishimga odatlangan o'g'limga uyda qolishim erish tuyuladi, u mashinasining oynasini tushirib: “Hammasi yaxshi bo'ladi, tez kunlarda koronavirusni yengib, karantindan chiqamiz, oyijon”, deb ko'nglimga taskin beradi…
Qizlarim qo'ng'irog'idan ko'nglim yorishib ketadi, sog'inch ko'z yoshlarimni yashiraman. Bilaman, bu tiyilgan ko'z yoshlar tunda joynamoz ustiga to'kiladi. Shu kunga yetgunga qadar kimlarni ranjitdim, birovni noo'rin dilini og'ritmadimmi? O'n yil to'shakda mixlanib qolib, dardga ham mardonavor chidagan, sabr bilan hayot qiyinchiliklarini yenga olgan, umrining so'nggi daqiqalarida ham Allohga shukrona aytib joni uzilgan padari buzrukvorimni eslayman. Ro'zg'orning “g'or”ini to'ldirish uchun, usti yupun bo'lsa-da, xo'jalik idorasidagi gulahlarni yoqish, issiq o'rnidan turib ishga keladiganlarga xonalarni isitib qo'yish ilinjida qishda qor kechib, bahorda loytuproqdan yurib, uzoq masofani pisand qilmay, qatnab ishlasa-da, hayotidan nolimagan, chehrasi mahzun sabr malikasi volidai muhtaramam yodimga tushadi. Bilib-bilmay sizga og'ir botadigan gaplar aytgan bo'lsam meni kechiringlar, deyman ich-ichimdan. 103 yoshda vafot etgan Qunduzoy buvimning ertaklari haqiqat ekanligini tushunishim uchun shuncha vaqt kerak bo'libdi-ya.
Bizga nima bo'ldi? Qay manzilni ko'zlab ketdik? Rivojlanish, taraqqiyot, axiri tanazzul, bu nimasi? Televizor, internet, instagram, telegramm, feysbuk… muk tushib telefon, kompyuter qutisiga yopishib qolgan ota-ona, o'g'il-qiz, hatto bobo-buvilar ko'z oldimdan o'taveradi.
Issiq suvimiz, sovuq suvimiz, barcha sharoitlar muhayyo esa-da, kunda besh bor yuvinib olishga erinmasmidik. Endi-chi, uyda o'tirib Yaratganning inoyati, marhamatidan umidvor bo'lib turibmiz. Ammo bugun kirlangan qalblarni tahorati haqida o'ylamayotganlar qolmadi, deb ayta olamizmi?
Yo Robbim, momomning qanoatini, volidamning sabrini ber, menga! Mayli qirq yamoq bo'lsa-da, hayo libosi, ibo bezagini ber qizlarim, nevaralarimga! Tashvishlarni yengishda, nomard paykoniga o'q bo'lmaslik uchun janggohlarda yoshlik quvonchini tashlab kelgan Otam matonatini ber o'g'lim va o'g'iltoy nevaralarimga!
Karantin, sen bizga nimani o'rgatding, nimani o'zlashtirdik, shu kunlarda shular haqida ko'proq o'ylay boshladim.
Qiziq, aslida odam deganiga bu hayotda nima yetishmaydi. Arzimagan ho-yu havas deb bir-birlariga zarda qilish, ko'ngil qoldirish nima uchun o'zi? Ming kishilik, besh yuz kishilik to'ylar, dabdabali tantanalar bizga kerakmi? Mumkin ekan-ku, 30-40 kishilik to'y qilsak ham bo'larkan-ku?
Bu sinov, bu og'ir kunlar sabog'i… Ammo tezroq yana osoyishta kunlar kelsin, endi odamlar ko'p narsalarni tushunib yetdi. Faqat bu balo-yu ofat daf bo'lsa, unga chora topilsa bas, deyman ich-ichimdan ertangi yorug', farahbaxsh kunlar kelishiga inonib.
Mohira Shakarova,
jurnalist.