Endi Toshkentning “oqshomi” yo'qmi?
Matbuot uyi. Ikkinchi qavatda na bir qadam tovushi, na qo'liga gazeta sahifalarini ko'targancha yelib-yugurgan musahhihu maqola yozayotgan muxbirlarning ovozlari eshitilmaydi. Qop-qorong'i. Sukunat. Qiziqib, to'g'riga yurganimni bilaman, boshim qulflangan eshikka borib urilayozdi. Beixtiyor tepaga qaradim — “Toshkent oqshomi” va “Vecherniy Tashkent” gazetalari tahririyati degan yozuvlar bitilgan. Anchadan buyon ochilmagan yopiq xonalar mung'ayib turibdi, go'yo…
2020 yil 1 yanvar kuni chop etilgan markaziy gazetalarning adadi haqidagi ma'lumotni izladim. Muassisi Toshkent shahar hokimligi bo'lgan “Toshkent oqshomi” – 1 ming 162 ta, “Vecherniy Tashkent” – 793 ta adadda chop etilgan ekan. Xuddi shu kuni Toshkent viloyati hokimligi muassisligidagi “Toshkent haqiqati” gazetasining adadi 10 ming 435 tani tashkil etgan…
Toshkent shahri. Juda ham go'zal, to'g'rimi? Bir tomonda qo'sha-qo'sha qurilayotgan “City”lar, osmono'par binolar, go'zal xiyobonlar… Qishloqda kech tushishi bilan chiroq o'chib, zarur ish bilan yurak yutib ko'chaga chiqsangiz, zim-zimistonda tizzangizgacha loyga botadigan bir paytda, Toshkentda hayot qaynaydi. Ishonavering, hamqishloq, bu yerda oqshom kunduzlardan-da yorug' bo'ladi!
Lekin “Matbuot uyi”ning ikkinchi qavatida esa kunduzi ham zim-ziyo qorong'ilik hukmron.
Afsus, yarim asrdan ziyod tarixga ega, qanchalab jurnalist, shoir-yozuvchilarga maktab vazifasini o'tagan gazeta ko'pdan buyon chop etilmayapti. Vtopoytaxt.uz rasmiy veb-saytida “Toshkent oqshomi” gazetasining 2020 yil 11 martda chop etilgan 36-sonigacha elektron nusxasi joylangan. Ijtimoiy tarmoqlarda esa “Mamlakatimizda koronavirus tarqalishining oldini olish maqsadida joriy etilgan karantin sababli “Toshkent oqshomi” va “Vecherniy Tashkent” gazetalarining chop etilishi vaqtincha to'xtatilgan. Gazetada berilishi mo'ljallangan maqolalarni tahririyatning telegram kanali hamda rasmiy veb-sayti, shuningdek, feysbukdagi sahifasi orqali kuzatib borishingiz mumkin” degan qisqa xabar joylangan, xolos.
Nashrning telegram kanali obunachilari (podpischik) soni 700 nafardan ziyod. Ammo ayni kungacha bu o'zanda e'lon qilinayotgan materiallarni atigi 50-60, oshib borsa 100 kishi ko'rgan(prosmotr).
Rasmiy veb-saytga kirib, “Toshkent oqshomi”ning 2020 yil 1 yanvar soniga ko'z yugurtirdim. Deyarli barchasi — O'zA maqolalari. Kamiga, O'zAda e'lon qilingan 7 qismli “Yangi tarixning bir yili: ulkan maqsadlarga katta jasorat kerak” degan maqola to'lig'icha, lekin shu ham sarlavhada xatolik bilan chop etilgan. Ya'ni, gazetada “Yangi tarixning bir yili: ulkan maqsadlarga ka7tta jasorat kerak” tarzida ketgan…
Ha aytgancha, gazetaning 2020 yil 8 yanvardagi sonida ham O'zA muxbirlari tomonidan yozilgan maqolalarda faqatgina mualliflarning ism-familiyalari ko'rsatilgan, xolos. O'sha vaqtlarda “Gazetalar sharhi” telegram kanalida e'lon qilingan “Toshkent oqshomi”ning baxtiga O'zA, O'zAning baxtiga esa “Toshkent oqshomi” sog' bo'lsin” degan kinoyali postning ma'nosini endi tushuna boshlagandayman.
Bu bilan, achchiq bo'lsa-da, aytmoq kerak: gazeta faoliyati to'xtab qolganiga faqatgina muassis emas, balki tahririyat ijodiy jamoasining ham aybi borga o'xshaydi. Chunki bugun o'quvchi faqatgina rasmiy yoki turli elektron nashrlarda e'lon qilingan maqolalarni qog'ozga qayta bosgan bilan o'qimaydi. O'qimagandan keyin kim ham obuna bo'lardi. Obuna bo'lishmagach, har qanday nashr to'xtab qolishi tabiiy-da!
— Adashmasam, 2007-2008 yillar. Talabaligimda “Toshkent oqshomi”ni ko'p o'qirdim. Har holda, ne-ne buyuk ustozlarga maktab bo'lgan nashr, kunlik gazeta edi. Hozir uning chiqmayotganini to'g'risi bilmas ekanman. Gazeta keyinroq chop etilarkanmi? — deydi Olmaliq shahrida istiqomat qiluvchi mushtariy Dildora Abdurahmonova.
“Toshkent oqshomi” gazetasining muassisi bo'lmish shahar hokimligi bu borada nima derkin?
— Gazeta bosh muharriri bilan bog'landinglarmi? Avval Akmal aka bilan (bosh muharrir A.Akromov) gaplashinglar, keyin biz munosabat beramiz. Gazeta chiqmaganiga sabab — u mablag' qidiryapti, — deydi Toshkent shahar hokimligining axborot xizmati rahbari Furqat Mahmudxo'jayev, — telefon orqali muloqotda.
Xo'p dedik. Gazeta bosh muharriri Akmal Akromov bilan bog'landik:
— Boshida kam adad bilan bo'lsa-da gazetani chiqarib turishga harakat qildik. Reklamalar tushirdik, xarajatlarni qoplash yo'llarini izladik. O'zimizni oqlamoqchi emasman, lekin jamoamiz bilan imkon qadar harakat qildik.
Pandemiya sababli byudjetda uzilishlar bo'ldi. Muassisimizga xat bilan chiqqanmiz. Ular tez orada bizga yordam berishmoqchi. Hozir nashriyotdan 2 milliard so'mdan ortiq qarzimiz bor, ayni kunda shu masalaga yechim izlayapmiz. Ozgina sabr qilaylik-chi, o'zgarish bo'lib qolar…
Ammo “Ommaviy axborot vositalari to'g'risida”gi qonunda: “Ommaviy axborot vositasini chiqarishga kirishish huquqi guvohnoma olingan kundan boshlab olti oy davomida saqlanib turadi. Belgilangan muddat ichida ommaviy axborot vositasining birorta ham soni (dasturi) e'lon qilinmagan taqdirda ro'yxatdan o'tkazilganlik to'g'risidagi guvohnoma o'z kuchini yo'qotgan deb hisoblanadi”, deya belgilab qo'yilgan. Afsuski, gazeta nashr etilmayotganiga allaqachon yarim yildan oshgan…
Nahotki uzoq tarixga ega bo'lgan o'z nashrini mamlakat poytaxti bo'lgan Toshkenti azimdek shahar asrab qololmasa? Qachonki, ayrim viloyat hokimliklarining gazetalari 20 ming adadga yaqin nusxada chop etilib turganda, poytaxt nashri nega bu ahvolga tushib qoldi? Uni o'nglashning imkoni yo'qmi?
Bu haqda shahar hokimi J.Ortiqxo'jayev nima der ekanlar?
… Matbuot uyi. Ikkinchi qavatda na bir qadam tovushi, na qo'liga gazeta sahifalarini ko'targancha yelib-yugurgan musahhihu maqola yozayotgan muxbirlarning ovozlari eshitilmaydi. Qop-qorong'i. Sukunat…
Ha, aytgancha, poytaxtda “Toshkent oqshomi” gazetasi chiqmayotgan bo'lsa-da, shu nomdagi spirtli ichimlik chiqayotgan ekan. 0,5 l., 0,75 l. va 1 l. hajmda. Aytishlaricha, gazetadan ko'ra juda qimmat, lekin bozori chaqqon emish!
Abdulaziz AHMEDOV