Yo'l bering, o'zbeklar kelyapti!

2022 yilning noyabri o'zbek kinosi uchun “festivallar, e'tiroflar, e'tiborlar” oyi bo'ldi desak mubolag'a bo'lmaydi.   Kinoijodkorlarimizning festivallar bo'ylab “shonli” yurishlari oy boshidan boshlandi. 30 kishidan iborat O'zbekis­ton kinematografiya agentligi boshchiligidagi o'zbek kinosi delegatsiyasi 1-5 noyabr kunlari Turkiyaning Bursa shahrida bo'lib o'tgan   turkiy davlatlarning 2-xalqaro “Qo'rqut ota” festivalida ishtirok etdi.

Ikkinchi marta o'tkazilayotgan “Qo'rqut ota” kinofestivali doirasida bir necha xalqaro ahamiyatga molik tadbirlar bo'lib o'tdi. Ularning eng asosiysi, turkiy tilda so'zlashuvchi 17 davlatdan tashrif buyurgan kinoijodkorlarning sammiti tashkil etilgani bo'ldi. Unda o'zaro hamkorlik, kelajakdagi istiqbol haqida so'z yuritildi hamda kinoijodkorlar hamkorlik uchun taklif etilayotgan o'z loyihalari pitchingini taqdim etishdi. O'zbek kinematograflari turkiy tilda so'zlashuvchi xalqlarning milliy qahramoni Xo'ja Nasriddin haqidagi 16 qismdan iborat animatsion film loyihasini sammitda birinchi bo'lib loyiha prodyusseri, muallif va rejissyor Timur Bekmanbetov   taqdim qildi.

“Qo'rqut ota” turkiy xalqlar kinofestivali doirasida 4 noyabr kuni “O'zbekiston kinosi kunlari” juda yorqin va ko'tarinki kayfiyatda o'tkazildi. Kuy-qo'shiq, raqslar bilan uyg'unlashgan ushbu tadbir yakunida hujjatli kino rejissyori Shuhrat Mahmudovning “Matonat” filmi taqdim etildi. Qolaversa, “O'zbek kinosi kunlari” doirasida hamyurtlarimiz o'zbek milliy taomlari imkoniyatlarini ham namoyon etishdi. Tadbir   mehmonlariga o'zbek oshi tarqatildi.

Festivalga 17 ta davlatdan uch yuzdan ortiq kinoijodkorlar tashrif buyurdi. Xalqaro anjumanda Turkiyadan tashqari Qozog'iston, O'zbekiston, Qirg'iziston, Ozarbayjon, Turkmaniston, Vengriya va Shimoliy Kipr kabi davlatlardan kino ustalari ishtirok etdi. 57 ta film ikki yo'nalishda g'oliblik uchun raqobatlashdi. Ular orasida o'zbek kinoijodkorlarining ikkita kartinasi ham bo'lib, ular yurtimizga katta sovrin bilan qaytishdi. Kinorejissyor Dilmurod Masaidovning “Ayol qismati” badiiy filmi hamda Furqat Usmonovning “Inson” ko'p qismli hujjatli filmi Gran-priga loyiq topildi. “Eng yaxshi hujjatli film” nominatsiyasi bo'yicha “Inson” hujjatli filmi Gran-pri bilan mukofotlandi.

Shuningdek, O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan artist Ra'no Shodiyeva hamda aktrisa Yulduz Rajabova “Turkiy xalqlar birdamligi hamda hamdo'stligiga qo'shgan hissasi uchun” “TURKSOY” xalqaro mukofotiga munosib ko'rildilar.

Festival doirasida   “Eng kreativ qisqa met­rajli film suratga olgani uchun”   VGIK talabalari Akmal Abidjanov va Saida'loxon Ma'sudxonovlar festivalning esdalik ko'krak nishoni bilan taqdirlandilar.

7-11 noyabr kunlari esa kino ijodkorlarimiz “O'zbekiston Milliy kinematografiya agentligi” bosh direktori Firdavs Abduxoliqov boshchiligida Belarus poytaxtida bo'lib o'tgan “Listapad” xalqaro kinofestivalida ishtirok etishdi. Ushbu kinofestival ham mamlakatimizda kinosan'ati va sanoatiga berilayotgan e'tibor va imkoniyatlar to'g'ri yo'naltirilganini, agentlik rahbariyati tizimni to'g'ri tashkil qilganini yana bir bor isbotladi. Ushbu festivalda O'zbekiston Kinoarboblari ijodiy uyushmasi a'zosi, Davlat mukofoti sovrindori, kinorejissyor   Shuhrat Mahmudovning “Matonat” hujjatli filmi navbatdagi mukofotni qo'lga kiritdi. Film “Listapad” xalqaro kinofes­tivalining “Eng yaxshi rejissyorlik ishi uchun” nominatsiyasida g'olib deb topildi. Shuningdek, kinofes­tivalda O'zbekiston Kinoarboblari ijodiy uyushmasining yana ikki a'zosi, kinorejissyor Dilmurod Masaidovning “Ayol qismati” badiiy filmi “Insonparvarlik va umuminsoniy qadriyatlar mavzusining dolzarbligi uchun” maxsus mukofoti bilan, kinorejissyor Akrom Shahnazarovning “101 reys” badiiy filmi esa “Kino tili – do'stlik tili” maxsus mukofotlari bilan taqdirlanishdi. Qolaversa, MDH davlatlari kinematograflarining ishchi yig'ilishida O'zbekiston Kinematografiya agentligi bosh direktori Firdavs Abduxoliqov MDH Ijroiya qo'mitasining “MDHga a'zo davlatlar kinematografiya sohasidagi hamkorligini rivojlantirishga qo'shgan hissasi uchun” maxsus diplomi bilan taqdirlandi.

E'tirof etish joiz albatta. Yurtimizda o'zbek kinosiga, kinosan'atiga e'tibor va g'amxo'rlik bois, mamlakatimiz kinosanoati yuksalish sari qadam qo'ymoqda. Haqli ravishda o'zbek kinofilmlari jahonda tan olinmoqda. Bu nimadan dalolat beradi? Shak-shubhasiz, afsonaviy o'zbek kinosiga dunyo yana tan bermoqda. Mashhur san'at koshonalarida “Yo'l bering, o'zbeklar kelyapti!” degan hayqiriqlar, e'tiroflar juda quvonchli!

Shohira HAMRO