Nahotki, nahotki, nahotki…

Yoxud ayrim xususiy telekanallardagi bachkana loyihalardan maqsad nima?

Tan olmoq kerak, bugun yurtimizda OAVda, shu jumladan, televidenie sohasida ancha ijobiy o'zgarishlar ko'zga tashlanmoqda. Xo'sh, bu ijobiy o'zgarishlar nimalardan iborat deyilsa, shubhasizki matbuotimizning erkin va mustaqil ovoziga egaligi, mavzularning rang-barang ekanligini aytishimiz o'rinli. Yana aytish mumkinki, bugun bir paytlardagidek respublikamizda bir-ikkita emas, balki o'nlab telekanallarning faoliyat olib borayotgani xalqimizga tanlash ya'ni o'ziga ma'qul bo'lgan efir namoyishlarini tomosha qilish imkoniyatini bermoqda.

Bugun “Milliy”, “Uzreport TV”, “Mening Yurtim”, “Sevimli”, “Renesans TV” singari telekanallar reytingi yildan-yilga oshib borayotganini e'tirof etish joiz, albatta.

Chunki yuqoridagi telekanallar aslo davlat telekanallaridan o'z nufuzi, rang-barangligi va tezkorligi bilan orqada emas.

Ammo shuni aytish kerakki, xalqimizga bir qancha ma'naviy-ma'rifiy, tarixiy mavzulardagi tele lo­yihalari, axborot-yangiliklar dasturlarini uzatib ancha-muncha tomoshabinlar e'tiborini qozongan tahririyatlarning borgan sari yuzaki va bachkana mavzularga qo'l urayotgani taajjublidir. Quyida xolis so'zimiz telekanallardagi ana shunday sayoz va siyqa “shou”lar xususidadir.

“Zo’r TV” telekanali orqali efirga uzatilayotgan “Yor-yor” shousi ko'plab tanqidiy muhokamalarga sabab bo'lgani, xalqimiz ziyolilari va ko'plab andishali odamlar tomonidan uning faoliyati qattiq qoralangani, hamon salbiy fikrlar bildirilib turilishi hech kimga sir emas.

Ayrimlar bu ko'rsatuvni azaliy urf-odatlarimizga oyoq bosish, ularning ustidan ochiqchasiga kulish, shuning­dek, g'arb madaniyatiga monand, axloqsizlik va odobsizlikni zamonaviylik deya talqin qilish hamda buni xalqimizga keng yoyish, deya baholagani ham bor gap. Ko'rsatuv jarayonida turli hududlardan kelgan ayrim ishtirokchilar tomonidan aytilgan “g'ayrioddiy” gap-so'zlarning qisqa videolari ijtimoiy tarmoqlar orqali nafaqat butun yurtimizga, balki boshqa davlatlarga ham tarqalgani, buning natijasida esa ko'plab millat vakillari o'rtasida ham kalaka vositasiga aylangani esa ushbu ko'rsatuvga berilgan “baho” desak xato bo'lmaydi. Ammo buni qarangki, qancha gapirilmasin, qancha qoralanmasin ba'zi toifadigi kishilar tomonidan bu “ko'rsatuv” – “sovchilik”ning zamonaviy ko'rinishi, o'z baxtiga erisha olmagan insonlar uchun baxtga erishishning bir imkoniyati degan kaltabin vajlar bilan “Yor-yor” hech narsa bo'lmagandek, hamon va eson-omon o'z faoliyatini davom ettirmoqda.

Kuyinadigan jihati yana shundaki, “Zo’r TV” telekanali orqali efirga uzatilayotgan mazkur loyihadan andoza olgandek yoki “qovun qovundan rang oladi” deganlaridek, “Sevimli” telekanalida ham yana xuddi shunga o'xshash, fikr-u yodi sog'lom bo'lgan har qanday odamni ranjituvchi, uyaltiruvchi hatto g'azabini qo'zg'atuvchi, yana bir teleshou – “Ilk uchrashuv” nomi bilan efirga uzatila boshlangan!

Qirq yoshgacha bo'lgan odamlarni o'z studiyasiga chorlab, go'yoki yetisha olmayotgan baxtiga erishtirishga yordam beruvchi ushbu namoyish ayrim jihatlari bilan “Yor-yor” shousini ham ortda qoldirmoqda, desak inonavering.

Bir o'ylab ko'ring-a, sizga begona emas bo'lg'usi turmush o'rtog'ingizning oila a'zolari oldida yoki o'z ota-onangizning oldida “ilk uchrashuv”ni tashkillab berishsa-da, sizlarning og'zingizdan chiqayotgan har bir gap-so'zni kiprik qoqmay kuzatib turishsa, qanday ahvolga tushasiz? Bu ham yetmaganidek bo'ylaringiz bir-biringizga mos tushish-tushmasligini bilish uchun oyoq kiyimlaringizni yechtirib, yonma-yon holda solishtirib ko'rishsa, oqmisiz-qoramisiz, semizmisiz yoki tirriq va hatto yuzingizdagi har bir dona xolingizgacha ko'pchiliklashib muhokama qilishsa-da, “sizlarning keyingi hayotingizdagi “romantik” holatlarni o'zimizcha tasavvur qilyapmiz” deb tushunish qiyin bo'lgan ma'noda jilmayib turishsa, ayniqsa, …ana shunda o'zingizni qanday his qilgan bo'lardingiz?!

Har qanday oriyatli erkak kishi ham bunday “sharoit”ga ko'nmay, buni bema'nilik deb bilishi tabiiy xol emasmi? Axir bizning o'zbek erkaklari o'z ahli-ayolini boshqa erkaklar nigohidan saqlashga o'rgangan, uning barcha yaxshi-yomon jihatlari haqida kimga bo'lsa og'iz ko'pirtirib gapiraverishni o'zlariga or bilib kelishgan-ku.

Bu ham yetmaganidek “yana qandaydir gap-so'zingiz bo'lsa, ko'pchilikning nazaridan uyalayotgan bo'lsangiz, bemalol bizlar tayyorlab qo'ygan romantik joyga(?!) o'tib ishni puxta qilib(??!) kelishib olsangizlar ham bo'ladi” deb bir burchakni ko'rsatishsa, kimning nafsoniyati buni qabul qiladi?

Shoshmang, peshonangizning tomirlari chiqib, vujudingizni nomus hissi qiynashini boshlagan bo'lsa ham so'zlarimning davomini diqqat bilan kuzating. Biz bularni o'zimizcha to'qib chiqarayotganimiz yoki mavjud holatni ortiqcha ko'pirtirish bilan sizga yetkazayotganimiz yo'q.

“Sevimli” telekanalida efirga uzatilayotgan “Ilk uchrashuv” ko'rsatuvining deyarli har bir soni aynan mana shunday talqinda tasvirga olinadi. Xalqimizning ichidan esa neajabki, o'zini mana shunday sharmandalikka loyiq ko'radigan odamlar yetarlicha topilyapti. Ya'ni shu bachkana “ko'rsatuv”ga chiqishga oshiqayotganlar bisyor.

Men ham avvaliga bir-ikki tanishlarimdan bu haqda eshitib, ochig'i televidenie xodimlari bunchalikka borishmagandir deb ko'p ham ishonmagandim. Ammo o'z ko'zim bilan ko'rgach “lol qoldim” – ishonavering.

Ko'rsatuvda bir bo'ydoq yigit bilan, bir qiz millionlab odamlarning oldida tanishar, fikr almashishar ekan. Yana ular ota-ona rizoligi, rost gapirishi, ajoyib ovqatlar qilish-yu, to'yni qanday o'tkazish bo'yicha o'zlarining “qimmatli” fikrlarini, o'z qarashlarini ochiq-oydin bildirisharkan.   Kuyov bo'lmish o'z navbatida agar qiz unga turmushga chiqishga rozi bo'lsa, o'z shartlarini bayon qiladi. Ko'rsatuvning birinchi sonida ishtirok etgan kuyovlikka nomzod yigit boshlovchilarning “siz shu qizga uylansangiz uning ishlashiga ruxsat berasizmi? Axir bu qizimiz oliygoh talabasi ekanlar. Olam-­olam orzu-umidlar bilan o'qiyotgan bo'lsalar kerak” degan savollariga “albatta, agar ishlashni istasalar bunga qarshiligim yo'q”, deb aqlli javob qaytaradi. Ko'rsatuv “qahramoni”ga aylangan bo'lg'usi kelin ham o'z talablarini bildirar ekan, bo'lg'usi kuyovga aytgan shartlari nihoyasida “iloji bo'lsa, agar siz bilan birga yashasak meni ishlatmasangiz, uyda o'z xobbilarim bilan erkin shug'ullanishimga imkon qilib bersangiz yaxshi bo'lar edi”, deb nozu karashma qilishgada urinadi.

Eh, nima deb izoh berishga ham hayronsan. Beixtiyor, o'zi bizga nima bo'lyapti!, deb dod solging keladi-ya!

Ammo nachora, yer qattiq, osmon yiroq, dermidi. Xalqimizga, ayniqsa, yoshlarimizga “kerakli” tele-shouni kuzatishda davom etamiz.

Qoyil, buni qarangki, ikki yosh o'rtasiga “odob yuzasidan” bir “devor”—parda ham o'rnatilar ekan. Kelinlikka nomzod bo'lgan qizning go'zalligini har ikkala boshlovchi (erkagi ham, ayoli ham) og'zidan bol tomib maqtashar ekan, erkak boshlovchi o'z maqtovini oshirish uchun qizga tikilib “uylangingiz kelib ketadi-ya”, deb yoqimsiz irjayadi. Yo alhazar, qani endi bu bo'lg'usi “kuyovxonto'ra”ga zarracha ta'sir qilsa, g'ururiga tegsa deysiz! Qaytanga u quvonganidan o'zining mamnun ekanligini boshqalarga ham bildirish uchun turli harakatlar qilib qo'yadi.

U bo'lib, bu bo'lib ko'rsatuvning kulminatsion nuqtasida ikki ishtirokchini ham ko'rsatuv boshlovchilari o'rtadagi “devor”ni ya'ni pardani olib tashlaylikmi, bir-biringizni ko'rishga qiziqyapsizlarmi, deb qonni qaynatadigan qilib so'roqqa tutishadi. Ishtirokchilar esa o'z ehtiroslarini sezdirib “ha”, “ha”,— deya baralla javob berishadi. O'rtadagi devor — parda ko'tarilgach esa ular bir-biriga shunaqangi tikilishadiki, ularni ko'rib turgan boshqa odam ham uyatdan qizarib, o'lay deydi. “Ofarin!”

Emay yedirib, ichmay ichdirib, kiymay kiydirib, oq yuvib, oq tarab ne-ne mashaqqatlar bilan voyaga yetkazgan o'g'il-qizini mana shunday tomoshalarga yuborib, o'ziga juft tanlashga qo'yib berayotgan ota-onalarga “ofarin”lar aytmay bo'larkanmi?! Million-million odamlarning ichida yuzidagi nomus pardasini sidirib tashlab o'ziga er qidirayotgan qizlarga, shu qizga uylansam bo'ladimi deb yigitlik g'urur va andishasini ham bir chetga surib qo'yayotgan o'g'lonlarga ham “qoyil”, albatta!

Avvallari internet orqali tanishgan odami bilan oila quribdi degan gapni bizning millat qabul qila olmas edi. Vaqti kelib farzandlarimga, qizlarimga “qanday tanishgansizlar” deb savol berishsa nima deb javob beraman? Ularni nimaga da'vat qilaman deb o'ylash, nomus qilish bo'lardi. Mana endi bo'lsa butun boshli mamlakatga buni oshkor qilishga, ko'z-ko'z qilishdan ham nomus qilmaydigan darajaga yetib keldik! Buning uchun yuqoridagidek “ko'rsatuv”larning mualliflariga, ularning efir yuzini ko'rishiga sharoit yaratib, qo'llab-quvvatlayotganlarga nima desak bo'larkin?

Yanglishmasam, bu ko'rsatuvga boshlovchilik qilayotgan insonlar allaqachon qirqni urib qo'ygan erkak va ayol bunday hayajonli lahzalarni elga namoyish etishayotganlaridan masrur, hammani bu yoshlarni olqishlashga undashayotganidan cheksiz quvonchda. O'zlaricha kimlarningdir baxtli bo'lishiga xizmat qilayotgandek o'zlarini yaxshi inson deb hisoblashayotgan bo'lishsa kerak.   Har qalay sabrsizlik bilan ko'rsatuvning har bir ishtirokchisi bo'lgan yigit va qizdan bir-birlariga yoqqan-yoqmaganini bilishni istab: “Mana, bir-birlaringizni yaqindan ko'rdingiz, yuraklaringiz “jiz” etdimi, yo'qmi, ozgina bo'lsa ham”, deya so'rashlaridan shunday xulosaga kelish mumkin-da.

Qani endi shu yerning o'zida dangur-dungur qilib to'yni boshlab yuborishning imkoni bo'lsa, deng-a!

Shuncha be'mani gap-so'zlari, savollari yetmaganidek, boshlovchilar kelinlikka nomzodlardan to'yingizda qaysi xonandalar xizmat qilishini istaysiz, qanday to'yxonalarda, qanday qamrovda o'tkazilishini istaysiz, singari bachkanadan-bachkana savollarni berishlariga kuyasizmi, yig'laysizmi?

Qancha-qancha tadbirlarda, siyosiy yig'ilishlarda xalqimiz o'rtasida to'y-hashamlardagi ortiqcha dabdabavozliklarni, isrofgarchiliklarni kamaytirish, yoshlarni faqatgina to'yni qanday o'tkazish haqida emas, keyingi hayotini qanday o'tkazishlari, baxtli yashab mustahkam oilalardan biriga aylanishlari uchun chuqurroq mulohaza yuritishga da'vat qilinayotgan bir pallada ularning bu kabi so'roq-savollariga qanday baho berishga ham o'ylanib qolasan kishi.

Eng achinarlisi bunaqa, millatimizga yot sahnalar namoyishida ya'ni studiyada yoshlarga o'zlarining ham diniy, ham dunyoviy maslahatlarini beradigan keksa onaxon-u, otaxonlar ham qatnashishi tashkil qilingan. Ular ham bunday o'ta bachkana ko'rsatuvlarning oldini olish, yoshlarni bunday sharmandagarchiliklardan qaytarish o'rniga ishtirokchilarga “bir kelib qolibsizlar, baxtli bo'linglar” deganga o'xshash tilaklar bildirishib, o'zlaricha “oq fotiha” berishlari nashtar kabi yurakka sanchiladi.

Ochig'i, bunaqa qo'shtirnoq ichidagi “ko'rsatuv”larni batamom yo'q qilish kerak!

Butun xalq esa mana shunday bachkanalikning kuppa-kunduzi namoyish etilishi, o'zligimizning bu qadar yerga urilishiga o'zimiz tomoshabinmiz.

O'ylab qolasan, axir… oila, nikoh, yoshlar masalasida qanday yonar mavzular bor. Nahotki ana shular haqida efirlar tashkil qilishning iloji bo'lmasa?!

Bu “ko'rsatuv”ni butunlay boshqa mezonga burib yuborish ham mumkin-ku, axir. Maqsad yaxshilik, yaxshi niyat, deyishlari turgan gap. Agar rostdan ham shunday bo'lsa, bugungi yoshlarning oila, nikoh, ota-­onaga hurmat, elu yurtga xizmat qilishga oid xayol­lari, bahsli o'y-kechinmalarini ham olib chiqish muammomi? Shunda bir barkamol, foydali ma'naviy-ma'rifiy ruhdagi ko'rsatuv bo'lmasmidi?

Shu kabi mulohazalarimizni eshitgan ba'zi bir telekanallarning ma'murlaridan biri esa: “Odamlar gazeta va jurnalni nega o'qimay qo'ydi? Chunki odamlarga tafakkur qiladigan narsalar yoqmayapti. Xususiy kanallarda har kunlik tahlil bor, ming afsuski, bugun faqat yengil-elpi narsalarni ko'rishyapti. Shuning uchun biz programmamizni (“das­turimizni” deya olishmaydi!) shu tahlillar asosida tuzishga majburmiz”, deya javob berib tursa, bizlarning qaytariqlarimiz, kuyunchaklik bilan aytayotgan gaplarimiz ularning bir tukiga ham baribir ta'sir qilmas ekan degan xayolga borishdan o'zga ilojimiz yo'q!

Bunday mavzularda kimgadir gapirishning o'zi insonga og'ir, azob. Ammo nachora, sharoit shunday qilishni taqozo qilmoqda. Bu bo'yicha bir qator yurtdoshlarimizning ijtimoiy tarmoqlarda bildirgan fikrlari yuqoridagi mulohazalarimizni qo'llab-quvvatlaydi.

Najmiddin IKROMIY:

— “Sevimli”dami, boshqadami – men ko'rsatuvlarning birortasini ko'rmayman. Berilayotgan ko'plab ko'rsatuvlar, hatto aksariyat milliy kinofilmlar ham juda sayoz! To'g'risi, o'zidan “jurnalist” yasab olgan “tik-tok”chi yoshlarning yomon tush ko'rishidek gap…

Men bu kabi ko'rsatuvlarni qo'rqmasdan mis­sionerlik va prozelitizm harakatiga daxldor, deya ayta olaman! Zero, ularga bundan ortiq “baho” berib bo'lmaydi. Sababi ularning hammasi bizlarning sharqona tarbiyamizni ag'darib, o'zlarining beodobliklarini keng yoymoqqa urinishga o'xshaydi.

O'zbek xalqi ma'naviyatini o'ldirishga xizmat qilarkan, har bir ko'rsatuv, kinofilm missionerlarning ko'mochiga kul tortadi.

Bizda ilgari filmlarda yotoqxona ko'rsatilmasdi… Endi ko'rsatishyapti. Film qahramonlari o'pishmasdi. Buyam bo'lyapti. Efirga berilayotgan kino qahramonlariga o'xshamoq ilinjida ayrimlar – ular kimligini aytishim ham shartmas! (Sababi kim nima qilayotganini hamma ko'rib, bilib turibdi.) Hatto yotoqxonadan kino yo klip olishni boshlashdi. Ertaga… bundan battarini ko'rsatishsa ham ajablanmayman…

To'xtamurod HASANBOYEV:

— “Ilk uchrashuv” ko'rsatuvida yigit va qiz bir-biriga yoqsa, o'rtadagi parda olinarmish. Aslida telekanallarning ko'p ko'rsatuvlarida allaqachon pardalar olinib bo'lgan. Ko'rsatuvlarimiz avvalgidek “pardali” bo'lishi uchun uni tayyorlayotganlar “zardali”, ya'ni talabchan, saviyali, ma'naviyatli va o'z ishining professionallari bo'lishi zarur. Nahot telekanallarda yaxshi-yomonni farqlaydigan, uzoqni ko'ra biladigan haqiqiy mutaxassislar qolmagan bo'lsa…

Dilfuza NARZIQULOVA:

— Televizorda nima ko'rishni ham bilmay qoldi odam. Bir-biridan saviyasi past, jurnalist-u, bosh­lovchilar. Hozirda o'zbek adabiy tilida umuman gap­lashmay qo'yishgan. “Devotti”, “qivotti”, “ketvotti”, “anaqa”, “manaqa”, “ashinaqa” singari “chistыy” shevadagi so'zlarini eshitib og'zingiz ochiladi. Ilgari boshlovchilarni ko'rsak, ularga har tomonlama havas qilardik. Ovozi, kiyimi, o'zini tutishini farzandlarimizga ibrat qilib ko'rsatar edik. Hozirgilar o'ylamay-netmay, to'xtalmasdan biron narsa desam bo'ldi-da qabilida ish qiladigan bo'lib qolishgan. Biri-birini sirini ochadimi-ey, masxara qiladimi-ey, kiyimini-yu, boteksini ko'z-ko'z qiladimi-ey. Gapirsang gap ko'p-u, foyda baribir – nol. Undan ko'ra ko'rmayin ham, kuymayin ham deydigan bo'lib qoldik.

Ushbu maqolani yozish, ochig'ini aytsam oson bo'lmadi. Negaki, bunday yengil-elpi “shoular”ni ko'rish, tahlil qilishning o'zi bo'lmas ekan. Unda nima zaril deysizmi? Eng qiynayotgani millionlab yoshlarimiz, qizlar, yigitlar kaminaning tengqurlari. Ha ular millionlarni tashkil etadi. Quloqlarida quloqchin, hatto ovqatlanayotganlarida ham telefonlaridan ko'z uzolmaydigan yoshlarning ertasi qanday bo'ladi? Bu “shou”lar nima beradi? Battarni battar qiladi-ku! Shuni o'yladim, ertangi kunimiz g'ami, “oh” chekmay iloj topolmadim.

Bir ko'nglim mana shunday “ko'rsatuvlar”da tanishgan yigit-qizlar rostdan ham bir-biri bilan oila qurib, baxtli bo'lib ketisharmikan deb o'ylasa, bir ko'nglim ular ko'rinishi tuppa-tuzuk, aql-zakovati sog'lom bo'la turib nahot o'ziga umr yo'ldoshni boshqalar singari topishga ko'zi yetmasa degan xayolga tortadi.

Balki bu tarzda o'zini ko'z-ko'z qilishning boshqa foydali tomoni ham bordir deb o'ylanaman ba'zida.

Bu mavzuga qo'l urishdan avval mana shunday ko'rsatuvlarda oldinroq ishtirok etib, o'zining noodatiy so'zlari bilan ko'pchilikni hayratda qoldirgan va aynan shu tufayli ijtimoiy tarmoqlar “yulduzi”ga aylangan bir necha odamlarni kuzatdim. Tushunib yetdimki, ayrim shaxslar bunday ko'rsatuvlarga sira ham o'z juftini topish uchun emas, balki yo'rig'ini qilib qandaydir ahmoqona qiliq qilsa-yu, biror so'z aytsa-yu, (mayli hamma ustidan kulsa ham) mana shu qilig'i orqali internetni “zabt etsa”. Uyog'iga kuzatuvchilarning o'zi ularni tarmoqlar orqali topib olishadi. Qarabsizki, turli ijtimoiy tarmoqlarda kuzatuvchilari soni ancha yuqori bo'lgan bu shovvozlarning “ketmoni uchadi”. Soxta obro', quruq piar uchun bularning barisi.

Eng qizig'i, sharmanda bo'lib tanilishdan or qilmaslikning o'zi sharmandalik emasmi?!

Mana yuqoridagidek “baxtga erishtiruvchi” ko'rsatuvlar ko'proq nimaga xizmat qilyapti. Nahotki hech kimni jamiyatning qay tomon ketayotgani, yoshlar tarbiyasining buzilib borayotgani, bachkanalik avj olayotgani tashvishga solmasa.

Ochig'i, “Oynai jahon” deb atalmish ulug' minbarda ko'rganlarimizga ishongimiz kelmayapti. Shu narsalar Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, At-Termiziy, Amir Temur, Mirzo Ulug'bek singari, Alisher Navoiy, Bobur Mirzo kabi ulug' zotlarni bergan o'zbek xalqimizga tegishli telekanallarda berilmoqdami? Yo qaysidir xorij kanallaridami?

Ha, ming afsuski o'zimizda! Eng yomoni, bu narsalarni ozgina bo'lsa-da, tartibga, epaqaga soladigan manba qolmayotgani tashvishli. Baribir, “E, nima bu o'zi?”, deb so'rab turish kerak ekan-da.   Bugun yurtimizda OAV erkin. To'g'ri, bu kabi ko'rsatuvlarni namoyish qilayotgan telekanallar xususiy. Ular byudjetdan moliyalashtirilmaydi. Ammo turli tashkilotlarning reklamasidan keladigan mablag' bo'ladimi, yoki fondlar hisobidagi mablag'larmi, homiylik yo'llari orqali keladigan pullarmi, nima bo'lsa ham xalqning soliqlari evaziga jamg'arilgan mablag'lar-ku bular. Shunday ekan, nima uchun xalqimizga ma'naviy ozuqa beradigan, estetik zavq ulasha oladigan ma'lum bir tartib-qoidalar asosida qurilgan ko'rsatuvlarni namoyish etishmaydi. Mayli, mablag' masalasini ham bir chetga surib turaylik, xususiy telekanal degani saviya, ma'naviyat, madaniyat begona bo'lishi kerak, butun efirni xohlagan narsasi bilan to'ldiraversin, hech kim ularning “mushugini pisht” demaydi degani emas-ku axir. Nahotki, ular bunday mezonlarni unutgan bo'lishsa? Nahotki, televideniedek mo''tabar dargohni ziyo ulashuvchi emas, balki faqatgina zerikkanda ko'ngil yozish uchun ko'riladigan oyna deb hisoblaydigan bo'lishgan? Bunday savollarni davom ettiradigan bo'lsak, bir mashhur yosh xonanda ijro etgan qo'shig'idagi “nahotki, nahotki, nahotki” degan savolli so'zlari sira tugamaydi.

Xulosani va munosabatni esa aziz mushtariy, doimgidek o'zingizga qoldiramiz.

Kamoliddin RO'ZIMATOV