Jondor

Olimjon O'SAROV

Muallif haqida:

Olimjon O'SAROV — 1973 yil 9 aprelda Bulung'ur tumanida tavallud topgan. 1996 yili ToshDU (hozirgi O'zMU)ning jurnalistika fakultetini, 2002 yili Toshkent davlat yuridik instituti (hozirgi Toshkent davlat yuridik universiteti)ni tamomlagan. Muallifning “Bahor xazonlari”, “Iztirob gullari”, “Yulduzlar karvoni” singari she'riy to'plamlari, “Tungi qotillik” qissasi chop etilgan.

O'zbekiston Jurnalistlar uyushmasi a'zosi.

JONDOR

(Hikoya)

Kamina jonivorshunos emas­man, ammo ko'pchilik qatori jondorsevarlar jamiyatining “ko'ngilli” a'zosiman. Ijarada yashaydigan torgina, dimiqqan eski kulbamda birgina noyob mahluqot bor: ko'rinishdan bug'ma ilonga o'xshaydi, gohida kaltakesak qiyofasiga ham kiradi, ismi jismiga monand – JONDOR.

Mening bor bisotim ham shu. Xona to'ridagi hech vaqt yig'ishtirilmaydigan kir-chir   ko'rpa-to'shak hamda devorga suyab qo'­yilgan g'alati toshoyna ham unga tegishli. Uzzu kun u toshoynani, toshoyna esa uni tomosha qiladi. Tabiiyki, men bunga ko'nikib ketganman.

Adashmasam, unga qattiq bog'lanib qolganman. Ehtimol, sevarman ham. Axir sevmay bo'ladimi, shunchalar go'zalki, ayniqsa, kip­rik qoqmay, so'zsiz boquvchi o'tkir, sovuq ko'zlari… hushingdan ayiradi. Bu ko'zlarga bir bor tikilsang, tamom, jodulanasan: avval hayajon bosadi, butun badaning jimirlab, selga aylanasan va anglaysanki, asir tushibsan.

Uning kaminaga yoqadigan yana bir odati bor: har soniyada “buni ko'rayapsanmi?” degandek tillarini ko'rsatishdan charchamaydi. Sukunatning chinqirig'i kar qilgan quloqlarim uning so'z aytmay to'lg'onishidan istaklarini eshitadi, aniqrog'i, tushunaman va… itoat qilaman. Qalbingni o'g'irlashsa shunday bo'ladi, husni jamoliga mast, nigohlarga mahliyo bo'lib yashayverasan. Oydin kechalarda beixtiyor   “Suluvimsan” deb erkalaysan ham. Sovuqqonlilarning barchasi shunday erkalashni yoqtirishadi. Ayniqsa, ular mutloq hokimlik o'rnatgan saltanatga qorong'u cho'kishi g'oyat farog'atli. Kun bo'yi dunyoda mavjudligingdan toliqqan asablaringga tin bermoqchi bo'lib to'shakka cho'zilganingda, sovuq narsa bo'yningni quchadi. Sekin sudralib ustingga chiqadi, go'yo jismi joningni silayotgandek bo'ladi. Shunda… uning kulchadek jussasini yuragingning ustiga qo'yasan. Havo yetmayotgan ko'ksingga uning muzdek tanasi tegib, yana… huzur qilasan. Sudralib yuruvchilarni nega “sovuq” deyishlarini anglagandek bo'lasan. “Ularning nafaqat ko'rinishi, balki vujudida qon aylanmasligi sabab tanasi ham sovuq bo'ladi”, beixtiyor biologiya muallimining aytganlari xayolingdan o'tadi. Vujuding qirq daraja issiq, ter bosgan kaftlaring bilan muzdek tanasini silaysan, xayolingni g'alati fikr o'g'irlaydi: “Hozir chaqib olsa-ya?” Ohista yuragiga quloq tutasan. Hissiz, bir maromda sekin urayotgan tovushni eshitib, o'zingni yupatasan: “Chaqmaydi, chunki ertaga ham kerakman”.

Hayotimga kirib kelgan shuncha vaqt ichida u o'zini ko'zguga soladigan qilig'ini hech tark etolmadi. Kun bo'yi toshoyna yonidan ketmas, o'z aksiga termulib charchamas, shunday kezlarda mavjudligini ham unutib qo'yardi.

So'nggi haftada uning faromush, hastadil bo'lib qolganini sezdim. Ochig'i, o'zim ham e'tibor bermay qo'ygan ekanman. U yolg'iz edi, yolg'izlik jismi jonini va aqlu xayolini kishanlab olgandi. Unga rahmim keldi, yana mehrim tovlandi. Dunyo­dagi eng qimmatbaho narsamni yo'qotib qo'yishdan qo'rqib ketdim. Axir uni menga in'om etishganda umrimning oxirigacha avaylab-­asrashga so'z berganman.

Baxtni qarang, shu kunlarda qo'shnim xorijga uzoq safarga ketadigan bo'lib qoldi. U ashaddiy gul ishqibozi edi. Uyi to'la turfa xil gullar. Hatto qishda ham unikida bahor, gullar rango-rang ochilib yotadi. Qo'shnim safardan qaytgunicha gullariga vaqti-vaqti bilan suv quyib turishimni iltimos qildi. Gullarga uncha hushim bo'lmasa-da, noiloj rozi bo'ldim.

Ikki kun o'tgach, kechqurun gullarga suv quyish uchun qo'shnimnikiga chiqmoqchi bo'ldim, qarasam, u ham ortimdan sudralyapti. To'xtab, biroz unga tikilib turdim, nigohim ma'nosiz, javdirab turgan ko'zlarga qadaldi. Bu ko'zlar avvalgidek o'tkir va sovuq emasdi. Kutilmaganda, uning ko'zlariga yosh qalqdi. Bardoshim yetmadi, jim ortga o'girildim. Ko'ksimda chaqin chaqnadi, kiprik­larimda og'ir nimadir osilib qoldi. U ham ortimdan shitob bilan sudralib borardi.

Qo'shnimning xonadonida qancha qolib ketganimni bilmayman, ammo uyga kirarkanman, hamisha yo'limni poylaydigan, ostonada meni kutib oladigan ko'zlar yo'qligini his etdim. Darhol tosh­oyna yoniga qaradim. Bo'mbo'sh. Umrimning bir qismiga, ehtimol mazmuniga aylangan kimdir, nimadir yo'q edi. Vahimaga tushdim. Qo'l-oyoqlarim holsizlanib, o'tirib qoldim. Soniyalar ichra birga kechgan oq-qora kunlar ko'z o'ngimdan yugurib o'tdi. Hushimga kelgach, qo'shnimnikiga otildim. Kalitlar adashib qolganmi, birortasi to'g'ri kelmasdi. Men battar shoshardim. Sharaqlatib eshikni ochdim, shu payt qo'shnimning alvon gullari uzra oppoq kapalak havoga ko'tarildi va men tomon uchib, boshim uzra aylana boshladi. So'ngra ohista kiftimga qo'ndi. Men uni tanidim. Vujudimga jon kirdi, mehrim jo'shib ketdi. Uni avaylabgina qo'limga oldim, qanotlarini siladim. Uning oq, harir qanotlari onamning oppoq sochlarini eslatardi.