Xotiram xayolim suyanchi
Ikrom OTAMUROD
Muallif haqida:
Ikrom OTAMUROD – 1951 yili Kasbi tumanida tug'ilgan.
ToshDU (hozirgi O'zMU)ning jurnalistika fakultetida tahsil olgan. Dastlabki she'riy to'plami — “Vaqt ranglari”.
Shundan so'ng shoirning “Janub qushlari”, “To'rg'ayli manzillar”, “Ufqlar orti bepoyon”, “Ruhimning qayg'usi”, “Sen”, “Kanglum, o'zing”, “Tavr” kabi she'riy kitoblari nashr etilgan.
Taniqli shoir “Yarador umid otlari”, “Uzoqlashayotgan og'riq”, “Sopol siniqlari”, “Aning umidi”, “Xaritaga tushmagan joy”, “Tanazzul” singari o'nlab dostonlar muallifi hamdir. U tarjimon sifatida M.Darvish, M.Bsisu, U.Uitmen, P.Neruda, O'.Sulaymon, Ye.Evtushenko kabi jahonga mashhur shoirlarning ko'plab she'r va dostonlarini o'zbek tiliga mahorat bilan o'girgan.
O'zbekiston Yozuvchilar uyushmasi a'zosi. O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan madaniyat xodimi, “Do'stlik” ordeni sohibi.
Xotiram xayolim suyanchi
…Boqiy sirda umr o'tar ham
intiho hazini sitilib.
Qanoat qutuvida har dam,
sig'inadi dardim yutilib.
Qaqragan intizor borini
titilib bardoshim tinglaydi.
Limmolim xilqatning zorini
bitilib fig'onim anglaydi…
* * *
…Dashtlarda bo'y cho'zgan botiniy dovut
ko'targan dashtlarning zohiriy bastin —
Qashqadaryo tepalari —
ko'hna ro'sh
ochunning asil qomati,
asti.
Bir-biriga uyqash:
ko'kdan,
erdan ham,
engib tun-kun yig'lar sanchgan onlarni.
Qo'rg'onlarning devorlarin asrab yakkam,
Ulagaydir,
zamonlarga…
…zamonlarni…
…Ko'k — qibba.
Yiroq.
Qaptaldosh,
bo'ydosh.
Yer-poydevor.
Yaqin.
Yondosh hamda berk.
Qaqroq sitrlarida g'ichirlaydi tosh,
zimlarida sim-sim simillaydi ko'rk.
Sho'ralar sho'rini sho'rlatib g'adir,
to'zong'lab
to'zonlar tutaydi changing.
Qashqadayro tepalari bag'ridadir —
“V” tamg'asi muhrlangan ot — tanga.
Sopol siniqlari butlaydi kanglum,
naqshin naqshlarga termilaman lol.
“suyuk — tumor”
“jon — qush”
Chap hamda o'ngli
Sinoat jozibin ro'y etgay,
alhol.
Ochunda tog'lar mo'l,
qad rostlab mag'rur,
shoyon qilmoq istar shosh-kepalarin.
Ne tong,
goh,
tog'lardanda
balandroq durur,
nurayotgan…
…Qashqadaryo tepalari…
…Tarjimai holi qadimdan-qadim,
rub'i maskunning
moziy siralari.
Olislardan…
…olislarga tashlaydi odim
sukut ichra…
…Qashqadayro tepalari…
* * *
…Fasllar jamidan iborat iqlim,
voqealarning yig'indisidir — hayot.
Manzillarkim,
bo'lib poyidir toqli,
yo'llarni yo'llarga ulaydi bot-bot.
Yo'llar aro intiq bosiblar qadam,
mavjud manzillarga oshiqib chunon,
tongdan,
to shomgacha qalbida chidam,
nelarning ortidan yelmagay inson?
Aksar,
bog'ichlarin uzar erinmay,
aksar,
bog'ichlarin bog'lar muttasil.
Inson,
qachonkim,
yashar sirinmay,
qalbida o'zligi bo'lsada vosil…
* * *
…Xotiram bosh qo'yar a'yoga,
a'yoda o'sadi xotiram.
Xotiram yo'llanar qiyoga,
qiyoda o'sadi xotiram.
Xotiram tasavvur sirodi,
sirodimda o'sar xotiram.
Xotiram yo'llarim murodi,
murodimda o'sar xotiram.
Xotiram e'tiqod tayanchi,
tayanchimda o'sgay xotiram.
Xotiram xayolim suyanchi,
Suyanchimda o'sgay xotiram…
* * *
…Manzara — kanglumda inoyat
rasmini chizadi muttasil.
Kanglumning imkoniga faqat
manzarani boylagay fasl.
Fasl qismatiga bag'rini yo'llab—
manzara esh bo'ladi doim.
Tabiatning mehrini qo'llab,
tabiatga manzara qoim.
Manzarani porlatar quyosh,
quyosh nuri kunduzga ato.
Quyosh chog'in etmasa sirdosh,
tasalliga yo'nalar xato.
Oy muttasil yoritib har dam,
tun zulmatin ko'ksiga olar.
Yulduzlarni porlatib hamda
manzaraga nigohin solar.
Manzara—daraxtlar qurbati,
shamolda tebranar birdayin.
Manzara—daraxtlar turbati,
sukutga joylanar qish sayin.
Manzara zaminga naqshdir,
naqshdir muayyan iltijo.
Manzara xayolga ravishdir,
vobasta to'zimga xayol jo.
Sarafroz matlubga yoylangan,
manzara — e'timot tarkibi.
Manzara qayyumga aylangan,
oh, manzara dunyoday kabi.
Manzara kanglumda inoyat
rasmini chizadi muttasil.
Kanglumning imkoniga faqat
manzarani boylagay fasl…
* * *
…Bir osmon ostida yashayapmiz biz,
Yulduzlar misol yaqin va yiroq.
Bir osmon ostida chaqnayotirmiz.
Bir zamin sirtida yarayapmiz biz,
Yo'llar misol yaqin va yiroq.
Zaminga jo erur makonlarimiz.
Bir dengiz qo'ynida sezayapmiz biz,
Kemalar misol yaqin va yiroq.
To'lqinlarga qorishayotirmiz.
Bir daraxt ustida olam ko'ramiz,
Novdalar misol yaqin va yiroq.
Daraxtini mahkam quchib turamiz…
* * *
…Aqida gardini qo'yib,
xira tortsa hajr shomi.
Bedor iztirorin tuyib:
pinhon yuvar,
pinhon komi.
Tilsim ohista choradir,
ado etgan dami payvand.
Saboq asorat poradir,
zavol zinhoriga band-band.
O'ylarimga ko'z yosh to'kib,
izimdadir tezlik sathi.
Jarohatin judo bukib,
achchiq qismat —
alam qathi.
Harorat sig'mas olislab,
ichki shavqidadir ojiz.
G'animat zinhorin yo'llab,
idrok zichligida mo''jiz.
Dard asrori qiyosga band,
hasratdadir safar bazdi.
Tangri hisni chizib monand,
xatga og'riq o'yib yozdi…
* * *
…Kunduz quyosh,
tunda oy
falakka yozib palla,
nurlarini,
hoynahoy,
to'kaverar zar ila.
Beminnat quyosh tusi—
kangulda berk harorat.
Beminnat oy yog'dusi—
kangul tubida qat-qat.
Bulut chiqadi bebosh,
falak aro poyma-poy.
Kunduzga fido quyosh,
baxtidadir tunga oy…
* * *
Fidoni unashdik xayolda ma'sum,
sayr aylar dildagi lollar taralib.
Alvonrang sasini tilakda zum-zum,
qanotda porlagan o'ylar yaralib.
Atrofda yashilrang parvona bedor,
tuyildi yoritib shafaq chiroyin.
Bardosh alangasi izohiy me'mor,
boqarkan intilib qirmizi royin.
Surur guvohi shivirlaydi tiniq,
mavjudning qasrida chayqalar gal-gal.
Taralgan tug'yonning sasidir intiq —
termilib olisda abadiy azal…
* * *
…Ko'zlarimdan to'lib,
siriqqan yoshlar —
kanglumning tubida tuv tushgan sukut.
Menga madad bo'lar doim bardoshlar,
birdayin
kanglumga berib quvvat-qut.
Makon qurmagay
hech
kanglumda yolg'on.
Jilvasi mahliyo etmagay sira
kanglum o'zagidan
faqat
joy olg'on —
rostning HAQligidan yaralgan yara…
* * *
…Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar,
qadim tomirlari vobasta kunyo.
Bir-birin bag'riga bosar yaqinlab,
bir-birin diydorin sog'ingan dunyo!
Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar:
11, 222, 3333 sahtli.
Nasibi bir joyda yig'ilgan jamlar:
xeshlar, aqrabolar, yoronlar taxlit.
Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar:
44, 555, 6666 habib.
Bir muddat baqamti turishgan tamlar:
oylar, yillar, asrlar kabi.
Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar:
77, 888, 9999 jomand.
Taqdiri chalkashib topishgan nomlar:
qavmlar, ellar, xalqlar monand.
Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar
uzoq tuydi yovuqlashmoq azobin.
Ko'zlarin to'rt qilib yuttirdi g'amlar —
bir-biriga quvvat, kuch bo'lmoq tobi.
Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar —
nelarni yo'qotur, nelarni topur?
Etishmoq orzusi… eh, qancha damlar
bir-birin ortidan yetolmay chopur?
Yonma-yon kelgan bir xil raqamlar,
qadim tomirlari vobasta kunyo.
Bir-birin bag'riga bosar yaqinlab,
bir-birin diydorin sog'ingan dunyo!..
* * *
…Sog'inchlara aylan kangul,
sumanbar sog'inchlara.
Oymomolar to'qigan gul,
dilginang bog'ichlari.
Musallam ishq poyida sin —
hajr shomin toblamlari.
Tonglar qaqroq labin bossin
feruza tus shabnamlara.
Bir kun tarqar yiroq yo'lni
qoplab yotgan tumanlara.
Shaydo etmish senday qulni
ul lolai no''monlari.
Bag'ringda barg yozsin ilhaq,
ilhaq sog'inch qabolari.
Sog'inchlara to'lqin xilqat
sirin ochsin sabolara.
Sog'inchlara aylan kangul,
sumanbar sog'inchlara.
Oymomolar to'qigan gul—
dilginang bog'ichlari…