Bir tunki, yoritmoq mahi tobon bila olmas

Ja'far Muhammad TERMIZIY

Muallif haqida:

Zullisonayn shoir, O'zbekiston Yozuvchilar uyushmasi  a'zosi, Tojikiston Yozuvchilar ittifoqi a'zosi, Eron Adabiy tanqidi ilmiy Akademiyasi (Tehron Pedagogika universiteti) a'zosi,  faylasuf va sharqshunos-tasavvufshunos olim, tarjimon va publitsist Ja'far Muhammad Termiziy (Ja'far Xolmo'minov) falsafa fanlari doktori (DSc), Toshkent davlat Sharqshunoslik universiteti professori sifatida talaba-magistrlarga tasavvuf ilmidan saboq berib kelmoqda.

Ja'far Muhammad Termiziy islom falsafasi, tasavvuf tarixi, irfon falsafasi, tasavvuf adabiyoti, dinshunoslik, fors-tojik va o'zbek adabiyoti, manbashunoslik, ma'naviyatshunoslik, adabiy aloqalar va tarjimashunoslikka oid 20 dan ortiq monografiya va risolalar, 300 dan ortiq ilmiy va ilmiy-ommabop maqolalar, fors-tojik va o'zbek tillarida 10 dan ortiq she'riy kitoblar muallifi, 20 ga yaqin she'riy va ilmiy kitoblar tarjimoni.

 

BILA OLMAS

 

Bir dardki, ki darmonini Luqmon bila olmas,

Bir g'ussaki, yuz Kulbai ehzon¹ bila olmas.

 

Bir hajrki, yuz vasl bo'lolmas unga mahram,

Bir tunki, yoritmoq mahi tobon bila olmas.

 

Bir shahrki, devu dadining² sonini hatto

Osonlik ila shoh Sulaymon bila olmas.

 

Bir makrki, makkorai davron unga hayron,

Bir fitnaki, uslubini shayton bila olmas.

 

Tan jon ila, jon tan ila harchand tirikdir,

Tan o'z ichida ne chekadir jon, bila olmas.

 

Bir fayzki, u bizda-yu bebahra biz undan,

Bir Nurki, mohiyatin inson bila olmas.

 

Bir lutfki, ki qadriga yetolmas bani Odam,

Bir Aqlki, poyonini Kayhon bila olmas.

 

Bir Ishqki, biz unga-yu u bizga qaramdir,

Kim kimga asir, aqli parishon bila olmas…

 

NEGA QIZG'ONDING?

 

Lutfingni sitamgorim, mendan nega qizg'onding,

Mehringni jafokorim, mendan nega qizg'onding?

 

Bir qarz salomingni, bir hadya kalomingni,

To'tiyi shakarborim, mendan nega qizg'onding?

 

Husning, ruxi mohingni, bir qatra nigohingni,

Ey ko'zlari xummorim, mendan nega qizg'onding?

 

Ketdi-ku sabolarga, ham bodi fanolarga,

Zulfingni dilozorim, mendan nega qizg'onding?

 

Bir qatra tarahhumni, bir bayt tabassumni,

Ey hiylasi bisyorim, mendan nega qizg'onding?

 

Bir jilvali nozingni, bir jumlali rozingni,

Ganjinayi asrorim, mendan nega qizg'onding?

 

SENSIZLIKDA YaShAYoTGAN ShE'R

 

Nigohlaring naqadar tiniq,

Xayollaring naqadar moviy.

Nafas olar naqadar nafis,

Qalbingda bir tuyg'u samoviy.

 

Ochiladi nafaslaringdan,

Muhabbatga mushtoq g'unchalar.

Nahot, nahot inson degani,

Go'zal bo'lar, latif shunchalar?

 

Sen men uchun yaralgan eding,

Seni mendan qizg'andi qismat.

Latifalar aytib avradi

Yuragimni afandi qismat.

 

Sening ipak xayollaringni

Yuragimga to'zardi g'azal.

Ikki qoshing – baytingdan nusxa

Olib devon tuzardi g'azal.

Bilasanmi, men seni hatto

Qizg'onganman she'ru g'azaldan.

Yuragimdan seni rashk etib,

Kelar edim o'zi azaldan.

 

Endi Yurak bilan hasratin,

Aytar umrin oshayotgan she'r.

Endi tortar hijron azobin

Sensizlikda yashayotgan she'r.

 

MENShUNOSLIK

 

Men

Senshunosman,

kasbim – shu,

korim – shu!

 

Lekin Sen

Menshunoslik fakultetida

o'qishni hech qachon

istamagansan

bo'lmag'ur soha deb…

Ne qilay,

Borim – shu!

 

VAQT ZAXMI

 

Nihoyat, kelding –

Yuzlaringda

Vaqt zaxmi,

Ko'zlaringda

Vaqt vahmi,

So'zlaringda

Vaqt ta'mi.

 

Men esa

Vaqt xumida

ezilib-ezilib

Sharobga aylanib ketgan uzumman…

 

VAQT ANATOMIYaSI

 

Vaqt –

chopish bo'yicha

chempion bo'lgan

bir quyon bilan

poygaga tushgan

zil-zambil donishmand toshbaqa.

Vaqt –

tunning shap-shaffof

oynalarini

chil-chil-chil sindirgan

qo'shiqchi qurbaqa.

 

Vaqt –

saroy lazzatin tark etgan

bo'lajak Budda.

Vaqt –

eridan erta ajralgan

ayolga berilgan uch oylik idda.

 

Vaqt –

Kumush yuzida

chimirilgan qosh.

Vaqt –

Zaynab ko'zidan oqqan yosh.

 

Vaqt –

Bir yosh go'dakka aylangan

yuz yoshli qariya.

Vaqt –

qonga bo'yalgan,

ko'zlari o'yilgan

bechora Suriya.

 

Vaqt –

Qarz desalar,

Azroilni ko'rgandek qaltiraydigan,

qorni to'q-u ko'zi och,

xasis boyning yuzlarida gullagan ajin.

Vaqt –

Sehrli chiroqning ichida

kambag'al bir Alouddinni

kutayotgan jin.

 

Vaqt –

Arafot tog'ida

jiqqa terga botib,

komfort hotelning

muzxonasi yo muzqaymog'ini,

Va yoki

kimgadir foyizga

bergan dollarlari

tug'ayotgan foydani

lip etib xayoldan o'tkazgan zoyir.

Vaqt –

Mahbubasining

kamon qoshi,

ohu ko'zini

eslagan chog'ida

ulog'ini boy bergan chavandoz botir.

 

Vaqt –

Rustami dostonning nomard tig'idan

jon berayotgan

javonmarg Suhrobga kechikib yetgan

befoyda malham.

Vaqt –

safro ortidan to'plangan balg'am.

 

Vaqt –

Toza va narmu muloyim charmning

Po'latdan-da qattiq joniga

Sanchiqli,

Ilmoqli

Nish urayotgan

Beshafqat bigiz.

Vaqt –

biyaning yarim och toychog'i

rizqidan qiyib

meshvoying yeb to'ymas

qorniga to'kilayotgan

subhidam qimiz…

 

Vaqt…

 

VAQT

 

Vaqt bir hakam

U hech kimsaga

Tuhmat qilmaydi.

 

Vaqt bir solik

U to'xtalishni

Odat qilmaydi.

 

Vaqt bir orif

U hech kimsani

G'iybat qilmaydi.

 

Vaqt bir bo'ri

U hech kimsaga

Shafqat qilmaydi…

 

DUNYo NIMA?

 

Dunyo nima?

Yuz tuya gunoh…

Dunyo nima?

Bir chumchuq savob…

 

Dunyo nima?

Bir kulba rohat…

Dunyo nima?

Bir saroy azob…

 

Dunyo nima?

Bir chimdim taskin…

Dunyo nima?

Bir tog' iztirob…

 

Dunyo nima?

Bir daryo umid…

Dunyo nima?

Bir sahro sarob…

 

Dunyo nima?

Bir xirmon savol…

Dunyo nima?

Bir tariq javob…

 

 ¹Kulbai ehzon – Ya'qub (a) Yusuf (a) firoqida g'am-anduhga botib, uzlatga chekingan joyi – g'am kulbasi.

  ²Dad – maxluq; ins-jin; yovuz mavjudot.