Ishq — insonning ibtidosidir…

Sevgi shunday ilohiy tuyg'uki, uning qudrati har qanday qalbni yoritib, unga ma'no bag'ishlaydi. U shohni gadoga, gadoni shohga aylantirishi mumkin.

Inson uchun sevgi tuyg'usini to'g'ri anglash va his qilish hayotning eng muhim mazmunidir. Chunki ishq — inson qalbining ibtidosidir.

Har narsaning boshlanishi muhabbatdir. Har birimizning orzu-maqsadlarimiz, hayotga bo'lgan intilishlarimiz qalbimizdagi sevgidan kuch oladi. Olamni ushlab turgan yagona va qudratli kuch muhabbat ekanligi aniq.

Ushbu haqiqatni shoir qalamidan chiqqan quyidagi satrlar chiroyli ifoda etadi:

Kim dunyo o'tkinchi der,

Kim mangu der u abad.

Kim chin ishqni anglabdi,

U o'zin topmish albat.

Dunyoni ushlab turgan,

Yagona kuch muhabbat.

Ha, bu dunyoda sevgini anglagan inson o'zini topgan insondir.

Sevgi faqatgina qiz va yigit o'rtasidagi iliq munosabat emas. U Yaratuvchiga bo'lgan ishq, ona yurtga bo'lgan mehr, insoniyatga bo'lgan sadoqatdir. U insonlar qalbini ma'naviy zanjirlar bilan bog'laydi, bu zanjirlar esa faqat baxt, nur va ezgulik, komillik sari yetaklaydi.

Aslida, sevgi butun borliqni qamrab oladi. U o'zining xilma-xil ko'rinishlari bilan hayotni mazmunli qiladi. Har bir inson muhabbatni o'z qalbi va tasavvurida turlicha his etadi. Biroq hech kimni muhabbatsizlikda ayblab bo'lmaydi. Chunki har bir qalbda muhabbat mavjud, faqat uni sezish, tushunish va qadrlash darajasi har xil.

Hayotimizning o'zi Yaratganning bizga bo'lgan ulkan muhabbatining isbotidir. U bizga nafas ato etdi, tiriklik ne'matini in'om qildi va bu dunyoda borliqni his qilish imkoniyatini berdi. Shu bois sevgi ko'rishdan ham ko'proq his etish orqali qalblarimizga kirib boruvchi ilohiy tuyg'udir. Agar hayotga bo'lgan muhabbatimiz bo'lmaganida edi, bizni bu dunyoda hech narsa ushlab turolmasdi.

Ishq — ilohiy tuyg'u. Insonning yaratilishi, uning yashashga bo'lgan intilishi, maqsad va orzulari — hammasi muhabbatdan kelib chiqadi. Hayotimizdagi har bir harakatimizning markazida sevgi bor.

Ulug' shoir Yunus Emro ham bu haqda shunday degan:

“Biz dunyoga manmanlik uchun kelmadik. Biz sevgi uchun, boshqalarning mehrini qozonish, maxluqotni yaxshi ko'rish, yaratilgan narsalarga shafqat, muhabbat ko'rsatish uchun keldik”.

Bugungi kunga kelib, insonlar muhabbatning ilohiy mohiyatini unutib, uni moddiyat bilan o'lchashga odatlanib qolishgan. Qalbning eng pok tuyg'ulari pul va boyliklar qo'lida qul bo'lib qolmoqda. Bu esa inson qalbidan samimiyatni olib qochib, ularni ma'naviy qashshoqlikka yetaklamoqda.

Muhabbatni, uning qudratini moddiyat bilan o'lchashning imkoni yo'q! U inson qalbining eng nozik, eng pok zanjiri bo'lib, har qanday his-tuyg'ulardan yuqoridir. Ammo, afsuski, dunyoda shunday odamlar ham borki, muhabbatni o'z manfaatlari yo'lida qurbon qiladilar.

Haqiqiy muhabbatda hech qanday manfaat yoki shaxsiy foydaga o'rin yo'q. U qalblarni bog'laydi, hayotga mazmun bag'ishlaydi va insonni yuksaklikka yetaklaydi. Sevgi nafaqat insonlarga nisbatan, balki borliqning har bir jihatiga bo'lgan eng yuqori darajadagi ehtiromdir. Biz yaratilgan har bir narsaga muhabbat va shafqat ko'rsatish orqali o'zimizning haqiqiy mohiyatimizni topamiz.

Zero, muhabbat — bu Yaratganning bizga bo'lgan eng buyuk in'omi.

Hayotga muhabbat bilan qaragan inson uning chiroyini his qiladi. Qalbimizda muhabbat nurini yoqsak, bu nur nafaqat o'zimizni, balki butun atrofimizni yoritadi. Chunki hayotning eng buyuk sabog'i ham, uning eng chiroyli ibtidosi ham sevgidir.

Erix Frommning “Sevgi san'ati” kitobi — bu sevgi tushunchasining eng chuqur tahlili va talqini hisoblanadi. Muallif ushbu kitobida sevgini nafaqat shaxsiy tuyg'u, balki haqiqiy san'at sifatida ochib beradi.

Sevgi bu yerda shunchaki hissiy holat emas, balki inson hayotini mazmunli va ma'naviy boylikka to'ldiruvchi ma'noli jarayon sifatida qaraladi. Kitobda sevgi nazariyasi bir qancha muhim jihatlari bilan ochib berilgan. Ota-ona va farzand muhabbati, do'stlik, xudoga ishq, insonparvarlikka asoslangan mehr-muhabbat kabi turli ko'rinishlar alohida yoritilgan.

E.Frommning fikricha, muhabbat — bu faqat tabiiy emas, balki ijtimoiy va ma'naviy san'at hamdir. Muallif sevgi insonning eng yuksak va buyuk qobiliyati ekanini ta'kidlaydi va uni erishish mumkin bo'lgan komillik sifatida ko'radi. Asarda muhabbatning nazariy va amaliy jihatlari o'zaro bog'liq ravishda chuqur tahlil qilinadi. Muallif insonlar o'rtasidagi samimiy munosabatlarning susayib borayotganiga diqqat qaratadi. U muhabbatning moddiylashishi va unga bo'lgan noto'g'ri yondashuvlar haqida gapirar ekan, inson qalbidagi asl tuyg'ular qanday qilib to'g'ri shakllanishi kerakligini misollar orqali tushuntiradi.

Kitobning har bir bobi o'quvchini sevgiga nisbatan boshqacha qarashga chorlaydi. Muallifning ta'kidicha, sevgi — bu shaxsiy, ijtimoiy va ma'naviy san'atdir. Uning nazariy jihatini tushunish bilan birga, amaliy jihatini ham hayotga tatbiq etish muhim. Kitobni o'qigan kishi sevgi tushunchasiga nisbatan o'z qarashlarini qayta ko'rib chiqadi. U o'zidagi tuyg'ularning ma'naviy savodxonligini oshirib, sevgining inson hayotidagi markaziy o'rnini chuqur his qiladi. Asar insonlarga o'z xatolarini anglash va muhabbat orqali ularni bartaraf etish yo'lini o'rgatadi. Muallifning fikriga ko'ra, haqiqiy muhabbat inson hayotining ma'naviy mazmunini belgilaydi, uning qalbini boyitadi va hayotga bo'lgan qarashini yuksaklikka olib chiqadi.

Erix Frommning “Sevgi san'ati” asari har bir o'quvchini muhabbatni yangi ko'z bilan ko'rishga va uning mohiyatini teran anglashga undaydi. Bu kitob nafaqat falsafiy yoki psixologik asar, balki insonning ma'naviy yuksalishi uchun mukammal qo'llanma hamdir.

Jahongir NOMOZOV,

O'zJOKU talabasi