Engil-elpi “yamoq”lar…

Televidenie insonlarni zamon bilan hamnafas qilib, mamlakatda bo'layotgan o'zgarishlar, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy voqeliklardan xabardor etadigan sohadir.

Har tong dasturxon atrofida hech bo'lmasa nonushta vaqtida bo'lsa-da, televizorga qaraymiz. Dam olish kunlarini-ku qo'yavering. Televizorsiz kuni o'tmaydigan odamlar ham bor oramizda.

Aksiga olib, bugun shunaqa ko'rsatuvlar efirga uzatil­yaptiki, ularning kimga keragi borligini, nima maqsadda ko'rsatilayotganini tushunmaysiz. Bu dastur va shoular bizga kerakmi? Sarflagan vaqtimiz va diqqatimizga yarasha nimadir olyapmizmi?

Albatta, inkor qilmagan­ holda aytish kerak, foydali ma'lumotlarni ilinayotgan, tafakkurimizga ma'naviy ozuqa berayotgan, ibrat bo'lishga arzirli ko'rsatuvlar ham yo'q emas. Ammo baribir guruch kurmaksiz bo'lmas ekan-da…

“Haqiqatmi yoki jasorat?” yoxud to'rtburchak shisha qolip­lar va afsonaviy “Jumanji” o'yinining film voqealarini eslatuvchi changalzor hayoti bilan bog'liq ko'ngilochar shoular… Anglaganingizdek, gap “Zo‘rTV” telekanalining   “zo'r” shou-dasturlaridan “Aldama meni” va “Hello Afrika” haqida gapirging ham kelmaydiyu, lekin nachora, diling og'riydi, asabing qaqshaydi-da. Taniqli ijodkorlar, aktyor, aktrisa va sportchilarning shaxsiy sirlarini, mish-mishlarni katta ekranlarga olib chiqish qanchalik to'g'ri? Buning kimga foydasi bor?

O'zbek xalqi azaldan so'ziga mustahkam, andishasi baland, sirdosh, sodiq xalq. Qolaversa, u san'atkormi yoki havaskor aktrisami, kim bo'lishidan qat'i nazar, xalq uni ijodi va odamiylik fazilatlari, xulq-atvori tufayli e'zozlaydi. Ularning shaxsiy hayoti, o'zini hurmat qiladigan inson uchun, zarracha qiziq emas. Minglab tomoshabinlarning oldida noo'rin mish-mish­larni savol tariqasida berib, ularni obro'sizlantirish, xalqning ijodkorga bo'lgan ixlosini qaytarishlik millat ma'naviyati va mentalitetimizga zid emasmi?

“Xalqimizda yopig'lik qozon yopiqligicha qolsin”, degan naql bor. Muborak kitoblarda: “Sen kishilarning aybi va kamchiligini surishtirib yursang, xabar to'plasang, ayblarini kishilar oldida oshkor etsang, ularni buzib qo'yasan. Kim o'zining aybiga qarasa, boshqalarning aybi bilan ishi bo'lmay qoladi. Tilingizni ummatlarimni buzib qo'ymoqlikdan saqlang. Bir-biringizga sodiq, iymonli bo'lingiz”, deya ta'kid­lanadi.

Qolaversa, haqiqatni aytishni, tan olishni istamagan ko'rsatuv mehmonlari “jasorat ko'rsatish” uchun hayvonot bog'idan keltirilgan maxsus “sovg'alar” bilan turli amallar bajarishi kimgadir qiziq, deb o'ylamayman. Aslida, ko'rsatuv mehmoni bilan dildan suhbat qilib, muxlislarga ijodini namoyon etish imkonini berish kerak. Ko'rsatuv tomoshabinga nimanidir o'rgatishi, vijdonini uyg'otishi va yakunda xulosa berishi lozim.

Ikkala ko'rsatuvning ham har bir sonida qisqa signallardan iborat noma'qul so'zlar ishlatilgan kadrlarni ko'rish mumkin. Yoki bir soatlik ko'rsatuv mehmonining das­tur so'ngidagi fikri kishini ajablantiradi: “Qatnashish uchun rozi bo'lmasligim kerak ekan. Boshqa kelmayman, ishtirok etishni maslahat bermayman!” Atigi bir soatda mezbonning “iltifoti”yu mehmondo'stligi mehmonning joniga tegdi. Xulosa o'zingizga havola…

Bu ko'rsatuvlar tomoshabinga hayvonlarning insonga qiladigan hujumidan “zavqlanish”dan bo'lak hech narsa bermaydi. O'zbek ekranlaridagi bunday namoyishlar bizning milliy mentalitetimizga to'g'ri kelmaydi, millatimiz saviyasiga munosib dasturlar emas. Ularning ta'siri farzand tarbiyasida bilinishini ham inkor etishning imkoni yo'q. Yoshlarimizning dunyoqarashini salbiy tomonga o'zgartirib, yengil-elpi hayot tarziga o'rgatib qo'yadi. Bizga bunaqa shafqatsiz tomoshalar, inson zotidan hayvonlar iskanjasida tajriba quyonchasi sifatida foydalanishlar va bu jarayonni “adrenalin” degan ajnabiy tushuncha bilan ifodalashlar kerakmi?!

Xullas, xususiymi yo noxususiymi, televidenie degan nomi bor bu “Zo‘rTV”dan borgan sari ko'ngil bezor bo'lib bormoqda.

Malika Hodiyeva

Navoiy viloyati.

Yangiliklarni do'stlaringizga ulashing

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

3 × two =