Tuman ramzi
(voqeiy)
1999 yil 7 mayda Baxmal tumanida respublika nazorat inspeksiyalari rahbarlarining seminari o'tkazilishi rejalashtirilgan edi. Men o'sha davrda tuman hokimining o'rinbosari — Nazorat inspeksiyasi rahbari vazifasida ishlardim. Aprel oyining o'rtalarida tuman hokimi M.Anarboyev tog' qo'yini tumanning ramzi etib belgilash va seminar hujjatlari jildiga tog' qo'yi rasmini qo'ydirish sharti bilan meni Toshkentga yubordi.
Men “Baxmal sharob” aksiyadorlik jamiyati rahbari rahmatli Nosir Alimardonov bilan Toshkentda bo'lib, seminar hujjatlarining jildiga qo'yning emas, ohu rasmini qo'ydirib, qaytdik.
Hokim hujjatlar jildida tog' qo'yi o'rniga ohu qo'yilganini ko'rib, qattiq ranjidi, baqirib, qog'ozlarni menga qarab otdi. Hurmati yuzasidan indamay chiqib ketdim. Hokim men bilan bir hafta gaplashmadi, topshiriq ham bermadi, boshqa berilgan topshiriqlarning ijrosini ham so'ramadi. Ammo hokim tumanning turli hududlaridan o'rmonchi va ovchilarni, jumladan, rahmatli O'ng'ar Tilavovni chaqirib, Oyqor tog'ida kiyiklar bor-yo'qligini so'rab, masalaga oydinlik kiritayotganini sezib yurdim.
Tog'da kiyik borligiga ishonch hosil qilganmi, hokim meni qabuliga chaqirdi. Avvaliga bugundan e'tiboran meni ishdan bo'shatishini, umuman hech joyda ishlatmasligini aytib do'q urdi. Keyin sal yumshagan bo'lib: “Gapir, nega mening aytganimni bajarmading?” — dedi.
— Siz tumanda Alloh nasib etsa, besh yoki o'n yil hokim bo'lib ishlarsiz, keyin boshqa bir yuqori lavozimga ko'tarilishingiz aniq, — dedim rahbarning menga yon berajakligini bilib yarim hazil-yarim chin aralash. — Men esa shu xalq farzandiman, ular bilan bu yerda umrimning oxirigacha yashayman. Men o'z elimga “qo'y” timsolini olib berganimdan ko'ra o'lganim yaxshi. Tumanning ramzi ohu bo'lmasa, ramzsiz qolaqolsin”.
Hokim o'ylanib qoldi va bosiq ovozda: “Men sening oriyatli inson ekanligingni bilmay yurgan ekanman. Qoyilman senga! Mayli, tumanning ramzi ohu bo'laqolsin, roziman”, deb qo'lini uzatdi va meni jilmaygan ko'yi kuzatib qoldi.
Seminar yuqori saviyada o'tdi. Yurtimizning turli burchaklariga ohu rasmi tushirilgan seminar hujjatlari tarqab ketdi.
Ishonchim komilki, u hujjatlarni qo'liga olib o'qigan har bir inson jildidagi rasmga ham nigoh tashlagan va Baxmalning ramzi ohu ekanligiga e'tibor qaratgan. Shu gapdan xabari bormi, bilmadim, “O'smat” g'isht zavodi direktori rahmatli Tursunboy Alishayev ohu shakli tushirilgan “barelyef” yasatib, tumanning kirish darvozasi tepasiga o'rnattirdi.
Mana 23 yildirki, Baxmal tumaniga kirish darvozasi tepasiga qo'yilgan tumanning ramzi — ohu bu yurtga kelayotgan sayyohlarni “kutib olib”, ketayotganlariga “oq yo'l!” tilab turibdi…
Gulboy ALMATOV