«Albatta, ona yurtimizga qaytaman…»

Rivojlangan mamlakatlarning yetakchi universitetlari va nufuzli tashkilotlarida o'qib, ishlab yurgan yoshlarimiz juda ko'p. Ular o'z bilim va salohiyatlari bilan Vatanimiz obro'sini, ulug' nomini dunyoaro yanada tanitishni maqsad qilishgan desak xato bo'lmaydi.

Yoshligidan o'z ezgu orzulari sari intilib kelgan Jo'rabek Hasanov ana shunday iqtidorli yurtdoshlarimizdan biri. U hozirgi kunda Yaponiyadagi Nippon Electric Company korporatsiyasi xodimi va Yaponiyadagi “O'zbekiston yoshlari Assotsiatsiyasi”ning raisi vazifasida ishlab kelmoqda.

— O'ylab qarasam, mendagi qat'iyat va har qanday vaziyatda tushkunlikka tushmaslik odati bolaligimdan shakllangan ekan, — deydi J.Hasanov. — Bunda besh yoshimdan boshlab shug'ullangan “Taekvon-do” sport turi katta rol o'ynagan. Sport kishini ruhan kuchli qilib tarbiyalaydi. Raqib bilan maydonga tushganda, o'z kuchingizga ishongandek, hayotda ham faqat o'zingizga ishonishga, yutqazgan taqdirda esa kamchiliklaringizni tan olib, o'z ustingizda ishlashga undaydi.

Yaponiya davlatiga qiziqishim maktab davrida boshlangan. Geografiya fani o'qituvchimiz Yaponiya davlati haqida gapirib berib, u iqtisodiyoti rivojlanishi bo'yicha dunyoda 2-o'rinda turishini aytib o'tgandi. Men qanday qilib tabiiy re­surs­lari kam bo'lgan davlat bu darajada rivojlangan bo'lishi mumkinligiga qiziqib qoldim.

Yaponiyaga safarim

Maktabni tugatib, Samarqand turizm kollejining Yapon tili tarjimonlik bo'limiga o'qishga kirdim. U yerda nafaqat yapon tili, balki yapon xalqining urf-odatlarini, tarixini o'rgana boshladim. Har doim o'zimga savol berardim: “Nima uchun Yaponiya dunyo­dagi eng rivojlangan davlat va kuchli iqtisodiyotga ega”, deb. Shu qiziqishim tufayli Yaponiyada o'qish sharafiga musharraf bo'ldim.

Yaponiyaning eng kuchli universitetlaridan biri Aoyama Gakuin universitetining Xalq­aro siyosat va iqtisodiyot fakultetini tugatdim. Kompaniya boshqaruvini va ish yuritishni o'rganish maqsadida, 2016 yil Yaponiyadagi “NEC (Nippon Electric Company) Corporation”ga ishga kirdim. Hozirda shu yerda O'rta Osiyo va Yaqin Sharq mamlakatlariga mas'ul xodim sifatida ish yuritib kelmoqdaman.

Chet elda bo'lganda inson o'z vatani haqida ko'proq o'ylaydi va uning ravnaqiga o'z hissasini qo'shish istagi paydo bo'ladi. Mana shunday tuyg'ular meni hech tinch qo'ymas edi. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev boshlagan islohotlarga befarq turmay, o'z hissamni qo'shishga harakat qildim. Yaponiyadagi vatandoshlarimiz bilan birgalikda “Yaponiyadagi O'zbekiston yoshlari asso­siatsiyasi”ga asos soldim. Maqsadimiz vatandoshlarimizning (Yaponiyada 4000 nafarga yaqin o'zbeklar yashaydi) haq-huquqlarini himoya qilish va ularning yanada yuqori marralarga erishishlariga ko'maklashish edi.

Yapon xalqi maqsadiga o'z kuchi bilan erishishga harakat qiladi. Eng yaxshi jihatlaridan biri esa halollikdir. Bu yerda har bir tizimda tartib bo'lib, hamma o'z ishiga mas'uliyat bilan yondashadi. Siyosatchilari xalq­ning muammolarini o'rganib, ularga tizimli yechim topishga harakat qilishadi. Ish ko'pligidan fuqarolar davlatga tegishli ishlarni hatto tushlik vaqtida ham qilishadi.

Xorijdagi vatandoshni vataniga nima qaytara oladi?

“Biz haqiqatan bilimli, tajribali, vatanparvar yoshlarimizni qaytarishni xohlaymizmi yoki barcha harakatlar xo'jako'rsingami?” — degan savolga jiddiyroq qarashimiz kerak. Agar biz ularni haqiqatan ham qaytarishni xohlasak, O'zbekistonda tizimdagi muammolarni o'rganib, ularni bartaraf qilishimiz kerak. Faqatgina shaffoflik va ertangi kunga ishonch, vatandoshlarimizni ona yurtiga qaytishga undashi mumkin. Hozirgi kunda qanchadan-qancha yurtdoshlarimiz xorijdagi ilg'or kompaniya va tashkilotlarda fao­liyat olib borishyapti. Ular orasida vatanga qaytib, ort­tirgan tajribalari bilan vatan rivojiga hissa qo'shishni xohlaydiganlar juda ko'p. Shu qatorda men ham. Ko'pchilik “Oyligini chet eldaqa qilib bersa keladi”, deb noto'g'ri fikrlashadi. Aslida hamma narsani pul bilan o'lchab bo'lmaydi. Chet elda yaxshi ish joyi bo'lgan mutaxassis, o'z ishini tashlab ketishi uchun, boradigan yerida oilasini boqishiga va ertangi kuniga umid bo'lishi kerak.

Masalan, Yaponiyada xalqaro kompaniyada faoliyat yuritayotgan ishchi-xodim 3 yil asosiy ishini o'rganishi, 3-5 yillar oralig'ida chet elda malaka oshirib, 6 yil boshqa bo'limlarda tajribasini oshirishi, 10 yildan keyin bo'limga boshliq bo'lishi (career plan) aniq. O'zbekistonda davlat ishiga kirishning aniq tartibi mavjud emas. Masalan, vazirlikka yoki hukumat idoralariga ishga kirish uchun aniq me'zonlar, qonun-qoidalar yo'q. Olaylik, oddiy yosh fuqaro kelajakda vazirlikda ishlashni orzu qiladi. U qaerda o'qishi va qanday bosqichlardan o'tishi kerak degan ma'lumotlar ochiq emas. Bu borada Yaponiyada har bir davlat tashkilotiga (hukumatga) ishga kirish uchun belgilagan imtihonlar mavjud. Bu Komuin Shiken (davlat ishchisi imtihoni) deb ataladi. Testga Yaponiya fuqarosi bo'lgan har bir kishi qatnashishi mumkin.

Imtihon topshirishi uchun fuqaroning yoshi, jinsi, irqi, dini, ma'lumotining (oliygohni tugatganmi, yo'qmi) aloqasi yo'q. Test nazariy, insho yozish, yakka va guruh shaklida suhbat, o'zi tanlagan yo'nalishdagi maxsus imtihon (masalan, soliq qo'mitasiga kirishni xohlagan soliqqa oid fanlardan, adliya vazirligiga kirishni istagan huquqshunoslikdan) va chet tillardan ham imtihon topshirishadi. Test bir yilda 4-5 marta bo'lib, bunda har bir fuqaro sharoitidan kelib chiqib imtihon topshirishi mumkin. Bizning hukumatga ham ana shunday ravshan va aniq tizim kerak. Bilimi bor yoshlarimizni davlat tashkilotlariga ishga kirishlariga sharoit yaratish lozim. Asosiysi fuqarolar o'rtasida sof raqobatni shakl­lantirish joiz. Sof raqobatgina haqiqiy rivojlanish asosi bo'ladi va har bir kishining bilim olishiga va kelajakka ishonchi paydo bo'lishiga xizmat qiladi.

Kelajakdagi rejalarim

Yaponiyada ta'lim olib, bilimlarimni orttirib O'zbekistonga qaytaman deb maqsad qilganman. Kim xohlamaydi deysiz, har tong vatanning issiq nafasiga to'yinib, ota-onasidan duolar olib ishga yo'l olishni. Ko'p vatandoshlarimizni bilaman farzandlarini ota-bobosining yurtida ulg'ayishini istaydi. Albatta, Vatanimga qaytish va orttirgan tajribamni yurtim rivojiga hissa qo'shish yo'lida sarf­lash mening eng katta orzularimdandir. Xalqaro siyosatda, iqtisodiyotda va 5 yilga yaqin xalqaro biznesda orttirgan tajribam hozirgi O'zbekistonimizga qo'l keladi deb umid qilaman. Yuqorida aytib o'tganimdek, tizimdagi shaffoflik insonda ertangi kuniga ishonch tug'dira olsa, chet ellarda mehnat qilayotgan yurtdoshlarimiz, albatta Vatanimizga qaytadi va bor bilim tajribasi bilan o'z yurtimiz uchun xizmat qiladi. Hozirgi kunda ona diyorimizda bu yo'nalishda ijobiy o'zgarishlar yuz bermoqda. Ishonamanki, tizimlar yo'lga tushadi va menga o'xshagan vatandoshlar bemalol ona vatanga qaytib ishlaydigan sharoitlar yaratiladi.

“Hurriyat” muxbiri

Nargiza BOBOMURODOVA yozib oldi.