Daryodil ustoz
O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan jurnalist, taniqli shoir, “Xalq so'zi” va
“Narodnoe slovo” gazetalari bosh muharriri O'tkir RAHMAT siyratiga chizgilar
Kechagidek esimda, 1999 yil birinchi aprel kuni ertalab o'sha vaqtda yuqori idorada ishlayotgan Shuhrat Jabborov qo'ng'iroq qilib qoldi.
— O'tkir Rahmatovni taniysiz-a?
— Prezident Davlat maslahatchisi-ku, taniyman.
— Bugun O'tkir akani “Qishloq hayoti” gazetasiga bosh muharrirlikka tanishtirish uchun vakillar borishadi. Siz tajribali va xolis jurnalistsiz. So'zga chiqib, O'tkir aka haqida gapira olasizmi?
— Judayam yaxshi bo'libdi, albatta gapiraman. Judayam kamtarin inson. O'tgan yili otam rahmatli olamdan o'tganida O'tkir aka alohida ta'ziya bildirgani hecham yodimdan chiqmaydi. Gazetamizga shunday rahbar kerak edi, — deya hayajonimni yashirmadim.
“Qishloq hayoti” gazetasining avvalgi bosh muharriri Ne'mat aka Yoqubov nafaqaga ketgach, bir muddat uning o'rinbosari Sunnatillo Saydaliyev gazeta rahbari vazifasini bajarib turgandi. Tahririyatda tajribali jurnalistlar bo'lsa-da, iqtisodiy ahvol juda abgor holatda edi. Tahririyatning nashriyot bosmaxonasidan, ijara to'lovlari va oylik maoshlardan qarzdorligi oy sayin ko'payib borib, moliyaviy tanglik shu darajaga yetgandiki, iqtisodiy tanazzul yoqasiga kelib qolgandi. Hatto bosh muharrirning xizmat mashinasini ta'mirlashga ham mablag' yo'qligi bois, avtoulov garajda yaroqsiz holda yotardi…
Tabiiyki, shu paytda jurnalistlar orasida “Qishloq hayoti” gazetasiga kim bosh muharrir bo'lib kelishi” haqida turli xil taxminlar, “bashorat”lar avjida edi. Ammo ochiq aytaman, O'tkir Rahmatovning bosh muharrir bo'lib gazetamizga ishga kelishi, boshqalarni bilmadimu, shaxsan mening tushimga ham kirmagandi. Aytishlaricha, Birinchi Prezidentimiz O'tkir Rahmatovni gazetaga ishga yuborish haqidagi farmoyishida Davlat maslahatchisi lavozimidagi barcha imtiyozlarni saqlagan holda o'ziga xizmat uchun biriktirilgan avtomashinani ham ixtiyoriga bergan ekan. O'tkir Rahmatov esa kamtarinlik bilan o'sha kunning o'zidayoq, yuqoridan ajratilgan xizmat avtomashinasidan voz kechib, qaytarib yuboribdi…
Yashirishga hojat yo'q, qaysiki idoraga yangi rahbar kelsa, ko'pchilikning “tinchi” buziladi. “Yangi rahbar qanday odam ekan, qanday ishlab ketar ekanmiz” degan xavotirlar xodimlar o'rtasida bo'lishi tabiiy hol. Juda yaxshi eslayman. O'tkir aka bosh muharrir bo'lib kelgan dastlabki kunlardanoq jamoa bilan xuddi ming yildan buyon birga ishlab kelgan odamdek tez til topishib ketdi. Shaxsan mening ham hurmatimni joyiga qo'yib, iliq va samimiy fikrlarini bildirar ekan, o'sha vaqtda Vazirlar Mahkamasida ishlayotgan Tanzila Norboyeva bilan suhbat uyushtirishimni topshirdilar. “Tanzila Kamolovna halol va bilimli inson, kelajagi porloq rahbarlarimizdan. Siz u kishi bilan suhbatlashish uchun ko'plab sohalarga oid ma'lumotlar bilan tanishib oling”, degan edi O'tkir aka. Ustozning fikrlari juda to'g'ri ekanligini hayotning o'zi ko'rsatdi. Suhbat-maqola tez kunlarda gazetada e'lon qilindi. Unda Tanzila Kamolovna iqtidorli, kelajagi porloq kadr sifatida e'tirof etilgani bejiz emas edi. Bugungi kunda Tanzila Norboyeva Oliy Majlis Senati raisi vazifasida sidqidildan faoliyat yuritayotgani bunga yorqin misol bo'la oladi, albatta…
* * *
Xullas kalom, O'tkir aka tahririyatimizdagi tashvishli ahvolni ko'rib, sarosimaga tushmadi. Qisqa muddatda — ikki-uch oydayoq gazetaning mundarijasi ham, moliyaviy holati ham tubdan o'zgarib ketdi. Qisqa bir yildayoq o'n minglab nusxada obuna tashkil etildi. Gazetada bosilayotgan tish-tirnoqli maqolalar og'izga tusha boshladi.
Masalan, “Gippokratning qarg'ishi ursin” sarlavhali felyetonimda Respublika Sog'liqni saqlash vazirligi tizimidagi talon-torojliklar, bugunning tili bilan aytganda, korrupsion faoliyat fosh etilib, katta shov-shuv bo'lgandi. Felyetonni hukumat rahbarlari ham o'qib, Sog'liqni saqlash vazirligidan bunday noqonuniy holatlarni zudlik bilan bartaraf etish uchun keskin choralar ko'rishni va aybdorlarga qat'iy jazo berishni talab qilgan. Sog'liqni saqlash vazirligining maqola muhokamasiga bag'ishlangan hay'at yig'ilishida Respublika Prokuraturasi umumiy nazorat bo'limi boshlig'i bilan birga minbarda o'tirganimni eslasam, hamisha jamiyatda jurnalistikaning mavqei naqadar baland ekanligini o'ylayman.
Yoki gazetada bosilgan “Kalamushlar” deb nomlangan tanqidiy maqolada esa bir guruh poraxo'rlarning kirdikorlari ochib tashlangan edi. O'shanda bosh muharrir O'tkir Rahmat hali yozilmagan maqola uchun sarlavhani avvaldan aytib, muxbirga yo'l-yo'riq va maslahatlar bergandi. Shu bois tanqidiy maqola juda kuchli, eng muhimi, xolisona yoritilgani uchun alohida e'tiborga tushganini unutib bo'lmaydi.
Eng muhimi, O'tkir akaning sa'y-harakatlari tufayli avvalroq e'tiborsiz va loqayd munosabatda bo'lib kelgan respublika agrosanoat kompleksiga kiruvchi vazirliklar, davlat qo'mitalari va boshqa idoralarning gazetamizga qarashlari tubdan o'zgarib, obuna avval qayd etilmagan darajada ko'paydi.
Demak, gazeta taqdiri bosh muharrirga bog'liq ekanligini u o'z tajribasida ko'rsatdi. Nazarimda, O'tkir aka kelib, “Qishloq hayoti” gazetasiga baraka kirgan edi. Tahririyatdagi abgor ahvolga kelgan xonalar ta'mirlandi, zamonaviy kompyuterlar, transport vositalari va jihozlar xarid qilindi. Qoraqalpog'iston va viloyatlar bo'yicha muxbirlarning har biriga xizmat avtomashinalari berildi.
Bunday yutuqlarga erishilayotganidan ayrim hasadgo'y hamkasblarning ichlari yonib ketgani, behalovat bo'lib qolishgani ham sir emas. Nachora, xalqimizda bir gap bor: “Gadoning dushmani gado bo'ladi”. Shu bois turli ig'vo-bo'htonlar tarqatganlar ham bo'ldi. Ammo O'tkir aka ularga umuman e'tibor qaratmas, parvo ham qilmas edi. Aksincha, butun diqqat-e'tibori, kuchini tahririyat faoliyatini yanada jonlantirish, rivojlantirishga qaratardi.
* * *
O'tkir aka rahbar sifatida katta tajribaga ega ekanligini u kishi bilan birga ishlab yurgan paytlarimiz to'liq anglab yetgan edik. U har bir jurnalistning nimalarga qodir ekanligini inobatga olar, shunga qarab vazifalarni ishonib topshirar edi. Xususan, Qoraqalpog'iston Respublikasi va viloyatlar bo'yicha “Qishloq hayoti”ning o'z muxbirlarini tanlab olishda ham ana shunday e'tibor va uzoqni ko'ra bilish salohiyati to'liq namoyon bo'lgan edi desak yanglishmaymiz. Ustoz joylardagi eng kuchli jurnalistlarni atrofiga birlashtirgandi. Respublikaning nufuzli gazetalari muxbirlari ham “Qishloq hayoti” gazetasida ishlashga ishtiyoqmand edilar. Chunki O'tkir Rahmat astoydil ishlaydigan, qalami o'tkir ijodkorlarni boshida ko'tarib yurishi ko'pchilik hamkasblarimizga ayon bo'lib qolgan edi.
Abdulla Oripov, Erkin Vohidov, Pirimqul Qodirov, Tohir Malik, O'tkir Hoshimov, Mahmud Toir, Sirojiddin Sayyid, Sa'dulla Siyoyev, Matnazar Abdulhakim kabi taniqli yozuvchi va shoirlar, Ozod Sharafiddinov, Ibrohim G'afurov kabi mashhur adabiyotshunoslar asarlarining gazetada muntazam berib borilishi ham tahririyat mavqeini yuqori darajaga olib chiqdi. Gazeta ijodkorlarning, xalq vakillarining haqiqiy minbariga aylanib ulgurdi. Tabiiyki, hukumatning rasmiy axborotlari muntazam beriladigan respublika gazetalarida ijodkorlar asarlarini berishga doim ham imkon topilmas edi. Albatta, “Qishloq hayoti” gazetasi ham agrosanoat masalalarini, fermerlik harakatini va o'z nomi bilan qishloq hayotini yoritishga ko'proq e'tibor qaratishi bois, adabiyot ahli uchun sahifalar torlik qilib qolardi. Buni anglagan O'tkir aka tashabbus ko'rsatib, “Qishloq hayoti”ning “Hayot” deb nomlangan haftalik ilovasini tashkil etdi. Ushbu ilova gazeta shunchalik tez o'z o'quvchilarini topgan ediki, juda qisqa vaqtda o'ttiz mingdan ortiq adadda chiqa boshladi. Bunga shubha qilganlar bo'lsa, o'sha yillari bosilgan “Qishloq hayoti” va “Hayot” gazetalari taxlamlarini varaqlab ko'rsalar kifoya qiladi.
Bugun-chi? Ming afsuski, “Qishloq hayoti” gazetasi yana o'z mushtariylaridan ancha uzoqlashib ketgandek. “Hayot” gazetasi esa yopilib ketgan. Buning boisi, albatta, bugungi kunda bosma nashrlarga e'tiborning birmuncha pasaygani bo'lsa, ikkinchi tomondan ushbu nashrlarning rahbari O'tkir Rahmat boshqa ishga, to'g'rirog'i, boshqa nashrga, yanada aniqrog'i “Xalq so'zi” va “Narodnoe slovo” gazetalariga bosh muharrir etib tayinlanganida edi. Shuni aytish kerakki, hukumatimizning birinchi raqamli nashrining obro'-e'tiborini, nufuzini yanada oshirish uchun O'tkir aka bu tahririyatda ham tinimsiz mehnat qilmoqda. Gazetani haftaning deyarli har kuni chop etish, chop etganda ham mamlakat va dunyoda ro'y berayotgan voqea-hodisalarni o'ziga xos tarzda yoritish salohiyatini paydo qilishning o'zi bo'lmaydi. Ya'ni aytmoqchimizki, har bir ijodkorning o'z uslubi, so'zi, yuzi bo'lganidek, har bir nashrning ham o'z uslubi, qiyofasi bo'ladi. Bunday ijodiy qiyofani O'tkir Rahmat rahbarligidagi “Xalq so'zi” va “Narodnoe slovo” nashrlari mukammal yarata oldi desak xato bo'lmas. Yana aytish mumkinki, biror bahsli voqea-hodisa, xabar haqida so'z ketsa, “Xalq so'zi”da qanday berilgan?” deb gazetaga murojaat qilinadi. Unda e'lon qilingan har qanday matn shubhadan xoli, ishonchli manba deb qarash — nafaqat rasmiy idoralar, balki barcha kattayu kichik ijodiy jamoalarga ham taalluqli.
* * *
O'zbekiston xalq shoiri Muhammad Yusufni yo'qlab uning Do'rmondagi yozuvchilar bog'idagi dala hovlisiga borib turardim. Bir gal u bilan hamyurt shoirimiz Shavkat Rahmonning sog'lig'i xususida gaplashib qoldik. Rahmatli Muhammad Yusuf o'shanda bir gap aytib qoldi: unga Shavkat Rahmon: “Ko'zim tirikligida O'tkir akaning menga qilgan yaxshiliklarini qaytara olarmikanman?” deb xo'rsinib so'zlagan ekan. Muhammad Yusufning o'zi ham O'tkir akadan ko'p mehribonchiliklar ko'rganini aytib yurardi. Har ikki zabardast va betakror shoir olamdan o'tganidan keyin ham ularning ruhlarini shod etishda, oila a'zolariga g'amxo'rlik ko'rsatishda O'tkir aka ibrat namunasini namoyon etganidan boxabarman.
Albatta, savobli amallarni qilish hammaning ham qo'lidan kelmaydi. Qo'lidan keladiganlar, bunga imkoniyati yetadiganlarning barchasi ham birovga beminnat yaxshilik qilishni o'ylayvermaydi. Ammo shogirdlariga O'tkir Rahmatovchalik mehr-shafqatli bosh muharrirlar, afsuski, oramizda sanoqli.
Bir voqea hecham yodimdan chiqmaydi. Matnazar Abdulhakim og'ir xastalanib yotganida O'tkir aka uzoq Xorazmga borib, uning holidan xabar oladi. Oilasiga beminnat moddiy yordam ko'rsatib qaytadi. U kishining bunday xayrli ishlarini sanab adog'iga yetib bo'lmaydi.
Keyingi paytlarda xizmat yuzasidan o'zim ishlayotgan “Hurriyat” gazetasi tahririyati nomidan joylarga xizmat safariga chiqishga to'g'ri keladi. Xususan, Namangan viloyatida ham safarda bo'lib turaman. Quvonchlisi, Namanganda jurnalistlarni jurnalist o'rnida ko'radigan gazeta jonkuyarlari bor. Ayniqsa, ko'pni ko'rgan keksa rahbarlar, oqsoqollar bilan suhbatlashganimizda, ularning aksariyati, albatta, O'tkir akani so'rashadi. Ortidan rahmat kelib turadigan savobli amallari haqida gapirishadi. Masalan, namanganlik taniqli ijodkor, O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan jurnalist, rahmatli Ortiqali Nomozov O'tkir Rahmatovdan ko'rgan otalarcha g'amxo'rliklar haqida yozar ekan, ustoziga “mehri olamjahon inson” deb baho bergan edi.
* * *
Yaxshi biladigan insoniy sifatlaridan biri shundaki, O'tkir aka ona desa xonumonini beradigan inson. Onasini yaxshi ko'rgan kishilarga ham boshqacha mehribonchilik ko'rsatishga odatlangan. Har safar Aravonga ketayotganimda, “Onangizdan bizlarga ham duo olib keling”, deb tayinlardi. Ona haqida gap ketsa yo biror misra she'r eshitgudek bo'lsa, ustozning yuzida darrov xushnudlik paydo bo'ladi. O'zi ham tez-tez Samarqandga borib, onasidan xabar olib kelganini ko'pchilik sezmay qolardi. Meni ko'ngliga yaqin olib, onasi haqida, onalar haqida gapirib bergan hikoyatlarini ko'p eshitganman. O'tkir akaga halimlik xislati onasidan o'tgan bo'lsa kerak, deb o'ylayman…
Kamtarin, muloyim, shirinso'z, samimiyatli bo'lish ham Allohdan berilgan ne'mat. Daryodil qalb sohibi bo'lish saodatdir. O'tkir akani hech ikkilanmay ana shunday fazilatli inson deya olaman. O'ttiz yilcha yaqindan bilibmanki, biror marotaba jahl qilib qo'pol so'zlaganini ko'rmadim. Ish faoliyatida ham, o'zaro suhbatlarda ham behayo so'zlarni ishlatganini eshitmadik. Madaniyatda, ma'naviyatda ham u kishidan hayotiy dars oldik. Hatto asablari bo'shroq xodimlar ba'zida qattiq ohangda ustoz bilan tortishib qolgan chog'larda ham ularga yomon gapirmagan, vazminlik bilan masalaga oydinlik kiritgan. Shunday. Ustoz yaxshi so'z bilan jonga oziq berib, ko'plarni pushaymonda qoldirib yuradi.
* * *
Oqibatli bo'lish xislatini Alloh hammaga ham ravo ko'ravermas ekan-da. Bir voqea hecham yodimdan chiqmaydi. O'shanda ustozning “Qishloq hayoti”ga ishga kelganiga yarim yil ham bo'lmagan edi. Namanganlik qadrdonining otasini mashina bosib ketib, vafot etgan ekan. Tahririyatda bo'lim boshlig'i edim. O'tkir aka xonamga kirib: “Bir iltimosim bor, benzin quyib beraman, meni Namanganga ta'ziyaga oborib kela olasizmi?” deb qoldilar. Bajonidil rozi bo'ldim. U paytlari Qamchiq dovoni bugungidek ravon emasdi. O'nlab chaqirim masofadagi yo'llar tubdan qayta qurilayotgan davr edi. Ta'ziya bo'lgan xonadondagilar O'tkir akani yaxshi bilishar ekan. Juda minnatdor bo'lishdi. Qaytishimizda dovonda yo'l quruvchilar tog'ni portlatishgan ekan, tosh ko'chib, chamasi to'rt soatcha yo'l yopilib qoldi. Yonimizdagi avtomashinalardan biridagi yo'lovchi Toshkentda sotish uchun tog'oralarda anjir olib ketayotgan ekan. Issiq kunda anjirim buzilib qolmasin, deb bechora egasi joni halak. Anjir narxini savdolashib, tog'orani mashinamning kapotiga qo'yib, maza qilib yedik. O'tkir aka haydovchilarga anjirning mazasini aytib maqtab ketdi. Ko'pdan quyon qochib qutulmas, deganlaridek, bir nechta tog'oralardagi anjir tezda sotilib ketdi. Namangan anjiri shirali bo'larkan, mazasi og'zimizda qoldi. Anjir egasi O'tkir akaning oldiga kelib: “Rahmat sizga, juda savob ish qildingiz, baraka toping!” deb duo qildi. Anjir — jannat mevasi, deb bejiz aytilmagan ekan. Salomatlik uchun ham juda foydali ekan. Bir davrlar bo'lgandi, pishiqchilik paytida Yunusobod bozoridan xarid qilib, teleminora yonidagi Buxoro kafesida O'tkir akalar bilan ancha yillar bahorda tutxo'rlik, kuzda anjirxo'rlik qilib yurdik.
* * *
Agar O'tkir akaning jurnalistlik va rahbarlik faoliyatiga hikmat nazari bilan qarasangiz, ibrat topar ekansiz. Ayniqsa, bugun “Xalq so'zi” va “Narodnoe slovo” gazetalarida bosh muharrir bo'lib ishlayotgan davrda tahririyat xodimlari uchun juda manfaatli bo'ldi. Ijtimoiy ahvolini yaxshilash uchun xodimlarga uy-joy olishlariga subsidiya va foizsiz mablag'lar ajratildi. Har bayramda mukofot tariqasida uy-ro'zg'or anjomlari berib borilgani ham hamkasblarimizning oilalariga madad bo'ldi. Kam-ko'sti yo'qning ko'ngli to'q bo'ladi. Qalam tebratish uchun sharoit qulay bo'lgani bois jamoada ijodiy tanlovlarning sovrindorlari ham ko'payib bormoqda.
Iste'dodi bor yoshlarga ham ma'nan, ham moddiy tomondan kamarbasta bo'ladi. Bu uning oltin qoidasi. Shu tariqa o'zbek jurnalistikasida O'tkir Rahmatning ijodiy maktabi yaratildi. Bu maktabga nafaqat poytaxtdan, balki eng olis tuman va qishloqlardan jurnalistikaga havasmandlar keldi. Ko'p o'tmay, ularning ijod namunalari nufuzli gazeta va jurnallarda chop etildi.
G'ofur Shermuhammad, Rustam Jabborov, G'ayrat Sheraliyev, Farida Mahkamova, Said Rahmonov, Dilshod Ulug'murodov, Shavkat Ortiqov, Baxtiyor Yoqubov, Fazliddin Abilov, Anvar Qulmurodov, Hasan Toshxo'jayev, Dilshod Karimov kabi o'nlab bugungi kunda elning nazariga tushgan mahoratli yozuvchi va jurnalistlar yetishib chiqdi. Ular orasida “Oltin qalam” milliy mukofoti sohibi bo'lganlar, “Yilning eng faol jurnalisti” tanlovi g'oliblari ko'pchilikni tashkil etadi. O'tkir Rahmatov shogirdlaridan iqtisod fanlari doktori, professor Akrom Hoshimov, iqtisodiyot fanlari bo'yicha falsafa doktorlari Sherzod Hayitov, Nabijon Akramov, Ravshan Xudoyberdiyev kabilar uni ustoz sifatida yuksak qadrlashadi.
* * *
Adabiyotimizda shoir O'tkir Rahmatning o'z o'rni bor. U yaratgan asarlar, dilga yetib borar she'rlar, dostonlar ijod muhiblarining allaqachon mulkiga aylangan. Shoir she'rlari asosida bir qancha taniqli san'atkorlar dilbar qo'shiqlar yaratganlar. O'tkir Rahmatning “Sog'inch”, “Jilg'a”, “Rayhon hidi”, “Shukrona”, “Ko'zim qorachig'i”, “Oy yog'dusi”, “Xayol ifori”, “Yurakdagi qush”, to'rt jildlik — “Dilchiroq”, “Ohanglar rangi”, “Fasllar aylanar, tugamaydi she'r”, “Dilroz” tanlangan asarlari, “O'tli ruh”, “Taskin”, “Yillar oralab”, “Shaffof lahza”, “Oy to'lgan oqshom” kabi o'ndan ortiq she'riy to'plamlari kitobxonlar ma'naviy xazinasiga aylangan. She'rlari qoraqalpoq, turk, ozarbayjon, rus va boshqa tillarga tarjima qilingan. Nasib bo'lsa, ustozning o'ziga xos ijodiy imkoniyatlari, go'zal she'rlari, betakror nazmiy tashbehlari haqida alohida so'z aytish niyatidaman. Lekin shu narsani aniq ifoda etishni istardimki, O'tkir Rahmat she'riyati dilga yaqin, dard va og'riqlar, sevgi va hijron, muhabbat va mehr, go'zal tabiat, betimsol yashilliklar, gulu giyohlar tili bilan sizning yuragingizni egallaydi. Shoir she'rlarini o'qib ko'rgan har bir o'quvchi bunga aslo shubha qilmaydi. Qolaversa, ana shunday katta ijod zavqi va deyarli har kuni chop etiladigan gazeta yumushlaridan ortib ustoz tomonidan bitilayotgan publitsistik maqolalar, ijtimoiy-iqtisodiy mavzulardagi tahliliy maqolalarni yozayotganiga qoyil qolmasdan iloj yo'q. Demak, O'tkir Rahmat bu borada ham shogirdlariga o'rnak, ibrat bo'lgulik katta ijodkor, katta qalb egasidir.
* * *
Hayot bir tekisda ketmas ekan. Insonmiz, bilib-bilmay qadamlar bosganmiz. Ancha yillar avval yelkasida pogoni bor, imkonlarini cheksiz deb bilgan, quturgan va oyog'i yerdan uzilgan mansab egalaridan biri ochiqchasiga: “Men shu idorada ekanman, gazetada ishlatmayman!” deb dag'dag'a qilgandi. “Qishloq hayoti” gazetasi bo'lim boshliqligidan o'z xohishim bilan ishdan bo'shab, jurnalistikadan hafsalam pir bo'lib yurgan paytlarim edi. Moskvada yashaydigan tadbirkor jiyanim: “Restoranimni yuritaverasiz, ikki ming dollar oylik qilib beraman, keling”, degan taklifni aytdi. Moskvaga ketsammikan, ketmasammikin deb ikkilanib turgan kunlarning birida O'tkir aka telefon qilib qoldi. “Respublika “Tasviriy oyina” ijodiy uyushmasi raisi Isfandiyor Latipov iltimos qilyapti, borib uchrashing”, dedi u. Avvalroq Isfandiyor Latipov bilan “Chimyon” sanatoriysida tasodifan tanishib qolgan edik. U ijodiy uyushmaning ma'naviyat va ma'rifat bo'limi boshlig'i lavozimiga ishga taklif qildi. Oylik maoshi oz ekan deb unamagandim. O'tkir akaning so'zidan keyin, ustoz bekorga bir so'z aytmaydi, deya Latipovga uch-to'rt oy ishlashimni aytib, ishga kirish uchun ariza yozdim. Nasibam shu yerda ekan, uch-to'rt oy emas, shu dargohda o'n yil qolib ketdim. Rais o'rinbosari bo'ldim. Hayotning bor-yo'qchiliklariga chidadim, atrofdagi yolg'on-yashiqlarga sabr qildim. Uyushmada tashqi tasviriy vositalar orqali amalga oshiriladigan ma'naviy-ma'rifiy, targ'ibot-tashviqot ishlarida qo'llaniladigan iqtiboslar, matnlar, hikmatli so'zlar, donishmandlar fikrlari, hadislar va xalq maqollari bo'yicha har yili bir marta chop etiladigan o'nta “Tavsiyalar” qo'llanmasiga mualliflik qildim. Bugun bu ishlar, natijalar uchun ham ustoz O'tkir Rahmatdan minnatdorman…
Haqiqiy do'st kimligi boshingga ish tushib, mushkul ahvolda qolganingda bilinadi. Bunday paytlarda amal do'stlar ham, pul do'stlar ham o'z qiyofasini ko'rsatadi. Shunday paytlarimda O'tkir aka ovoza qilib bo'lmaydigan, qadrdonlarga xos bo'lgan g'amxo'rliklar qildi. Bu yaxshiliklarini aslo unutib bo'lmaydi.
Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari bayrami yaqinlashayotgan ushbu kunlarda ustoz O'tkir Rahmatovning insoniylik fazilatlari xususida dilimdagi ayrim o'y-kechinmalarni o'rtoqlashmoqchi bo'ldim.
Zero, xalqimizda “daryodek odam, daryodil inson” degan iboralar bor. O'tkir akani to'lib oqayotgan sokin daryoga o'xshatgim keladi. Sokin daryolar esa hamisha elu xalqqa, yurtga, Vatanga payvasta bo'ladi. Odamlarga yaxshilik ulashish – umr mazmuni.
Ha, ustoz O'tkir Rahmat oldimizdan oqayotgan daryo kabidir.
Dilmurod QIRG'IZBOYEV,
O'zbekiston Jurnalistlar
uyushmasi a'zosi.
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Birovga mutelik dardlari og'ir,
Qaramlik g'urbati etadi ado.
Nelarni ko'rmaydi beiloj taqdir,
Yashashdan ne asli maqsad-muddao…
Vaqt kelib sabr ham to'lar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Moziydan tikilar uyg'oq nigohlar,
Garchi u zulmning dastidan abgor.
Ko'ksidan o'chmagan fig'onu ohlar,
Zamona zaylidan chekkan ming ozor…
Chin dildan ezgulik tilar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Sarsonu sargardon yo'l bosdi uzoq,
Shamolu dovullar esib qo'ymadi.
Betinim ergashib azobu qiynoq,
Mazlum el qadrini toptab to'ymadi…
Matonat – mard, jasur qilar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Mensimas manfaat ochirmadi ko'z,
Begona niyatlar tuzoqqa oldi.
Bo'g'zida qadalib qolib ketdi bo'z,
Chorasiz damlarni boshiga soldi…
Umidvor umidlar bo'lar ekan-ku…
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Dunyoki kundan-kun qalqib turibdi,
To'lqinlar mavj urar, daryo turmas jim.
Dovulu shamollar kezib yuribdi,
Qaydadir yaxshilik, qaydadir zulm…
Ezgulik bor joyda kuylar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Asriy orzulari ushalib elning,
O'zligin qaddini ko'tardi bardam.
Manzili porloqdir bu yangi yo'lning,
Shijoat, shashti zo'r, odimlar shaxdam.
Dillar ham shodlikdan to'lar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Bu damlar o'zidan bo'lmadi paydo,
Armonlar birma-bir yechmoqda tugun.
Qadri ham yuksalib kundan-kun hatto,
Bunyodkor elimiz shod, omon bu kun.
Bobolar, momolar bilar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Tenglarning ichida tengdir jon Vatan,
Ilm-fan bobida hech kimdan kammas.
Kelajak umidi farzandlar ekan,
Uning mash'alasi hech qachon so'nmas.
Baxt kulib, boshini silar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Yurtboshim mehri bu, e'tibori bu,
Har qalbda uyg'otgan g'ayrat, shijoat.
Vatanga muhabbat abadiy tuyg'u,
Oldinga intilmoq chog'idir faqat!
Orzular vaqt kelib gullar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Maydonda kurashar har farzanding sher,
Millat ori uchun tikdilar jonni.
Bugun olam ahli havas ila der:
“Yana lol qoldirding ko'hna jahonni”.
Dunyoga yo'l olsa bo'lar ekan-ku…
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!..
Ushaldi nihoyat ko'p yillik orzu:
Yurtimni kutib ol shonli mundial!
Endi zafar yo'li bo'lmas qorong'u,
Omadlar yor bo'lsin senga har mahal!
Saodating porloq kular ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!..
Ishonchu iroda, so'nmas qat'iyat
O'g'lonlar qalbiga bo'ldi jo bugun.
Jahon ahli hatto tan olar xursand,
Olqishlaydi butun Osiyo bugun.
Haq deganni Haq ham qo'llar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!..
Istaklar ro'yobi har dilga sayqal,
Ko'z porlar sharafning qasidasidan.
Chayqal, ona xalqim, g'urur-la chayqal,
Ko'ksing tog' g'oliblik nashidasidan,
Yuraging baxtga esh bo'lar ekan-ku,
Nurafshon kunlar ham kelar ekan-ku!
Yurtboshi istagi — zafar nomasin
Avlodlar ko'nglida asramoq har on.
Umiding so'lmasin, aslo bitmasin
Bu porloq kunlaring, jon O'zbekiston!
Toki ko'ngling so'nmas nurlarga to'lsin,
Nurafshon kunlaring abadiy bo'lsin!
O'tkir RAHMAT
8.05.25.